Ogólnoustrojowa radioterapia bólu nowotworowego

Ogólnoustrojowa radioterapia bólu nowotworowego – metoda leczenia paliatywnego pierwszego rzutu w zaawansowanej chorobie nowotworowej przebiegającej z przerzutami do kości i powodowanym przez nie miejscowym bólem, polegająca na dożylnym podaniu związków radioizotopów mających powinowactwo do tkanki kostnej.

Zastosowanie

Wskazaniem do radioterapii są pojedyncze lub liczne przerzuty nowotworowe do kośćca potwierdzone w scyntygrafii z MDP-^99mTc, wywołujące ból wymagający stałego podawania leków przeciwbólowych i ograniczający aktywność życiową pacjenta. Większość nowotworów złośliwych daje przerzuty do kości; zwykle nie daje się on opanować innymi rodzajami terapii.

Radioterapia jest też stosowana w leczeniu bólu neuropatycznego zlokalizowanego w miednicy (guzy okolicy przedkrzyżowej, naciekanie splotu lędźwiowo-krzyżowego przez nowotwór) i obręczy kończyny górnej (guz Pancoasta, przerzuty do węzłów chłonnych pachowych, szyjnych, nadobojczykowych).

Opis metody

Radioterapia polega na dożylnym podaniu związków radionuklidów: ³²P, ⁸⁹Sr^[1], ¹⁵³Sm^[2], ¹⁸⁶Re^[3]. Mechanizm działania przeciwbólowego nie jest dobrze wyjaśniony: prawdopodobnie polega częściowo na wywołaniu śmierci komórek nowotworowych przez uszkodzenie DNA przez promieniowanie β i na uszkodzeniu limfocytów, co zmniejsza uwalnianie przez nie cytokin modulujących ból.

Kontrola odpowiedzi przeciwbólowej polega na subiektywnej ocenie bólu przez pacjenta, wyrażonej ilością i siłą przyjmowanych w trakcie terapii leków przeciwbólowych i przedstawianej w formie skali (skala Karnofsky’ego, inne skale oceny bólu i komfortu życia).

Przeciwwskazania

Do przeciwwskazań bezwzględnych należy ciąża i okres karmienia piersią. Przeciwwskazaniami względnymi są: złamania patologiczne, ucisk na rdzeń kręgowy, trombocytopenia, leukopenia, niewydolność nerek.

Działania niepożądane

Przez dwa lub trzy dni od iniekcji może występować przejściowe zwiększenie dolegliwości bólowych. Może mieć miejsce przejściowa supresja czynności szpiku kostnego, powodująca trombocytopenię i leukopenię.

Przypisy

1. Pons F, Herranz R, Garcia A, Vidal-Sicart S, Conill C, Grau JJ, Alcover J, Fuster D, Setoain J. Strontium-89 for palliation of pain from bone metastases in patients with prostate and breast cancer. „Eur J Nucl Med”. 24. 10, s. 1210-4, 1998. PMID: 9323260.
2. Sartor O, Reid RH, Bushnell DL, Quick DP, Ell PJ. Safety and efficacy of repeat administration of samarium Sm-153 lexidronam to patients with metastatic bone pain. „Cancer”. 109. 3, s. 637-43, 2007. DOI: 10.1002/cncr.22431. PMID: 17167764.
3. De Klerk JM, Zonnenberg BA, Blijham GH, Van Het Schip AD, Hoekstra A, Han SH, Quirijnen JM, Van Dijk A, Van Rijk PP. Treatment of metastatic bone pain using the bone seeking radiopharmaceutical Re-186-HEDP. „Anticancer Res”. 17. 3B, s. 1773-7, 1997. PMID: 9179233.

Bibliografia

• Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. AndrzejA. Szczeklik (red.), JerzyJ. Alkiewicz, Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, ISBN 83-7430-031-0, OCLC 830805120. Brak numerów stron w książce
• Pandit-Taskar N, Batraki M, Divgi CR. Radiopharmaceutical therapy for palliation of bone pain from osseous metastases. „J Nucl Med”. 45. 8, s. 1358-65, 2004. PMID: 15299062.
• Bouchet LG, Bolch WE, Goddu SM, Howell RW, Rao DV. Considerations in the selection of radiopharmaceuticals for palliation of bone pain from metastatic osseous lesions. „J Nucl Med”. 41. 4, s. 682-7, 2000. PMID: 10768569.
• Hosain F, Spencer RP. Radiopharmaceuticals for palliation of metastatic osseous lesions: biologic and physical background. „Semin Nucl Med”. 22. 1, s. 11-6, 1992. PMID: 1375399.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.