Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Motocyklowe mistrzostwa świata (ang. Grand Prix motorcycle racing) – najbardziej prestiżowe na świecie zawodowe wyścigi motocyklowe, odpowiednik samochodowej Formuły 1, nazywane też „klasą królewską”, organizowane przez Międzynarodową Federację Motocyklową (FIM). Rozgrywane są od 1949 roku[1]. Pierwszym wyścigiem zaliczanym do tego cyklu był wyścig o Tourist Trophy Wyspy Man. W zawodach tych uczestniczyli zawodnicy, którzy startowali na motocyklach o pojemności 250 cm³, 350 cm³ oraz 500 cm³. Ta ostatnia była najważniejszą kategorią do 2001 roku, kiedy to zastąpiona została klasą MotoGP. Pierwszym mistrzem świata w najwyższej klasie był Leslie Graham pochodzący z Wielkiej Brytanii[2].
Logo MotoGP | |
2024 | |
Państwo |
międzynarodowe |
---|---|
Dyscyplina |
wyścigi motocyklowe |
Organizator rozgrywek | |
Data założenia |
1949 |
Zwycięzcy | |
Pierwszy zwycięzca |
Leslie Graham (500 cm³) |
Obecny zwycięzca |
Francesco Bagnaia (MotoGP) |
Najwięcej zwycięstw |
Giacomo Agostini (15 MŚ – 8 w 500 cm³, 7 w 350 cm³) |
Strona internetowa |
Mistrzostwa obecnie składają się z 19 wyścigów tzw. Grand Prix, odbywających się na kontynentach: europejskim, amerykańskim, azjatyckim oraz w Australii[3]. Zawodnik, który zdobędzie najwięcej punktów podczas wszystkich wyścigów, zdobywa mistrzostwo świata.
„Królewska klasa” jest poligonem do testowania najnowszych technologii z dziedziny konstrukcji motocykli i ich opon. Motocykle te mają masę od 135 do 165 kg (w zależności od liczby cylindrów), silniki benzynowe o pojemności 1000 cm³, osiągające moc do ok. 250 KM i prędkości do 350 km/h. W 2016 roku Andrea Iannone na torze w Mugello osiągnął prędkość 354,9 km/h[4], co było rekordem prędkości w MotoGP. Obecny rekord wynosi 366.1 km/h i pierwszy raz został uzyskany w 2023 roku na torze w Mugello przez Brada Bindera[5]. Hałas o natężeniu 130 decybeli, jaki wytwarzają, zmusza kierowców do używania stopperów.
W sezonach 2007–2011 wszystkie motocykle w najwyższej klasie były wyposażone w silniki o pojemności zmniejszonej z 990 cm³ do 800 cm³. Powodem były zbyt wysokie prędkości osiągane na torze przez zawodników. Kolejnym była śmierć w 2003 roku japońskiego motocyklisty Daijiro Kato po wypadku na japońskim torze Suzuka.
Obecnie w MotoGP uczestniczy 6 producentów: Yamaha, Honda, Ducati, Suzuki, Aprilia oraz KTM[6][7][8].
Od sezonu 2012 pojemność motocykli w klasie MotoGP wynosi 1000 cm³.
Pierwsze wzmianki jakie ukazały się na temat szosowych wyścigów motocyklowych przypadają na koniec XIX w. we Francji. W 1949 r. FIM stworzyła jednolite przepisy torowych wyścigów motocyklowych oraz zorganizowała motocyklowe mistrzostwa świata[9].
Zasady rozgrywania zawodów uległy znacznym zmianom na przestrzeni 50 lat. Już w 1946 roku podczas wyścigów motocyklowych zabroniono stosowania specjalnych paliw oraz silników z turbodoładowaniem, a w 1958 roku zabroniono stosowania owiewek „typu lotniczego”.
Podczas ostatniego półwiecza motocykle tak ewoluowały, iż zmusiło to FIM do znaczących zmian w regulaminie. Dotyczy to głównie zastosowania nowych materiałów konstrukcyjnych zmniejszających masę pojazdów oraz elementów poprawiających jego dynamikę. Przez długi czas ramy motocykli były wykonywane z rur i elementów stalowych, ale pod koniec lat 70. XX w. dominować zaczęły konstrukcje aluminiowe. Najnowszym osiągnięciem techniki motoryzacyjnej jest coraz szersze i powszechniejsze stosowanie włókien węglowych, które z powodzeniem zastępują tradycyjne tworzywa sztuczne i metale. Stosowane są one głównie do produkcji owiewek, wsporników, błotników czy tarcz hamulcowych.
Wraz z rozwojem motocykli styl jazdy również uległ zmianie w porównaniu z tym z lat 50. i 60. Obecnie dominującym stylem jazdy jest tzw. „wysunięte biodro”. Technika ta polega na maksymalnym przesunięciu masy ciała do wewnątrz zakrętu. Jako pierwszy ten sposób jazdy zaprezentował Fin Jarno Saarinen. Dzięki znaczącemu postępowi w konstrukcji opon i zawieszeń motocykli jazda z wysuniętym biodrem stała się powszechnym sposobem na jeszcze szybszą jazdę.
