Urodził w Aversa koło Neapolu. Jego rodzicami byli Margarita Cristiano i Francesco Antonio Jommelli, zasobny kupiec bławatny. Miał trzy siostry i brata, który był dominikaninem. Ostatnie trzy lata życia spędził pod opieką brata, częściowo sparaliżowany po udarze mózgu. Aż do śmierci nie przestał jednak pracować.
Edukacja
Pierwszym jego nauczycielem muzyki był kanonik Muzzillo, dyrygent chóru przy katedrze w Aversa. W wieku lat szesnastu Jommelli został przyjęty do Konserwatorium Świętego Onufrego przy Bramie Kapuańskiej (Conservatorio di Sant'Onofrio a Porta Capuana), gdzie studiował u słynnego mistrza szkoły neapolitańskiejFrancesco Durante[1].
Po trzech latach przeniósł się do Konserwatorium Świętej Marii Litościwej na Turchini w Neapolu (Conservatorio di Santa Maria della Pietà dei Turchini). Tam studiował u Ignazia Prato (muzykę), Francesca Manciniego (śpiew), Francesca Feo (kompozycję) i Leonarda Leo (style muzyki religijnej i dramatycznej)[1][2]. Następnie Jommelli, prawdopodobnie sponsorowany przez markiza di Villarosa[uwaga 1], studiował u kompozytora Nicoli Fago[2]. Kontynuował także naukę śpiewu u Giacoma Sarcuniego i Andrei Basso.
Duży wpływ wywarł na twórczość Jommellego wywarł Johann Adolf Hasse, który przez dłuższy czas przebywał w Neapolu. Wpływ ten widać w zastosowaniu recytatywuobbligato z akompaniamentem całej orkiestry, a nie tylko klawesynu dla wzmocnienia wrażenia napięcia.
Jommelli zaczął od komponowania baletów, ale jego kantaty zainteresowały publiczność bardziej, kierując go ku komponowaniu oper. Po skończeniu studiów napisał najpierw dwie opery buffa, L’errore amorosa w 1737 i Odoardo w 1738.
Jego pierwsza opera seria, Ricimero re di Goti, odniosła sukces Rzymie w Teatrze Argentyńskim (w 1740), a książę Yorku Henryk Benedykt Stuart zamówił u Jommellego nowe dzieło oraz postarał się o zatrudnienie Jommellego w Watykanie.
Dzięki sukcesowi opery Merope (Wenecja, 1741) od 1747 był dyrektorem Ospedaletto degli Incurabili w Wenecji. następnie działał w Wiedniu i Rzymie[1].
W 1769 wrócił do Neapolu. Jego późne opery nie cieszyły się już takim powodzeniem, gdyż włoska publiczność preferowała opery buffa. Dwie jego ostatnie opery wygwizdano[3]. Zwłaszcza mierny sukces opery Ifigenia in Tauride (1771) zniechęcił go do dalszej twórczości operowej i Jommelli poświęcił się całkowicie muzyce kościelnej.
Dokonania
Jommelli jest obok Tommasa Traetty najwybitniejszym przedstawicielem późnej szkoły neapolitańskiej[1]. W jego operach zaznaczyła się tendencja do integracji formy, m.in. w wiązaniu uwertury z akcją dramaturgiczną[1], zastosowaniu recitativo obligato z akompaniamentem orkiestry w momentach napięcia dramatycznego, wstawianiu intermezzo baletowych w operach poważnych, a także rozbudowanie znaczenia partii orkiestrowych ze szczególną rolą instrumentów dętych oraz partii chóralnych. Przesunął punkt ciężkości przedstawienia operowego z popisów solistów na bardziej zintegrowany popis całego zespołu odnoszący się do dramatycznego posłania libretta. W niezwykle umiejętny sposób połączył niemiecką złożoność, francuską dekoracyjność i włoskie brio[2].
Opery
Chronologicznie według wystawień (zawiera zatem powtórzenia), na podst. materiałów źródłowych[2][4]
L'errore amoroso (Pomyłka miłosna) (Neapol, 1737) – libretto Antonio Palomba
Odoardo (Neapol, 1738)
Ricimero re de' Goti (Ricimero król Gotów) (Rzym, 1740)
Marita P.McClymonds:Jommelli [Jomelli], Niccolò [Nicolò]. W:The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. F.Oxford University Press,2004. ISBN978-0-19-517067-2.(ang.).
.jpg)
