Mszczonów
miasto w województwie mazowieckim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mszczonów – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie żyrardowskim, położone nad rzeką Okrzeszą, na Mazowszu, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mszczonów. Odległe od Warszawy o 45 km.
| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
.jpg) Ratusz i rynek w Mszczonowie | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Prawa miejskie |
1377 | ||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
8,56 km² | ||||
| Populacja (31.12.2022) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Strefa numeracyjna |
+48 46 | ||||
| Kod pocztowy |
96-320 | ||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu żyrardowskiego  | |||||
Położenie na mapie gminy Mszczonów  | |||||
 51°58′28″N 20°30′45″E | |||||
| TERC (TERYT) |
1438024 | ||||
| SIMC |
0977054 | ||||
Urząd miejski Pl. Piłsudskiego 196-320 Mszczonów | |||||
| Strona internetowa | |||||
Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[2] w starostwie mszczonowskim w ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego w 1792 roku[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa skierniewickiego.
Miasto leży na skrzyżowaniu drogi ekspresowej S8 (część trasy europejskiej E67, niegdyś droga krajowa nr 8) z drogą krajową nr 50, ok. 18 km od autostrady A2.
Według danych z 31 grudnia 2022 miasto miało 6024 mieszkańców[1].
Pierwsza wzmianka o Mszczonowie pojawia się w 1245 roku na dokumencie wystawionym przez mazowieckiego księcia Konrada I. Prawa miejskie Mszczonów posiada co najmniej od 1377 r. z nadania księcia mazowieckiego Ziemowita III. Mszczonów do wieku XIV był własnością książęcą i znajdował się w nim niewielki dwór myśliwski, w którym książę zatrzymywał się na czas polowań. Od poł. XVI w. własność Radziejowskich, a następnie Prażmowskich[4]. Od czasu wojny ze Szwecją w latach 1655–1657 do upadku Rzeczypospolitej w 1795 Mszczonów w zasadzie nie rozwijał się. Pewne oznaki ożywienia wystąpiły pod koniec XVIII wieku. W I poł. XIX wieku Mszczonów należał do najludniejszych miast na zachodnim Mazowszu. W latach 1800 i 1862 w Mszczonowie miały miejsce wielkie pożary, w których spłonęła większość budynków. Na los Mszczonowa wpłynęła także decyzja Namiestnika Królestwa z 1845, w wyniku której linia kolejowa z Warszawy do Wiednia ominęła miasto. Odbudowane po 1862 miasto posiadało uregulowaną siatkę ulic, powstały garbarnie i fabryka zapałek[4] (założona w 1879[5]).
.jpg)
W momencie wybuchu I wojny światowej Mszczonów zamieszkiwało ponad 8 tys. mieszkańców. Po okresie I wojny światowej spadła liczba ludności.
Kolejną tragedią była II wojna światowa. W czasie działań wojennych we wrześniu 1939 miasto zostało zbombardowane przez lotnictwo niemieckie. W czasie kampanii wrześniowej 1939, 8 września 1939 żołnierze niemieccy rozstrzelali 2 polskich jeńców[6]. Tego samego dnia rozstrzelano dalszych 11 jeńców (8 w mundurach, a 3 po cywilnemu)[6], zbrodni dokonała niemiecka 4 Dywizja Pancerna XVI Korpusu 10 Armii. 11 września 1939 wycofujący się przed atakującymi Niemcami z przedpola Sieradza i linii Warty 31 Pułk Strzelców Kaniowskich pod dowództwem ppłk Wincentego Wnuka, dokonał kontrataku na znajdujące się już w Mszczonowie oddziały Wehrmachtu. Starcie zakończyło się zwycięstwem Polaków i kompletnym rozbiciem oddziałów niemieckich. Zniszczono niemieckie czołgi i samochody, wozy z zaopatrzeniem. Po zwycięstwie pułk wycofał się z miasta. Jeszcze tego samego dnia wrócili do miasta Niemcy i w odwecie je spalili (zniszczono około 80% zabudowy). Ponadto dokonali licznych egzekucji – m.in. rozstrzelali burmistrza Aleksandra Tańskiego, księdza proboszcza Józefa Wierzejskiego i lekarza Stanisława Zarachowicza. Zastrzelili też ks. Władysława Gołędowskiego, wikariusza parafii w Mszczonowie i kapelana miejscowego hufca ZHP w trakcie opatrywania rannego.
