Naleźliny (Andreaeopsida) – klasamchów. Zalicza się do niej zwykle jeden rodzaj – naleźlinaAndreaea z ok. 100 gatunkami[3][4]. Są to rośliny o zasięgu obejmującym wszystkie kontynenty, spotykane jednak głównie w klimacie okołobiegunowym, umiarkowanym chłodnym i oceanicznym[5]. W Europie występuje 10 gatunków przedstawicieli tego rodzaju, z czego 6 w Polsce[6]. Rosną zwykle na skałach kwaśnych, granitowych[5].
Nazwa naukowa rodzaju i utworzonych z niej nazw taksonów wyższych rang upamiętnia niemieckiego przyrodnika i aptekarza Johanna Gerharda Reinharda Andreaea (1724–1793)[5].
Początkowo nitkowaty i silnie rozgałęziony, wyrasta z wielokomórkowego zarodnika. Następnie plechowaty, o wstęgowatym kształcie[3]. Wyróżnia się tym wśród mchów, że tworzą ją dwie lub trzy warstwy komórek, a nie pojedyncza[7].
Rośliny tworzące zbite darnie lub poduszeczki barwy czarnej lub brunatnej, czasem fioletowo nabiegłe[8][5]. Łodyżka cienka i okrągła, zwykle rozgałęziona[8], bez wiązki centralnej[5]. Ulistniona jest gęsto i skrętolegle. Listki zwykle z szydlastym kończykiem, z żebrem lub bez[8]. Mają prostą budowę anatomiczną – brak elementów przewodzących i żeberka[8]. Kształt blaszki jest jajowaty, wąskolancetowaty, czasem lirowaty, liście są proste lub wygięte, na końcu zaostrzone lub zaokrąglone, całobrzegie i piłkowane[5]. Na szczycie roślin rozwijają się walcowate plemnie i buteleczkowate rodnie. Rośliny są jedno- lub dwupienne[8].
Wyrasta na pseudopodium (brak sety podobnie jak u torfowców). Puszka zarodni oddzielona jest od stopy tylko krótkim przewężeniem. Sama zarodnia jest okryta drobnym czepkiem i otwiera się czterema (rzadko 8[5]) podłużnymi szczelinami[3], powstającymi wzdłuż szeregów słabszych komórek[7]. Wewnątrz zarodni znajduje się kolumienka okryta woreczkiem zarodnikowym, przylegającym też do ścian zarodni (brak przestworów powietrznych)[5].
Naleźliny występują na skałach bezwapiennych, w miejscach wilgotnych[8]. Zwykle w górach[9]. W Polsce rośliny te spotykane są górach i bardzo rzadko na głazach narzutowych w północnej części kraju[3]. Zarodnie otwierają się tylko podczas niskiej wilgotności, kiedy zarodniki mogą być daleko rozprzestrzeniane przez ruchy powietrza. Gdy jest wilgotno – zarodnie pozostają zamknięte[7].
Na ogół wyróżnia się tu jeden rodzaj – naleźlinę Andreaea Hedw. klasyfikowany do rodziny naleźlinowatych Andreaeaceae Dumort. i rzędu naleźlinowców Andreaeales Limpr.[2][3]. W niektórych ujęciach włączane są tu rośliny z rodzaju Andreaeobryum (w randze odrębnego rzędu Andreaeobryales B.M.Murray), a z rodzaju Andreaea wyłącza się jeden lub dwa inne rodzaje[10].
Pozycja systematyczna naleźlin na drzewie filogenetycznym mchów[11]
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2021-03-16](ang.).
Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.):Słownik botaniczny.Wyd.wydanie II, zmienione i uzupełnione.Warszawa:Wiedza Powszechna,2003. ISBN83-214-1305-6. Brak numerów stron w książce
Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra:Census catalogue of Polish mossees.Kraków:Institute of Botany of the Polish Academy of Sciences,2003,s.16,seria:Biodiversity of Poland. ISBN83-85444-84-X.
Peter H.P.H.RavenPeter H.P.H., Susan E.S.E.EichhornSusan E.S.E., Ray F.R.F.EvertRay F.R.F., Biologia roślin, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2023, s. 396-397, ISBN978-83-01-22896-5.
Edward Pojnar i in.:Botanika. Teoria i ćwiczenia. Cz. II. Systematyka roślin.Kraków:Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Krakowie,1999,s.97. ISBN83-86524-35-9.
Wolfgang Frey, Eberhard Fischer, Michael Stech: Bryophytes and seedless Vascular Plants. W: Wolfgang Frey (red.): Syllabus of Plant Families - A. Engler's Syllabus der Pflanzenfamilien. 13. wydanie, T. 3, Borntraeger, Berlin/Stuttgart 2009, ISBN978-3-443-01063-8
YangY.LiuYangY. i inni, Resolution of the ordinal phylogeny of mosses using targeted exons from organellar and nuclear genomes, „Nature Communications”, 10 (1), 2019, s. 1485, DOI:10.1038/s41467-019-09454-w, PMID:30940807, PMCID:PMC6445109 [dostęp 2021-04-01](ang.).
Nazwy zwyczajowe według: Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra:Census Catalogue of Polish Mosses.Kraków:Polish Academy of Sciences, Institute of Botany,2003,s.19. ISBN83-85444-84-X.