Pont Saint-Bénézet
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pont Saint-Bénézet (IPA: pɔ̃ sɛ̃ benezɛ, pol. Most Świętego Benedykta (Bénézet)[uwaga 1], znany także jako Pont d’Avignon (IPA: pɔ̃ daviɲɔ̃, pol. Most Awinioński) – średniowieczny, zachowany częściowo, most nad rzeką Rodan w Awinionie (Prowansja Francja), cenny przykład prowansalskiej architektury doby romanizmu. Wraz z pobliskim pałacem papieskim stanowi kompleks wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
I, II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[infobox 2] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1995, |
Położenie na mapie regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże  | |
Położenie na mapie Francji  | |
 43°57′13,90″N 4°48′17,60″E | |
Most nosi imię świętego Bénézeta. Według legendy młody pasterz o imieniu Bénézet usłyszał głos z nieba, który nakazał mu wybudowanie mostu łączącego Awinion z drugim brzegiem Rodanu i miastem Villeneuve-lès-Avignon. Anioł posłał go do miejscowego biskupa, jednak hierarcha kazał Bénézetowi udowodnić, że sprawa ma charakter pozaziemski. Bénezet dźwignął wtedy wielką skałę, której nawet trzydziestu siłaczy nie było w stanie udźwignąć i zaniósł ją sprzed pałacu biskupiego na brzeg Rodanu. Widząc ten cud, mieszkańcy Awinionu założyli „Bractwo Mostowe” i przeprowadzili kwestę na rzecz wzniesienia mostu. Dowodem pamięci o legendarnym pasterzu jest zachowana do dziś romańska kaplica, w której miał rzekomo spocząć Bénézet. Faktycznie jednak nic nie wiadomo na temat jego kanonizacji.
Według jednej z tradycji most nie został ukończony i nigdy nie sięgnął do drugiego brzegu, jednak jest to niezgodne z zachowanymi źródłami ikonograficznymi, na których most przedstawiany jest jako wzniesiony w całości.
Most został wzniesiony z kamienia w stylu romanizmu prowansalskiego w latach 1171-1185. Pierwotnie liczył 22 przęsła i około 900 metrów długości. Należał do największych tego typu budowli średniowiecznych. W czasie ekspansji Katarów na terenie Prowansji most został zniszczony przez wojska Ludwika VIII, a następnie wielokrotnie niszczyły go powodzie. Do zniszczenia mostu szczególnie przyczyniła się powódź z 1668 roku, jedna z największych – po niej nie podjęto już odbudowy mostu i ulegał dalszym zniszczeniom. Do dziś ocalały cztery przęsła wraz z niewielką kapliczką Świętych Mikołaja i Bénézeta (jednonawową na planie prostokąta i dzwonnicą ponad elewacją frontową) oraz usytuowane przy lewym brzegu Rodanu ruiny wieży bramnej.
Pont Saint-Bénézet charakteryzuje się szerokimi łukowymi arkadami i sklepieniami kolebkowymi wewnątrz wszystkich przęseł o stałej grubości równej 1/40 rozpiętości, układanych na sucho z dokładnie obrobionych ciosów z wapienia jurajskiego. Filary mostu zostały wykonane z ciosów kamiennych i wzmocnione z obu stron ostrogami, które chroniły przed naporem rzeki i nie dopuszczały do tworzenia się za nimi wirów. Wysokość mostu ponad poziom rzeki wynosi 14 m, szerokość 4,9 m.
Obiekt ten był strategicznym punktem traktu łączącego Lyon z portami nad Morzem Śródziemnym, ważnym traktem komunikacyjnym łączącym główne miasto historycznego hrabstwa Venaissin, eksklawy należącej do papieskiego Państwa Kościelnego z Królestwem Francji. Na lewym brzegu Rodanu w Villeneuve-les-Avignon powstała w XIII wieku cytadela z wieżą Filipa IV Pięknego. Po stronie awiniońskiej znajdowała się wieża bramna z XIV wieku.
Legenda o moście została uwieczniona w piosence „Sur le pont d’Avignon” („Na moście awiniońskim”), której tekst brzmi następująco:
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse, l’on y danse
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse tous en rond
- Les beaux messieurs font comm’ ça
- Et puis encore comm’ ça
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse, l’on y danse
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse tous en rond
- Les bell’ dames font comm’ ça
- Et puis encore comm’ ça
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse, l’on y danse
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse tous en rond
- Les jardiniers font comm’ ça
- Et puis encore comm’ ça
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse, l’on y danse
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse tous en rond
- Les couturiers font comm’ ça
- Et puis encore comm’ ça
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse, l’on y danse
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse tous en rond
- Les vignerons font comm’ ça
- Et puis encore comm’ ça
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse, l’on y danse
- Sur le pont d’Avignon
- L’on y danse tous en rond
- Les blanchisseus’s font comm’ ça
- Et puis encore comm’ ça
W rzeczywistości ludzie tańczyli pod mostem (sous le pont) na terenie wyspy pośrodku Rodanu Ile de Barthelasse, która była i jest miejscem przeznaczonym do rekreacji i rozrywki, a jej główną atrakcją są ludowe tańce i muzyka nawiązująca do czasów powstania utworu. Sur le pont d’Avignon, datowany na XVI wiek, jest dziełem Pierre’a Certona, pierwotnie miał inną melodię i początek tytułu („Sus le Pont d’Avignon”). Obecna XIX-wieczna wersja utworu została włączona do operetki zatytułowanej L’Auberge Pleine skomponowanej w 1853 przez Adolphe’a Adama.
- Bénézet jest prowansalskim odpowiednikiem imienia Benedykt
- Noël Marmottan, Le Pont d’Avignon. Le Petit pâtre Benezet, l'histoire et la légende, la poésie et la chanson, Avignon 1964.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
