Muzeum Hutnictwa w Chorzowie
muzeum w Chorzowie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muzeum Hutnictwa w Chorzowie – muzeum w Chorzowie założone w 2019 roku, pierwsze tego typu muzeum w Polsce w pełni przeznaczone dziedzictwu materialnemu oraz niematerialnemu hutnictwa żelaza i stali[1] w kontekście Chorzowa i Śląska, prezentujące je na tle przemian gospodarczych, cywilizacyjnych oraz kulturowych regionu, kraju i Europy.
 Siedziba muzeum (2022) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Metalowców 4a |
| Data założenia |
2019 |
| Dyrektor |
Adam Kowalski |
| Oddziały | |
|
Oddział Historii Miasta i Regionu | |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°18′14,2″N 18°57′29,1″E | |
| Strona internetowa | |
W 2010 roku miasto Chorzów zakupiło zabytkową halę byłej elektrowni Huty Kościuszko od Banku Handlowego w Warszawie. W gronie ówczesnych władz samorządowych pojawił się pomysł, by to właśnie w ponad stuletniej hali, ulokowanej przy ul. Metalowców, powołać pierwsze w Polsce muzeum skupione tematycznie na zagadnieniu przemysłu hutniczego żelaza i stali. Zabytkowy obiekt został zabezpieczony, przeprowadzono także remont dachu. Dawna elektrownia stała się wówczas miejscem wielu wydarzeń, m.in. wystawy World Press Photo, Industriady - Święta Szlaku Zabytków Techniki, Metropolitalnej Nocy Teatrów[2]. W latach 2013–2017 funkcjonowały zespoły ds. utworzenia Muzeum Hutnictwa w Chorzowie, powoływane przez prezydenta miasta Chorzowa. W 2017 r. Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu oraz samorząd Chorzowa stały się beneficjentami dotacji ze środków Unii Europejskiej, przeznaczonej na realizację partnerskiego projektu „Rewitalizacja i udostępnienie poprzemysłowego dziedzictwa Górnego Śląska”[3]. Pozyskane fundusze zabezpieczyły przyszłe prace remontowo-budowlane związane z powstaniem przyszłej siedziby Muzeum Hutnictwa w Chorzowie. W 2018 roku prezydent Chorzowa Andrzej Kotala ustanowił Radę Programową przyszłego Muzeum Hutnictwa[4]. W 2019 roku miasto Chorzów powołało do życia Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (w organizacji), którego zespół pracuje nad opracowaniem i pozyskaniem zbiorów dotyczących chorzowskiego hutnictwa, organizacją przyszłego muzeum oraz stworzeniem wystawy stałej. Trwają obecnie prace budowlane i remontowe, które obejmują budynek oraz tereny wokół byłej elektrowni. Oficjalne otwarcie Muzeum Hutnictwa miało miejsce 26 listopada 2021[5]. Od 1 października 2019 r. funkcję dyrektora Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (w organizacji) pełni Adam Kowalski[6]. Od 2023 roku muzeum znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.[7]
Na wystawie stałej Muzeum Hutnictwa w Chorzowie[8] zobaczyć będzie można pamiątki oraz obiekty związane z funkcjonowaniem Huty Kościuszko i Huty Batory, przekazane przez byłych pracowników zakładów (izby pamięci) i pochodzące ze zbiórek publicznych. W hali prezentowane będą maszyny hutnicze:
- prostownica stemplowa do prostowania szyn wąskotorowych, wybudowana przez firmę Otto Froriep Rheydt w 1897, działała w Hucie Królewskiej do 2015[8].
- młot parowy przeznaczony do kucia swobodnego, wykonany przez firmę G. Brinkmann & Co. z Witten w 1898, działał w kuźni Huty Batory do 2013. Posiada stojak, płytę fundamentową i korpus cylindra odlane z żeliwa. Trzon tłokowy i tłok wykonane są jako monolit z jednego kawałka stali. Pierwotnie napędzany parą, w okresie późniejszym sprężonym powietrzem. Młot waży 34 000 kg i potrafi wykonywać 145 uderzeń na minutę[8].
