Siary
wieś w województwie małopolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siary – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa, granicząca z Gorlicami.
Ten artykuł od 2012-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
| wieś | |
.jpg) Pałac Długoszów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2009) |
736 |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
38-307[1] |
| Tablice rejestracyjne |
KGR |
| SIMC |
0465124 |
Położenie na mapie gminy Sękowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gorlickiego  | |
 49°37′27″N 21°10′34″E[2] | |
Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Siary położone są w dolinie potoku Siarki i Sękówki na powierzchni 7,5 km kw. Nad doliną wznoszą się góry: Obocz (627 m n.p.m.) i Huszcza (581 m n.p.m.), po lewej Bartnia Góra (629 m n.p.m.). Siary graniczą od wschodu z Sękową, od zachodu z Bielanką i Ropicą Polską, od południa z Owczarami, a od północy z Gorlicami.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0465130 | Chłopski Las | część wsi |
| 0465147 | Ćwiercie | część wsi |
| 0465153 | Dziadówka | część wsi |
| 0465160 | Na Szlabancie | część wsi |
| 0465176 | Podlesie | część wsi |
| 0465182 | Puste Pole | część wsi |
| 0465199 | Rzemieszka | część wsi |
| 0465207 | Siary Górne | część wsi |
| 0465213 | Siary Środkowe | część wsi |
| 0465220 | Zawodzie | część wsi |
Założycielem miejscowości był Sobiesław Socha. W 1388 roku król Władysław Jagiełło wydał w Bieczu dokument upoważniający Sobiesława Sochę do osadzenia wsi Siary na prawie niemieckim. Pod koniec XVIII wieku należała do Ewerysta Andrzeja Kuropatnickiego.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].
- cmentarz z I wojny światowej nr 76;
- zespół pałacowy;
- stodoła w zespole plebańskim;
- park leśny;
- chałupa nr 99;
- chałupa kurna, drewniana, z XVIII/XIX w., przeniesiona do Skansenu Wsi Pogórzańskiej im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku.
We wsi Siary znajduje się eklektyczny pałac potentata naftowego Władysława Długosza. Choć historią sięga XIV wieku, to dopiero gdy właścicielem został Władysław Długosz, zespół pałacowo-parkowy w Siarach zyskał charakter reprezentacyjny. Okazały budynek usytuowany jest na wysokiej, pionowo spadającej w dolinę Sękówki skarpie. Pałac otoczony jest rozległym parkiem z unikatowymi rzeźbami. Obecnie obiekt stanowi własność prywatną Edwarda Brzostowskiego.
W miejscowości działało państwowe gospodarstwo rolne – Stadnina Koni Siary[7]. Od 1994 jako Stadnina Koni Skarbu Państwa Siary[8], a następnie sprywatyzowana.
Miejscowość jest znana z eksploatowanych już w XVII wieku, złóż ropy naftowej. W 1790 r. istniały na pograniczu wsi Siary i Sękowa studnie ropne, dzierżawione i eksploatowane przez chłopów pańszczyźnianych od właściciela pól, Jana Wybranowskiego. Ks. Stanisław Staszic prawdopodobnie tutaj oglądał sposób wydobywania „skałoleju”, który przedstawił w 1814 r. na rozprawie Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk. Oficjalnie złoże odkryte w 1852 r. przez księcia Stanisława Jabłonowskiego, który założył w „Pustym Lesie” w Siarach pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej. W latach 1852–1854 wykonano najgłębsze szyby wykopane ręcznie, z których dostarczano ropę Ignacemu Łukasiewiczowi do Gorlic. Złoże jest zaliczane do najstarszych w Polsce. Obecnie jest na wyczerpaniu.
Szlaki piesze
Gorlice – Siary – Przełęcz Owczarska (501 m n.p.m.) – Magura Małastowska – Przełęcz Małastowska (604 m n.p.m.) – Banica – Bartne
Szlaki rowerowe
(Rowerowy Szlak Winny) Gorlice – Siary – Owczary – Małastów – Ropica Górna – Bodaki – Bartne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