Do aktywizacji gospodarczej miasta przyczyniła się uruchomiona w latach 1953–1954 linia kolejowa do Skierniewic i Pilawy. W latach 1962–1964 wybudowane zostały Zakłady Produkcji Kruszywa Lekkiego, które produkowały jako jedyne w kraju keramzyt[7]. Od utworzenia w 1972 gminy Mszczonów, miasto rozwija się dynamicznie jako prężnie działający ośrodek logistyczno-przemysłowy, szczególnie zaś od lat 90. wraz z nasileniem transportu drogowego.
W latach 70. oddano do użytku obwodnicę miasta w ciągu ówczesnej drogi państwowej nr 16[8] i drogi międzynarodowej E82 Warszawa – Piotrków Trybunalski (obecnie drogi ekspresowej S8 i trasy europejskiej E67)[9].
11 września 2007, w rocznicę wydarzeń z 1939, w Mszczonowie złożył wizytę prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński[10], biorąc udział w uroczystościach upamiętniających zwycięstwo 31 Pułku Strzelców Kaniowskich. Prezydent przyznał pośmiertne odznaczenia dowódcy zwycięskiego 31 Pułku Strzelców Kaniowskich pułkownikowi Wincentemu Wnukowi, a także czterem osobom, które zginęły z rąk Niemców 11 września 1939.
28 czerwca 2008 dokonano uroczystego otwarcia kompleksu basenów geotermalnych.
21 listopada 2020 w Mszczonowie otwarto basen do nurkowania Deepspot - wówczas najgłębszy na świecie (45,4 m głębokości)[11].
- Piramida wieku mieszkańców Mszczonowa w 2014 roku[12].
Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie
Zabytki
Wybrane zabytki
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela wybudowany w latach 1862–1886
- Dworek państwa Czarneckich z XIX wieku tzw. Kaflarnia
- Dwa cmentarze rzymskokatolickie
- Cmentarz żydowski z ohelem cadyka
Na terenie Mszczonowa działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:
- Kościół rzymskokatolicki:
- parafia pw. św. Jana Chrzciciela (erygowana w XIII wieku)
- parafia pw. św. Ojca Pio (erygowana 29 czerwca 2008) – planowana budowa świątyni
- Kościół Starokatolicki Mariawitów
- wierni należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Lutkówce.
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Mszczonów (w tym grupa ukraińskojęzyczna) (Sala Królestwa ul. Sportowa 15)[15].
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego:
- Kościół Ewangeliczny[16]
W mieście, od 1957 roku, działa klub sportowy Mszczonowianka Mszczonów, którego największym sukcesem są występy w IV lidze.
- Stefan Krukowski (1890–1982), wybitny polski archeolog specjalizujący się w badaniu paleolitu, mezolitu i neolitu
- Jan Adam Maklakiewicz (1899–1954), polski kompozytor i dyrygent, którego dawny dom mieści muzeum.
- Mieczysław Zdzienicki (1892–1953), polski działacz społeczny, prawnik i bibliofil.
Termy Mszczonów
Obwodnica Mszczonowa w oddali turbiny wiatrowe
Ulica Sienkiewicza w Mszczonowie (2007)
- Mszczonów (stacja kolejowa)
- Izba Pamięci Ziemi Mszczonowskiej w Mszczonowie
- Synagoga chasydów z Mszczonowa w Piotrkowie Trybunalskim
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