- młot parowo-powietrzny,
- młot mostowy z 1907 przeznaczony do kucia swobodnego. Wykonany ze stali oraz z żeliwa. Składa się z dwóch ustawionych pionowo walców ze zwiniętej blachy stalowej, na nich umieszczona jest poprzeczna belka stalowa do której przymocowany jest żeliwny cylinder z tłokiem poruszającym babę. Siłę uderzenia młota reguluje system dźwigni. Przy młocie znajduje się żuraw obrotowy umożliwiający umieszczanie pod młotem dużych i ciężkich elementów stalowych[8].
- prasa mimośrodowa z 1955, wykonana w Warszawie w Fabryce Pras i Młotów. Napędzana silnikiem elektrycznym, sterowana ręcznie lub automatycznie[8].
- młot sprężarkowy Beche przeznaczony do kucia swobodnego, napędzany silnikiem elektrycznym. Korpus młota i płyta fundamentowa wykonane z żeliwa[8].
- fragment zespołu walcowniczego wraz z zespołem napędowym przeznaczonego do walcowania prętów. Wybudowany w 1874 dla walcowni bruzdowej Huty Batory[8].
26 maja 2020 r. Muzeum Hutnictwa w Chorzowie zainicjowało projekt “Mów mi huto”[9], mający na celu realizację wywiadów z byłymi pracownikami śląskich zakładów hutniczych. Sporządzone nagrania posłużą jako część wystawy stałej muzeum oraz stanowić będą archiwum wspomnień hutników.
Zgodnie ze statutem Muzeum Hutnictwa w Chorzowie prowadzić ma działalność przez:
- gromadzenie zabytków, dzieł sztuki i materiałów dokumentacyjnych, stanowiących dziedzictwo materialne i niematerialne, w statutowo określonym zakresie, pozyskiwanych w drodze zakupów, darowizn, zapisów, depozytów, wymiany;
- zwiększenie zainteresowania społeczeństwa przemysłem hutniczym i popularyzowanie jego historii;
- inwentaryzowanie, katalogowanie i naukowe opracowywanie zgromadzonych zbiorów oraz materiałów dokumentacyjnych;
- przechowywanie zgromadzonych zbiorów, w warunkach zapewniających im właściwy stan zachowania i bezpieczeństwo, oraz magazynowanie ich w sposób dostępny do celów naukowych;
- zabezpieczenie i konserwację zbiorów;
- urządzanie wystaw stałych i czasowych;
- prowadzenie działalności edukacyjnej;
- organizowanie lub współorganizowanie zjazdów, konferencji, seminariów, spotkań i uroczystości związanych z zakresem działalności muzeum;
- popieranie i prowadzenie działalności artystycznej i upowszechniającej kulturę;
- udostępnianie zbiorów do celów edukacyjnych i naukowych;
- zapewnienie właściwych warunków zwiedzania oraz korzystania ze zbiorów i zgromadzonych informacji;
- prowadzenie działalności wydawniczej, w tym publikowanie i rozpowszechnianie katalogów, przewodników wystaw, materiałów informacyjnych z zakresu działalności muzeum oraz wydawnictw naukowych;
- promowanie Miasta Chorzów jako miejsca związanego z przemysłem hutniczym;
- współpracę z polskimi i zagranicznymi muzeami, administracją rządową i samorządową, instytucjami kultury, polskimi i zagranicznymi instytutami naukowo-badawczymi, organizacjami pozarządowymi, a także innymi osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej oraz osobami fizycznymi[10].
Muzeum gromadzić ma:
- maszyny i urządzenia techniczne z zakresu hutnictwa, energetyki i innych gałęzi przemysłu;
- zabytkowe obiekty techniczne;
- modele obiektów, maszyn i urządzeń technicznych;
- produkty, wyroby techniczne i rzemieślnicze występujące w różnych gałęziach gospodarki, w tym w przemyśle, budownictwie, usługach, gospodarstwach domowych;
- zbiory artystyczne dokumentujące historię i tradycję przemysłu lub z niej czerpiące, jak: malarstwo, rzeźbę, rysunek, grafikę, plakat, fotografię, wzornictwo;
- materiały ikonograficzne i dokumentacyjne, w tym mapy, ryciny, rysunki i projekty techniczne, dokumenty zakładowe;
- zbiory geologiczne reprezentujące bazę surowcową przemysłu[10].
Wejście (2022)
Hala elektrowni (2022)
Wnętrze hali elektrowni przed adaptacją na muzeum (2014)
Wnętrze hali elektrowni (2022)
Hol (2022)
Ekspozycja (2022)
Ekspozycja (2022)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
