Samje
klasztor buddyjski w Tybecie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
klasztor buddyjski w Tybecie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Samje (tyb.: བསམ་ཡས་, Wylie: bSam yas; chiń.: 桑耶寺, pinyin: Sāngyé sì) – najstarszy klasztor buddyjski (gompa) na terenie Tybetu. Położony w dolinie o tej samej nazwie, nieopodal wioski Chatang, w prefekturze miejskiej Shannan, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym[1].
Państwo | |
---|---|
Miejscowość |
Chatang (Shannan) |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny |
tybetański, indyjski, chiński |
Kondygnacje |
3 |
Ukończenie budowy |
779 |
Położenie na mapie Chin | |
29°19′31,80″N 91°30′13,32″E |
Zbudowany w czasach imperium tybetańskiego, za panowania króla Trisong Decena, ok. roku 779. Klasztor był jednym z głównych założeń planu ustanowienia buddyzmu w Tybecie religią państwową[2][3]. Przekazy źródłowe informują o rytuale fundacyjnym, który polegał na zaoraniu złotym pługiem bruzdy dookoła placu budowy. Rytuał ten przypominał podobny, znany z europejskiego antyku, związany z założeniem Rzymu (Plutarch Romulus XI[4]). Przyjmuje się, że mógł on być charakterystyczny dla ludów indoeuropejskich, a do Tybetu dotarł za sprawą indyjskiego mistrza Szantirakszity, przebywającego w tym czasie na tybetańskim dworze[5].
Początkowo do nowicjatu przyjęto siedmiu Tybetańczyków, których zobowiązano do tłumaczenia świętych, buddyjskich tekstów, a ze względu na silny sentyment ludności do rodzimej religii, również do prac nad tekstami bön[2]. Jeszcze za rządów Trisong Decena, w klasztorze odbył się słynny sobór z udziałem wielkich nauczycieli, który miał zdecydować o kontynuowaniu w Tybecie jednej z wielkich tradycji, chińskiej lub indyjskiej[6].
Samje zbudowano na wzór nieistniejącego już, indyjskiego klasztoru Odantapuri w Biharze w Indiach. Budynek zaprojektowano na planie mandali, z wielką świątynią Utse w centrum (Utse Rigsum Tsuklakang) i otoczono zabudową klasztorną. Całość okalał mur z czterema bramami[1]. Każde z trzech pięter świątyni głównej, wykończono w trzech różnych tradycjach architektonicznych, indyjskiej, chińskiej i tybetańskiej[7].
Klasztor był wielokrotnie niszczony przez katastrofy naturalne, w tym pożary i trzęsienia ziemi. Uznawany jest jednak za wierny pierwowzorowi, ze względu na charakterystyczną dla Tybetańczyków skłonność do wiernego odtwarzania ewentualnych ubytków[7]. W trakcie chińskiej rewolucji kulturalnej Samje zaadaptowano na zabudowania spółdzielni rolniczej i przypuszczalnie dlatego ucierpiał znacznie mniej, niż wiele innych tybetańskich miejsc kultu w tym czasie[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.