Stanisław Kłosowski (pilot)

Stanisław Kłosowski (ur. 11 stycznia 1913 w Niwce, zm. 17 września 1971 w Londynie^[1][a]) – chorąży Wojska Polskiego, pilot lotnictwa bombowego i specjalnego przeznaczenia. Jedyny podoficer odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari, jako jeden z nielicznych dwukrotnie odznaczony brytyjskim Distinguished Flying Cross. Jako jeden z niewielu wykonał ponad 110 lotów bojowych^[2][3].

Ten artykuł dotyczy pilota. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Stanisław Kłosowski

Kuba

chorąży pilot
Data i miejsce urodzenia	11 stycznia 1913 Niwka
Data i miejsce śmierci	17 września 1971 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1930–1946
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	2 pułk lotniczy 22 eskadra bombowa 1 pułk lotniczy 216 eskadra bombowa dywizjon 301 dywizjon 138 1586 eskadra do zadań specjalnych
Stanowiska	pilot
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa, loty bojowe i transportowe do Polski
Odznaczenia

Życiorys

W rodzinnej miejscowości ukończył cztery klasy szkoły podstawowej i cztery klasy gimnazjum. W 1930 roku wstąpił do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy, którą ukończył w 1933 roku^[4], tam też ukończył kurs podstawowego pilotażu. Przydzielony do 22 eskadry bombowej 2 pułku lotniczego w Krakowie. W 1934 roku powrócił do Grudziądza i odbył tam kurs wyższego pilotażu. W kwietniu 1939 roku został przeniesiony do 1. pułku lotniczego w Warszawie, gdzie odbył szkolenie na samolotach PZL.37 Łoś. Po jego ukończeniu otrzymał przydział do 216 eskadry bombowej i w jej składzie walczył w kampanii wrześniowej^[5].

17 września ewakuował się rzutem powietrznym do Rumunii. Przez Jugosławię i Grecję przedostał się do Francji, gdzie trafił do Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Lyon-Bron^[5]. Pod koniec grudnia 1939, jako jeden z pierwszych zgłosił się do polskich jednostek lotniczych formowanych w Wielkiej Brytanii, otrzymał numer służbowy RAF 780172^[1][2]. Przeszkolony w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Eastchurch, następnie w bazie lotniczej RAF Bramcote^[2], później w 18 Operational Training Unit (OTU). 23 lipca 1940 roku otrzymał przydział do dywizjonu 301. W jego składzie odbył pierwszą turę lotów bojowych nad Europą. Po jej ukończeniu zgłosił się jako pilot w lotach specjalnych SOE do okupowanej Polski^[2][6].

Przeszkolony w pilotażu Halifaxów, od 1 kwietnia 1941 przydzielony do 138 dywizjon specjalny RAF^[4][2]. Od października 1941 jego dywizjon stacjonował na tajnym lotnisku RAF Tempsford. Pierwszy lot do Polski odbył nocą 27/28 grudnia 1941 w operacji lotniczej "Jacket", w której zrzucono czterech cichociemnych^[5], w tym kpt. Macieja Kalenkiewicza^[2]. Ogółem pilotował samolot w ok. 70 tajnych operacjach SOE, w tym 33 do Polski, wykonując 12 zrzutów cichociemnych oraz 6 kurierów, a także 20 zrzutów zaopatrzenia dla Armii Krajowej^[2].

Od lewej: Franciszek Zaremba, Stanisław Jensen, Stanisław Kłosowski i Julian Pieniążek

W nocy 29/30 października 1942 wykonywał lot w operacji lotniczej "Wrench", z zadaniem zbombardowania siedziby Gestapo w Warszawie. Samolot podczas nalotu pilotował P/O Kazimierz Szrajer, który przy ograniczonej widoczności w nocy, pomimo trzykrotnego podejścia, przy prędkości 200 km/ godz., nie był w stanie zrzucić bomb na cel. Symulując lądowanie, po wyłożeniu przez Niemców świateł, zrzucono sześć bomb (łącznie 2 tys. funtów) na dobrze oświetlony cel zapasowy - lotnisko Okęcie. Podczas lotu powrotnego jego Halifax W-7774 "T" został ostrzelany przez niemiecki myśliwiec Ju-88, który uszkodził jeden silnik, ster kierunku i system kontroli paliwa. Stanisław Kłosowski mistrzowsko wodował na Morzu Północnym, tak że jeszcze dwie godziny później samolot utrzymywał się na wodzie! Cała załoga została uratowana^[4][2][7].

