Mukaczewo
miasto na Ukrainie w obwodzie zakarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mukaczewo (dawniej Munkacz, ukr. Мукачево – Mukaczewo (od 2017 r.) lub Мукачеве – Mukaczewe lub Мукачів – Mukacziw, węg. Munkács, niem. Munkatsch, rusiń. Мукачoвo – Mukaczowo, ros. Мукачево – Mukaczewo, słow. i cz. Mukačevo, jid. מונקאטש (czyt. Munkacz lub Minkacz), rum. Munceag) – miasto rejonowe w obwodzie zakarpackim Ukrainy.
Ten artykuł od 2023-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Data założenia |
896 r. | ||||
| Burmistrz |
Andrij Baloha | ||||
| Powierzchnia |
27,9 km² | ||||
| Wysokość |
125 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3131 | ||||
| Kod pocztowy |
89600 | ||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
Położenie na mapie obwodu zakarpackiego  | |||||
 48°26′29″N 22°42′49″E | |||||
| Strona internetowa | |||||
Mukaczewo leży nad Latoricą, na Nizinie Zakarpackiej. Składa się z sześciu dzielnic – Roswyhow, Pidmonastyrie, Pałanok, Pidzamok, Pidhorod i Mukaczewo-centrum. Obecnie miasto zamieszkują głównie Ukraińcy (60%), Węgrzy i Rosjanie. W Mukaczewie mieści się wydział Uniwersytetu Podkarpackiego. Miasto jest siedzibą biskupów katolickich obrządku greckiego i łacińskiego, jak również prawosławnej eparchii mukaczewsko-użhorodzkiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego[2].
Mukaczewo istniało już w IX wieku, za czasów Wielkich Moraw. W X wieku należało do Rusi Kijowskiej. W 1018 zostało opanowane przez Węgry. W 1086 miasto ucierpiało od napadu Połowców. W 1241 miasto i okolice zostały spustoszone przez najazd mongolski. W XIII wieku na rozkaz króla Beli IV Wielkiego zbudowano zamek Palanka, który miał strzec wschodnich rubieży Królestwa Węgier. W latach 1396–1414 na mukaczewskim zamku z nadania króla Zygmunta Luksemburskiego miał siedzibę litewski książę Fiodor Koriatowicz, który osadził w okolicy miasta licznych Rusinów. W 1445 Mukaczewo zostało ogłoszone wolnym miastem królewskim; leżało wówczas w komitacie Bereg. W XVI wieku Mukaczewo stało się regionalnym ośrodkiem handlu i rzemiosła.
Po upadku Węgier w pierwszej połowie XVI wieku Mukaczewo przypadło Księstwu Siedmiogrodzkiemu. Było przedmiotem walk między Siedmiogrodem a Habsburgami, których wojska w 1567 zniszczyły miasto. Mukaczewo stanowiło ośrodek kolejnych powstań węgierskich przeciw Habsburgom. Od 1633 panowali nad Mukaczewem Rakoczy, który stracili je na rzecz cesarzy habsburskich dopiero po pokoju satmarskim w 1711. W 1726 cesarz nadał włości mukaczewskie austriackiej rodzinie Schönborn. Zamek mukaczewski stał się jedną z kluczowych twierdz monarchii habsburskiej. W XVIII wieku osiedliło się w mieście wielu Niemców. Miasto rozwijało się gospodarczo i terytorialnie.
W 1919 zostało zajęte przez wojska czechosłowackie i w 1920 na mocy traktatu w Trianon włączone do nowo powstałej Czechosłowacji. Po pierwszym arbitrażu wiedeńskim miasto wraz z nadgranicznym pasem Rusi Zakarpackiej 2 listopada 1938 zostało anektowane przez Węgry. W dniach 22–24 września 1939 roku w koszarach w Mukaczewie została rozbrojona i rozwiązana Grupa „Stryj”.
W 1944 przeważająca część żydowskiej ludności miasta, tworzącej wówczas większość jego mieszkańców, została wywieziona do obozów koncentracyjnych i wymordowana. 26 października 1944 Mukaczewo zostało zajęte przez Armię Czerwoną[3]. W 1945 miasto zostało włączone do sowieckiej Ukrainy.
Od 2002 roku Mukaczewo jest stolicą rzymskokatolickiej diecezji mukaczewskiej.
- zamek Palanka (Palanok) górujący nad miastem jest największym zabytkiem Mukaczewa
- gotycka kaplica pw. świętego Marcina z XIV wieku
- biały pałac z połowy XVII wieku
- Pałac Kownera z XIX w.
- arsenał z 1624
- prawosławna katedra
- żeński klasztor pw. świętego Mikołaja
- oryginalny ratusz
- katolicka katedra św. Marcina.
Mukaczewo jest ważnym węzłem transportowym. Przez miasto przebiega ukraińska droga krajowa M06 (międzynarodowa E50) oraz linia kolejowa Czop – Stryj. W Mukaczewie kończy się normalnotorowa linia kolejowa biegnąca z Węgier. Stacja kolejowa Mukaczewo. Niedaleko miasta leży wielkie lotnisko wojskowe; istnieją plany utworzenia tam portu lotniczego. Ośrodek przemysłu spożywczego i drzewnego.
- Lolita Milawska (1963–) urodziła się w Mukaczewie, sowiecka, rosyjska i ukraińska piosenkarka i aktorka.
- Ludvík Ráža (1929–2000) urodził się w Mukaczewie, czeski reżyser filmowy.
Celldömölk, Węgry[4]- Dabas, Węgry[4]
- Eger, Węgry[4]
Humenné, Słowacja[4]- Kisvárda, Węgry[4]
Kołomyja, Ukraina[4]
Mielec, Polska[4]- Mátészalka, Węgry[4]
- Nyírmeggyes, Węgry[4]
Pag, Chorwacja[4]
Pelhřimov, Czechy[4]- Preszów, Słowacja[4]
Senta, Serbia[4]- Subotica, Serbia[4]
- Várkerület (Budapeszt), Węgry[4]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
