Protathlima A’ Kategorias

Protathlima A’ Kategorias (gr. Παγκύπριο Πρωτάθλημα Α΄ Κατηγορίας) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich na Cyprze, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1934 r. i od samego początku zarządzana przez Cypryjski Związek Piłki Nożnej (KOP). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 12 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje mistrzem Cypru, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Protathlima B’ Kategorias (II ligi cypryjskiej).

Protathlima A’ Kategorias

Παγκύπριο Πρωτάθλημα Α΄ Κατηγορίας

2023/2024
Państwo	Cypr
Dyscyplina	piłka nożna
Data założenia	1934
Założyciel	Cypryjski Związek Piłki Nożnej
Rozgrywki
Liczba drużyn	14
Zwycięzca	Mistrz Cypru
Niższy poziom ligowy	Protathlima B’ Kategorias
Puchary	Puchar Cypru Superpuchar Cypru
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Trast AC (1934/35)
Obecny zwycięzca	APOEL Nikozja (2023/24)
Najwięcej zwycięstw	APOEL Nikozja (29)
Strona internetowa

Historia

Mistrzostwa Cypru w piłce nożnej organizowane są od sezonu 1934/35. Wielokrotnie zmieniał się ich format. W latach 1941–1944 rozgrywki zawieszono z powodu działań II wojny światowej. Z kolei sezon 1958/59 odwołano z powodu konfliktu grecko-tureckiego na wyspie. 16 sierpnia 1960 Cypr odzyskał niepodległość. W sezonie 1963/64 ligi nie dokończono na skutek kolejnych rozruchów grecko-tureckich. Od edycji 1964/65 zmagania A’ Kategoria przeprowadzane są bez przerw, co sezon^[1].

System rozgrywek

Obecny format ligi zakładający rozgrywanie dwóch rund obowiązuje od sezonu 2007/08. Rozgrywki składają się z 26 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Po dwóch rundach rozgrywek zespoły z miejsc 1-6 walczą w trzeciej rundzie o mistrzostwo i europejskie puchary, a zespoły z miejsc 7-12 o utrzymanie w lidze. Pierwsza szóstka rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Dolna szóstka również rozgrywa ze sobą mecze – u siebie oraz na wyjeździe. Od sezonu 1995/96 w lidze występuje 14 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 5 do 16. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1990/91 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.

Zajęcie 1. miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu mistrza Cypru, który kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA. Druga oraz trzecia drużyna zdobywa możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Cypru startuje w eliminacjach do Ligi Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również czwarta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie dwóch ostatnich miejsc oznacza spadek do Protathlima B’ Kategorias.

W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyniku dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności, w przypadku remisu – na podstawie różnicy bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie na podstawie ogólnego bilansu bramkowego osiągniętego w sezonie, większej liczby bramek zdobytych oraz w ostateczności za pomocą losowania.

Skład ligi w sezonie 2022/23

Uczestnicy poprzedniej edycji
APL	Apollon Limassol	Limassol	1
AEK	AEK Larnaka	Larnaka	2
APN	APOEL Nikozja	Nikozja	3
CYP	Aris Limassol	Limassol	4
AFA	Anorthosis Famagusta	Larnaka[uwaga 1]	5
PAF	Pafos FC	Pafos	6
OMN	Omonia Nikozja	Nikozja	7
AEL	AEL Limassol	Limassol	8
OLN	Olympiakos Nikozja	Nikozja	9
DOX	Doxa Katokopia	Peristerona[uwaga 1]	10
Spadek z Protathlima A’ Kategorias 2021/22
ETA	Ethnikos Achna	Achna	11
PAE	PAEEK Kirenia	Nikozja[uwaga 1]	1
Awans z Protathlima B’ Kategorias 2021/22
KAR	Karmiotisa FC	Pano Polemidia	1
NSL	Nea Salamina Famagusta	Larnaka[uwaga 1]	2
AKR	Akritas Chlorakas	Chlorakas	3
ENP	Enosis Neon Paralimni	Paralimni	4
Oznaczenia: kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn, kolumna trzecia – siedziba klubu, kolumna czwarta – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Lista sezonów

Osobny artykuł: Mistrzostwa Cypru w piłce nożnej mężczyzn.

Statystyka

Tabela medalowa

Mistrzostwo Cypru zostało do tej pory zdobyte przez 11 drużyn.

Stan po sezonie 2023/24.

AEL Limassol

EPA Larnaka

Olympiakos Nikozja

Apollon Limassol

Pezoporikos Larnaka

Trast Nikozja

Çetinkaya Türk SK

Aris Limassol

APOEL FC, Omonia

Anorthosis Famagusta

Lokalizacja drużyn mistrzowskich
10 i więcej mistrzostw Cypru

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	APOEL Nikozja	29	22	16	1935/36, 1936/37, 1937/38, 1938/39, 1939/40, 1946/47, 1947/48, 1948/49, 1951/52, 1964/65, 1972/73, 1979/80, 1985/86, 1989/90, 1991/92, 1995/96, 2001/02, 2003/04, 2006/07, 2008/09, 2010/11, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2017/18, 2018/19, 2023/24
2.	Omonia Nikozja	21	16	11	1960/61, 1965/66, 1971/72, 1973/74, 1974/75, 1975/76, 1976/77, 1977/78, 1978/79, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1983/84, 1984/85, 1986/87, 1988/89, 1992/93, 2000/01, 2002/03, 2009/10, 2020/21
3.	Anorthosis Famagusta	13	10	9	1949/50, 1956/57, 1957/58, 1959/60, 1961/62, 1962/63, 1994/95, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2004/05, 2007/08
4.	AEL Limassol	6	2	7	1940/41, 1952/53, 1954/55, 1955/56, 1967/68, 2011/12
5.	Apollon Limassol	4	5	10	1990/91, 1993/94, 2005/06, 2021/22
6.	EPA Larnaka	3	5	4	1944/45, 1945/46, 1969/70
7.	Olympiakos Nikozja	3	4	2	1966/67, 1968/69, 1970/71
8.	Pezoporikos Larnaka	2	8	14	1953/54, 1987/88
9.	Trast Nikozja	1	3	0	1934/35
10.	Çetinkaya Türk SK	1	1	4	1950/51
11.	Aris Limassol	1	0	0	2022/23
12.	AEK Larnaka	0	6	1
13.	Enosis Neon Paralimni	0	1	2
14.	Digenis Morfu	0	1	0
15.	Nea Salamina Famagusta	0	0	4
16.	Alki Larnaka	0	0	1

Uwagi

1. Drużyny z miast kontrolowanych przez samozwańczą republikę Cypru Północnego przeniosły swoją siedzibę do miast położonych na południowej części wyspy.

Przypisy

1. Cyprus 1964/65 - RSSSF

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa KOP (wal. • ang.)
• 1. Diwizja, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2023-07-31].
• Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)