Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mistrz Pięknej Madonny Toruńskiej (cz. Mistr Toruňské madony, niem. Meister der Thorner Madonna) – anonimowy rzeźbiarz, działający w okresie gotyku, w ostatniej dekadzie XIV stulecia, najprawdopodobniej w Toruniu.
| Dziedzina sztuki | |
|---|---|
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
Jego najważniejszym dziełem jest kamienny wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem określany mianem Pięknej Madonny Toruńskiej, wykonana dla toruńskiej fary Świętych Janów (część badaczy przypuszcza że pierwotnie znajdowała się w pobliskim kościele Franciszkanów) a w 1945 roku skradziona przez hitlerowców i odtąd ślad po niej zaginął. W 1957 roku zastąpiona wierną kopią dłuta Wojciecha Marciniaka.
Będąca chef d'oeuvre nieznanego mistrza Piękna Madonna z Torunia charakteryzuje się urodą, szlachetnością, młodymi rysami twarzy, odziana jest w dworską suknię o płynnych układach fałd, jest uważany za jedno z kluczowych dzieł, które reprezentują typ ikonograficzny zwany Piękną Madonną[1] Podobne cechy (m.in. łagodny uśmiech, esoidalne wygięcie ciała, płynne estetyzujące układy fałd) upowszechniły się w późniejszych gotyckich figurach Madonny z Dzieciątkiem. Drugim ważnym artystą który wywarł wpływ na styl piękny był anonimowy Mistrz Pięknej Madonny z Czeskiego Krumlowa, znany z Pięknej Madonny obecnie prezentowanej w wiedeńskim Kunsthistorisches Museum. Niekiedy obie Piękne Madonny: Toruńską i z Czeskiego Krumlowa oraz inne czołowe dzieła tego typu (m.in. Piękna Madonna z Wrocławia) łączono z jednym mistrzem, w historiografii artystycznej pojawiła się stąd tzw. teoria Clasena uważająca że główne dzieła rzeźby stylu pięknego wyszły spod dłuta jednego indywidualisty wędrującego po Europie Środkowej artysty - Mistrza Pięknych Madonn. W dalszych badaniach nad rzeźbą około 1400 teza ta, ze względu na liczne różnice w detalach została zdyskredytowana. Niemniej styl autora Madonny Toruńskiej i innych anonimowych twórców Pięknych Madonn ma ścisły związek z ukształtowaniem się w Europie Środkowej stylu pięknego, którego źródła badacze dopatrują się najczęściej w sztuce czeskiej, gdzie wcześniej, za panowania cesarza Karola IV Luksemburskiego ukształtował się heterogeniczny styl w sztukach plastycznych będący jedną z podstaw dla gotyku międzynarodowego. Cesarz ten upodobał sobie sztukę północnej Italii oraz Francji, ponadto na jego dworze działali Parlerowie i nie obca była ówczesnej sztuce dawna miejscowa plastyka z dziełami Mistrza Madonny z Michle na czele.
Oprócz głównego dzieła, Mistrzowi Pięknej Madonny Toruńskiej przypisywane jest kilka innych dzieł o zróżnicowanej tematyce, przede wszystkim figura modlącego się Chrystusa, znajdującego się obecnie w Muzeum Zamkowym w malborskim zamku, niegdyś tworzyła wystrój pobliskiego kościoła Świętego Jana Chrzciciela, przy czym w najnowszych badaniach wskazuje się na Toruń jako pierwotne miejsce dzieła. Innym ważnym dziełem przypisywanym Mistrzowi Pięknej Madonny z Torunia jest Pietà w kościele Świętej Barbary, na Starym Mieście w Krakowie, jeden z przykładów tzw. Pięknych Piet drugiego najbardziej klasycznego dla sztuki około 1400 roku typu ikonograficznego. Wszystkie trzy dzieła są datowane na około 1390 rok.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
