Stanisław Krzystyniak

Stanisław Michał Krzystyniak (ur. 17 września 1906 w Wojtkowej, zm. 18 lipca 1962 w Alton) – podpułkownik dyplomowany pilot, oficer Wojska Polskiego, kawaler Virtuti Militari.

Stanisław Michał Krzystyniak

Góral

podpułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia	17 września 1906 Wojtkowa
Data i miejsce śmierci	18 lipca 1962 Alton
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	2 pułk lotniczy dywizjon 301
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Życiorys

Syn Antoniego i Genowefy z Pawlików, miał czwórkę rodzeństwa (trzech braci i siostrę). Uczęszczał do Gimnazjum im. Seweryna Goszczyńskiego w Nowym Targu, gdzie 15 czerwca 1926 r. zdał egzamin maturalny^[1]. W październiku 1926 r. uczęszczał na kurs unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej^[2]. Szkołę Podchorążych Lotnictwa ukończył w 1929 r. z 23 lokatą i w stopniu podporucznika-obserwatora został skierowany do służby w 22 eskadrze liniowej 2 pułku lotniczego. W 1930 r. przeszkolił się w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w zakresie pilotażu i powrócił do macierzystej jednostki jako pilot. W 1932 r. został awansowany na stopień porucznika. Na przełomie lat 1932/1933 pełnił funkcję oficera ewidencyjnego personelu pułku, w kwietniu 1933 r. został mianowany oficerem taktycznym 22 eskadry. W listopadzie 1933 r. objął obowiązki oficera technicznego eskadry, w styczniu 1935 r. został adiutantem dowódcy 2 pułku lotniczego. W kwietniu 1936 r., jako oficer techniczny, przeszedł do 26 eskadry towarzyszącej^[3]. W lutym 1937 r. został mianowany dowódcą III plutonu w 26 eskadrze, w październiku został jej dowódcą i pełnił tę funkcję do listopada 1938 r^[4]. Również w tym samym roku otrzymał awans na stopień kapitana^[5]. W składzie 26 eskadry wziął udział w akcji „Zaolzie”. Eskadrą dowodził do 26 listopada 1938 r^[6]. W marcu 1939 r., przed przyjęciem do Wyższej Szkoły Lotniczej, ukończył kurs próbny w Centrum Wyszkolenia Piechoty. W styczniu 1939 r. został przeniesiony na stanowisko komendanta lotniczego Przysposobienia Wojskowego przy Aeroklubie Krakowskim^[7].

W czasie kampanii wrześniowej nie brał udziału w walkach, został ewakuowany z Bazą Lotniczą nr 2 do Rumunii, skąd przedostał się do Francji a następnie dotarł do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF 76639. Po przeszkoleniu w 18 Operational Training Unit (OTU) otrzymał przydział do 301 dywizjonu bombowego. 22 grudnia 1940 r. wziął udział w swej pierwszej misji bojowej w składzie 301 dywizjonu – atakował zbiorniki z paliwem w Antwerpii^[8]. 3 stycznia 1941 r. został mianowany zastępcą dowódcy eskadry B dywizjonu 301, 18 czerwca objął dowodzenie nad eskadrą A^[9]. 1 kwietnia 1942 r. objął stanowisko dowódcy dywizjonu^[10]. Jego Wellington Z-1379 GR-J został uszkodzony przez artylerię przeciwlotniczą podczas nalotu na Dortmund w nocy z 14/15 kwietnia 1942 r. Pilotowi udało się doprowadzić samolot na macierzyste lotnisko i wylądować^[11]. Nocą 26 czerwca 1942 r., podczas nalotu 1000 bombowców na Bremę, jego Wellington Z-1479 GR-A został uszkodzony i wodował w rejonie Dornumergrode. Został uratowany przez niemiecką łódź ratunkową i z całą załogą trafił do obozu jenieckiego Stalag Luft III, w którym przebywał do zakończenia II wojny światowej^[12]. Po powrocie do Anglii ukończył VII kurs Wyższej Szkoły Lotniczej^[13]. Nie zdecydował się na powrót do rządzonej przez komunistów Polski, pozostał na emigracji. Znalazł zatrudnienie w Royal Air Force^[14].

Zmarł 18 lipca 1962 r., został pochowany na Alton Cemetery w Hampshire^[15].

Życie prywatne

W Wielkiej Brytanii poślubił Lucy, z którą miał córkę Patrycję oraz syna Antoniego^[16].

Ordery i odznaczenia

Za swą służbę został odznaczony^[17]:

• Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 9094,
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie,
• Medal Lotniczy – trzykrotnie.

Upamiętnienie

W powieściach Janusza Meissnera Żądło Genowefy oraz L – jak Lucy występuje jako Góral^[18]. Uchwałą Rady Miasta Nowy Targ z dnia 14 czerwca 1973 r. jedna z jego ulic została nazwana jego imieniem^[19].