W historii wszystkich kategorii MMŚ wszystkie miejsca na podium jednego wyścigu zajmowali reprezentanci Włoch, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Argentyny, USA, Francji, Hiszpanii i Japonii[13].
Mistrzowie świata najwyższej klasy to:
W hali sław są też:
Pogrubionym drukiem zaznaczeni są kierowcy, którzy nie zakończyli kariery. W nawiasie podana została liczba zwycięstw w najwyższej klasie 500 cm3 i MotoGP. Liczba zwycięstw zawodników startujących obecnie jest aktualna na dzień 11.04.2016.
Aktualny system punktacji.
Miejsce | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | od 16 | NU | DSQ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Punkty | 25 | 20 | 16 | 13 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 |
Tory na których są obecnie rozgrywane wyścigi zaliczane do MMŚ.
Tory na których wyścigi zaliczane do MMŚ były rozgrywane w 10 ostatnich latach (2004–2013), ale nie ma ich teraz w kalendarzu.
Dane techniczne motocykli w 2014 roku[14].
Parametr | MotoGP | Moto2 | Moto3 |
---|---|---|---|
Pojemność | 1000 cm3 | 600 cm3 | 250 cm3 |
Moc | 250 KM | 140 KM | 60 KM |
Waga minimalna | 160 kg | 215 kg[15] | 148 kg |
Kombinezony w MotoGP wykonywane są głównie ze skóry kangura, która jest bardziej odporna, elastyczna i lżejsza od skóry krowiej. Ponadto posiadają ochraniacze w najbardziej narażonych na kontuzje miejscach: plecach, łokciach i kolanach, które ochraniają zawodników podczas wywrotki, nie mogą jednak krępować ruchów i spowalniać refleksu zawodnika.
Na plecach zawodnicy mają na kombinezonie „garby”, które poprawiają bezpieczeństwo, wpływają na lepszą aerodynamikę podczas jazdy i są miejscem na magazynowanie wody. Zawodnicy posiadają również ochraniacze na klatkę piersiową i kręgosłup, które są wykonane z karbonu, kevlaru oraz tytanu. Rękawice i buty zawodników są lekkie i elastyczne, dają motocyklistom odpowiedni zakres ruchów, jednocześnie są także specjalnie wzmocnione w miejscach szczególnie podatnych na urazy.
Na łokcie, ramiona i kolana zawodnicy zakładają slidery. Są one wykonane ze specjalnych, termoplastycznych materiałów i pomagają zawodnikom w lepszym wyczuciu sytuacji podczas jazdy w zakrętach (gdzie kąty nachylenia zawodnika do podłoża dochodzą do 64 stopni).
Stworzono również specjalne poduszki powietrzne, które uruchamiają się w momencie wywrotki i chronią kark oraz barki kierowcy. Chwilę później powietrze schodzi, co jest niezwykle istotne w momencie, gdy wywrotka była niegroźna i zawodnik może kontynuować jazdę. Wówczas poduszka powietrzna nie krępuje mu ruchów, ale co ważniejsze – w przypadku kolejnej wywrotki – system zadziała raz jeszcze.
Ponadto zawodnicy podczas opadów deszczu zakładają na kombinezon specjalne plastikowe ubrania. Dzięki temu kombinezon nie wchłania wody, a co za tym idzie – nie nabiera na masie, co dodatkowo mogłoby wpływać negatywnie na osiągi. Łączna waga kombinezonu z ochraniaczami wynosi od 3 do 3,5 kg[16].
Kaski wyścigowe nie są znacznie inne od tych dostępnych do użytku na normalnych drogach. Różnią się jedynie detalami, zwłaszcza jeśli chodzi o komfort, kształt i rozmiar. Część zewnętrzna jest zbudowana z włókna węglowego, karbonu, kevlaru i poliuretanu. Wewnętrzna część musi być natomiast dobrze przymocowana do zewnętrznej powłoki, a przy okazji ma chronić czaszkę i zapewniać komfort zawodnikowi. Wyściółka musi również dobrze pasować do twarzy, a zwłaszcza takich jej części jak skronie, nos, czoło czy szczęka. Ważna jest również akustyka: zawodnik musi słyszeć jak pracuje motocykl oraz rywali, jadących za nim lub przed nim. Z przodu kasku znajduje się wizjer, który jest zbudowany z plastiku. Chroni on zawodnika przed owadami, kroplami deszczu czy drobinkami opon.
Poza ochroną życia kask jest też kluczowym elementem do wyrażenia osobowości zawodników, którzy umieszczają na nich np. symbole, maskotki. Dzięki temu ułatwiona jest identyfikacja zawodników na torze[17].
Aktualna lista sesji, które są rozgrywane podczas weekendu MotoGP. W tabeli podany jest też czas trwania danego wydarzenia[18].
Lista flag stosowanych w MotoGP[22].
Informacje przekazywane są kierowcom przez zespoły poprzez wystawianie tablic na prostej startowej, a od Grand Prix Niemiec 2017 informacje od zespołu mogą być pokazywane także na desce rozdzielczej motocykla.
W jednej linii startowej wyścig rozpoczyna trzech zawodników.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.