Perlica[5], perliczka, perlica dzika[6], pantarka[7] (Numida meleagris) – gatunek dużego ptaka z rodziny perlic (Numididae), jedyny przedstawiciel rodzaju Numida[5][8].
| Numida meleagris[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 Perlica w Parku Narodowym Krugera | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Numida[2] | ||
| Gatunek |
perlica | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 Zasięg występowania (bez populacji introdukowanych) | |||
Zamieszkuje Afrykę na południe od Sahary (populacja z Maroka prawdopodobnie wymarła). Introdukowana w wielu rejonach świata, m.in. w południowo-zachodniej części Półwyspu Arabskiego, na Madagaskarze, Karaibach czy w Australazji[3]. Prowadzi naziemny tryb życia, w sytuacji zagrożenia raczej ucieka pieszo, niż fruwa. Jest wytrwałym biegaczem, może przebiec do 5 km dziennie. Poza sezonem lęgowym tworzy stada liczące ok. 25 osobników. Na wolności dożywa do 12 lat. W wielu krajach udomowiona, jest hodowana dla smacznego mięsa i jaj.
Systematyka
Obecnie wyróżnia się dziewięć podgatunków N. meleagris[8][3][5], choć opisano ich ponad 30[3]:
- N. meleagris sabyi – północno-zachodnie Maroko; prawdopodobnie wymarł, choć istnieje szansa, że przetrwał w Atlasie Średnim[4].
- perlica białogłowa (N. meleagris galeatus) – zachodnia Afryka do południowego Czadu i północna Angola.
- perlica (zwyczajna) (N. meleagris meleagris) – wschodni Czad do zachodniej Etiopii, północnej Kenii, Ugandy i północnej Demokratycznej Republiki Konga.
- N. meleagris somaliensis – północno-wschodnia Etiopia, Somalia.
- perlica czarnobroda (N. meleagris reichenowi) – Kenia do środkowej Tanzanii.
- perlica soplowata (N. meleagris mitratus) – Tanzania do Mozambiku, Zambii i Botswany.
- N. meleagris marungensis – południowa Demokratyczna Republika Konga do zachodniej Angoli i Zambii.
- N. meleagris papillosus – Botswana, Namibia.
- N. meleagris coronatus – wschodnia RPA, introdukowany też w południowej RPA (Prowincja Przylądkowa Zachodnia)[3].
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy Numidia, historycznego państwa Berberów w północnej Afryce, obejmującego terytoria na zachód od Kartaginy i na wschód od Oranu[9]. Epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego słowa meleagris, meleagridis – „perliczka” (od greckiego μελεαγρις meleagris, μελεαγριδος meleagridos – „perliczka”)[9].
Morfologia
.jpg)
- Cechy gatunku
- Sylwetka okrągła z małą głową. Upierzenie szaro-czarne, biało nakrapiane. W hodowli występują formy biało upierzone. Skrzydła krótkie i zaokrąglone, ogon krótki. Głowa nieopierzona, z czerwonymi i niebieskimi płatami skóry oraz czerwonym lub żółtym wyrostkiem kostnym na czubku.
- Wymiary średnie
- dł. ciała: 53–63 cm[3]
masa ciała: samca 1145–1816 g, samicy 1135–1823 g[3]
Ekologia i zachowanie
- Biotop
- Występuje na południe od Sahary, gdzie zamieszkuje wszystkie środowiska z wyjątkiem lasów deszczowych i pustyń. W południowych częściach kontynentu zasięg rozprzestrzenił się dzięki postępowi rolnictwa[11].
- Gniazdo
- Gniazdo znajduje się na ziemi. Stanowi wydrapane w gruncie zagłębienie, wyściełane źdźbłami traw i pierzem. Za jego budowę odpowiedzialna jest samica[11].
- Jaja
- Jedna samica składa do 12 jaj o wymiarach 44–58×35,5–42,5 mm i ciężarze średnio 39 g[3]. Zdarza się, że w gnieździe znajduje się ich nawet do 41, jednak jest to wynik składania jaj przez kilka samic[11].
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 24 do 27 dni wyłącznie przez samicę. Podczas wysiadywania samiec przebywa z innymi samicami, które nie mają partnerów i kopuluje z nimi. Po wykluciu się młodych powraca do samicy i pomaga jej wychowywać młode. Przez pierwsze dwa tygodnie życia piskląt samiec odpowiedzialny jest za nie przez większość czasu, pomagając im szukać pożywienia i opiekując się nimi nocą. Samica zajęta jest uzupełnianiem braków pożywienia (w okresie inkubacji je raz lub dwa dziennie). 14-dniowe pisklęta potrafią polecieć na krótki dystans. W wieku 5 tygodni młode posiadają już pełne upierzenie (szatę młodocianą)[11].
- Pożywienie
- Cebule, łodygi (np. cibory), nasiona (np. buzdyganka naziemnego), a także bezkręgowce (głównie w sezonie lęgowym)[11].
Status i zagrożenia
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje perlicę za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[4].
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
