Płazy beznogie

Płazy beznogie
	Gymnophiona
	Müller, 1831
	; Przedstawiciel rzędu – marszczelec pierścieniowy (Siphonops annulatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy beznogie
Rodziny
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Płazy beznogie (Gymnophiona) – rząd płazów o robakowatym kształcie, często przypominają wyglądem dżdżownicę. Żywią się larwami owadów i innych bezkręgowców. Mają zredukowane kończyny i pasy: barkowy i miednicowy. W skórze drobne łuski. Kręgosłup składa się z prawie 200 dwuwklęsłych (amficelicznych) kręgów. Nie mają oczu lub posiadają oczy szczątkowe. Żyją w wilgotnej glebie w krajach tropikalnych poza Madagaskarem, Nową Gwineą, Australią i wyspami Oceanu Indyjskiego.

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Do rzędu płazów beznogich należą następujące rodziny^[1]^[2]^[3]:

Caeciliidae Rafinesque, 1814 – marszczelcowate
Chikilidae Kamei, San Mauro, Gower, Van Bocxlaer, Sherratt, Thomas, Babu, Bossuyt, Wilkinson & Biju, 2012
Dermophiidae Taylor, 1969
Herpelidae Laurent, 1984
Ichthyophiidae Taylor, 1968 – łusecznikowate^[4]
Grandisoniidae Lescure, Renous & Gasc, 1986
Rhinatrematidae Nussbaum, 1977
Scolecomorphidae Taylor, 1969
Siphonopidae Bonaparte, 1850
Typhlonectidae Taylor, 1968

Wielkość: 10–150 cm.

Szkielet: duża liczba kręgów, czaszka zwarta i twarda.

Układ nerwowy: oczy uwstecznione; na głowie czułki z chemoreceptorami.

Układ oddechowy: u większości lewe płuco zredukowane, u Atretochoana eiselti brak płuc.

Rozród: zapłodnienie wewnętrzne, męski narząd kopulacyjny: fallodeum; jajorodność, rzadziej żyworodność.

Niektóre analizy filogenetyczne sugerują, że w przeciwieństwie do płazów bezogonowych i ogoniastych, które według tych analiz miałyby pochodzić od temnospondyli, Gymnophiona wyewoluowały z przedstawicieli grupy lepospondyli – jeśli hipoteza ta jest prawdziwa, współczesne płazy, grupa Lissamphibia, byłyby taksonem difiletycznym^[5]. Z innych analiz wynika jednak, że Lissamphibia są taksonem monofiletycznym^[6]^[7].

[1]
D. Frost: Gymnophiona Müller, 1832. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2023-07-31]. (ang.).
[2]
M. Wilkinson, D. San Mauro, E. Sherratt & D.J. Gower. A nine-family classification of caecilians (Amphibia: Gymnophiona). „Zootaxa”. 2874, s. 41–64, 2011. (ang.).
[3]
R.G. Kamei, D. San Mauro, D.J. Gower, I. Van Bocxlaer, E. Sherratt, A. Thomas, S. Babu, F. Bossuyt, M. Wilkinson & S.D. Biju. Discovery of a new family of amphibians from northeast India with ancient links to Africa. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”. 279 (1737), s. 2396–2401, 2012. DOI: 10.1098/rspb.2012.0150. (ang.).
[4]
Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.
[5]
Jason S. Anderson, Robert R. Reisz, Diane Scott, Nadia B. Fröbisch i Stuart S. Sumida. A stem batrachian from the Early Permian of Texas and the origin of frogs and salamanders. „Nature”. 453, s. 515–518, 2008. DOI: 10.1038/nature06865. (ang.).
[6]
David Marjanović, Michel Laurin. A reevaluation of the evidence supporting an unorthodox hypothesis on the origin of extant amphibians. „Contributions to Zoology”. 77 (3), s. 149–199, 2008. (ang.).
[7]
Hillary C. Maddin, Farish A. Jenkins Jr, Jason S. Anderson. The Braincase of Eocaecilia micropodia (Lissamphibia, Gymnophiona) and the Origin of Caecilians. „PLoS ONE”. 7 (12), s. e50743, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0050743. (ang.).

[asw-1] [1]
D. Frost: Gymnophiona Müller, 1832. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2023-07-31]. (ang.).

[Wilkinson&inni-2] [2]
M. Wilkinson, D. San Mauro, E. Sherratt & D.J. Gower. A nine-family classification of caecilians (Amphibia: Gymnophiona). „Zootaxa”. 2874, s. 41–64, 2011. (ang.).

[Kamei&inni-3] [3]
R.G. Kamei, D. San Mauro, D.J. Gower, I. Van Bocxlaer, E. Sherratt, A. Thomas, S. Babu, F. Bossuyt, M. Wilkinson & S.D. Biju. Discovery of a new family of amphibians from northeast India with ancient links to Africa. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”. 279 (1737), s. 2396–2401, 2012. DOI: 10.1098/rspb.2012.0150. (ang.).

[4] [4]
Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.

[gero-5] [5]
Jason S. Anderson, Robert R. Reisz, Diane Scott, Nadia B. Fröbisch i Stuart S. Sumida. A stem batrachian from the Early Permian of Texas and the origin of frogs and salamanders. „Nature”. 453, s. 515–518, 2008. DOI: 10.1038/nature06865. (ang.).

[6] [6]
David Marjanović, Michel Laurin. A reevaluation of the evidence supporting an unorthodox hypothesis on the origin of extant amphibians. „Contributions to Zoology”. 77 (3), s. 149–199, 2008. (ang.).

[7] [7]
Hillary C. Maddin, Farish A. Jenkins Jr, Jason S. Anderson. The Braincase of Eocaecilia micropodia (Lissamphibia, Gymnophiona) and the Origin of Caecilians. „PLoS ONE”. 7 (12), s. e50743, 2012. DOI: 10.1371/journal.pone.0050743. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Wikiwand in your browser!

Płazy beznogie

Wikiwand in your browser!

Systematyka

Szczegóły budowy

Ewolucja

Przypisy