W styczniu 1943, po zakończeniu drugiej tury lotów bojowych nadal w 138 Dywizjonie RAF jako instruktor pilotażu, oczekiwał na zgodę Naczelnego Wodza na kontynuowanie lotów bojowych. Po jej uzyskaniu, 13 sierpnia 1943 skierowany do 1 OTU na przeszkolenie na samolotach Consolidated B-24 Liberator. Po ukończeniu szkolenia powrócił do 138. dywizjonu i kontynuował loty m.in. do okupowanej Polski. Podczas jednego z takich lotów, w operacji lotniczej "Neon 4", w nocy 9/10 września 1943, jego samolot w drodze na zrzutowisko został nad Danią ostrzelany przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą, a w drodze powrotnej zaatakowany przez dwa niemieckie Messerschmitt’y^[8]. Pomimo ciężkiego uszkodzenia maszyny, Kłosowski zdołał doprowadzić samolot na lotnisko w Wielkiej Brytanii^[2][4].

W nocy 20/21 października 1943, w tajnej operacji lotniczej SOE o kryptonimie „Cottage 10” wykonał Liberatorem BZ-860 „U”, lot trasą liczącą ok. 4,5 tys. km. Był to najdłuższy lot w historii lotów specjalnych do Polski oraz jeden z najdłuższych w historii RAF – trwał aż 16 godzin i 30 minut! Był to także ostatni lot specjalny z lotniska RAF Tempsford do Polski^[2].

Od 1 kwietnia 1943 w składzie utworzonej w 138 Dywizjonie RAF polskiej eskadry "C", 3 listopada 1943 przekształconej w polską 1586 Eskadrę Specjalnego Przeznaczenia. Przebazowano ją początkowo na lotnisko Sidi Amor koło Tunisu, skąd wykonał dwa loty specjalne w operacjach zrzutów materiałowych dla Armii Krajowej. 19 grudnia 1943 eskadrę przebazowano na lotnisko Campo Casale pod Brindisi (Włochy). Stamtąd przerzucił do okupowanej Polski, w kolejnych operacjach SOE 5 cichociemnych (łącznie 45) oraz zaopatrzenia dla Armii Krajowej. W nocy 24/25 maja 1944 wykonał ostatni lot bojowy. Powrócił do Wielkiej Brytanii, przydzielony do Ośrodka Zapasowego Lotnictwa w Blackpool. Od października 1944 instruktor pilotażu w 18 OTU, na jego wniosek od 15 lutego 1945 przydzielony do 45. Grupy Transportowej, gdzie służył do zakończenia wojny^[9]. Pod koniec stycznia 1946 formalnie przydzielony do 301. dywizjonu, przeformowanego w jednostkę transportową. W grudniu 1946 wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia^[2]. Po demobilizacji nie zdecydował się na powrót do Polski i pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, zamieszkał w Londynie^[5][2].

Odniósł poważne obrażenia 17 września 1971 w wypadku samochodowym. Zmarł w St. Leonard Hospital w Londynie, został pochowany w Streatham Park Cemetery^[10], Rodwan Road – Sq. 33A, gr. 59 641^[2].

Informacje dodatkowe

• Był jednym z siedmiu lotników (alfabetycznie: Aleksander Gabszewicz, Eugeniusz Horbaczewski, Stanisław Kłosowski, Stanisław Król, Marian Pisarek, Stanisław Skalski, Zbigniew Szostak) odznaczonych Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari i jedynym podoficerem, który dostąpił tego zaszczytu i jednym z niewielu, którzy zostali odznaczeni DFC po raz drugi.
• Był jednym z niewielu lotników (obok wspomnianych: Zbigniewa Szostaka i nawigatora Stanisława Króla oraz pilota Jana Cholewy) lotnictwa bombowego, którzy wykonali sporo ponad 100 lotów bojowych nad terenem nieprzyjaciela (jedna tura lotów bojowych to 30 lotów).
• Mimo wielu przymusowych lądowań (po zestrzeleniu), nikt z załogi na pokładzie uszkodzonych maszyn nie poniósł śmierci ani nie odniósł obrażeń.
• Zdecydowaną większość lotów bojowych wykonał z dowódcą 1586 ESP mjr. naw. Stanisławem Królem (inni członkowie załogi wielokrotnie się zmieniali), przez co duet Król/Kłosowski zyskał nieoficjalną nazwę „królewskiej załogi”.

Odznaczenia

Za swą służbę otrzymał odznaczenia^[9]:

• Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 31^[11]
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9065
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie
• Medal Lotniczy – czterokrotnie
• DFC – dwukrotnie
• Distinguished Flying Medal
• 1939-45 Star
• Air Crew Europe Star
• Africa Star
• Italy Star
• Defence Medal
• War Medal 1939–1945

Uwagi

1. Według przekazu ustnego byłego pilota 1586 esp zginął podczas rozmowy w budce telefonicznej. W wyniku nieszczęśliwego zbiegu okoliczności uderzył w nią samochód ciężarowy, którego kierowca stracił panowanie nad pojazdem