Miereja

Miereja, Mereja^[1] (ros. Мере́я, Mierieja, białorus. Мярэ́я, Miareja) – rzeka na Białorusi (obwód mohylewski i witebski) oraz w Rosji (obwód smoleński), lewy dopływ Dniepru. Na długości 36 km rzeka wyznacza granicę białorusko-rosyjską.

Miereja

Kontynent	Europa
Państwo	Białoruś  Rosja
Rzeka
Długość	67 km
Powierzchnia zlewni	662 km²
Źródło
Miejsce	wieś Łohawina, Białoruś
Współrzędne	54°24′38″N 31°12′01″E
Ujście
Recypient	Dniepr
Miejsce	wieś Klimenti, Rosja
Współrzędne	54°39′57″N 31°11′12″E
Położenie na mapie Białorusi źródło ujście

Rzeka należy do dorzecza Dniepru i zlewiska Morza Czarnego. Jej długość wynosi około 67 kilometrów, a powierzchnia zlewni sięga 662 km². Prawe dopływy Mierei to Łuna i Swinaja (pol. Świnia)^[2].

Nad Miereją na terenie Białorusi położone są agromiasteczka Lenino i Lady.

Historia

Miereja była rzeką graniczną między Wielkim Księstwem Litewskim (później Rzeczpospolitą) a Wielkim Księstwem Moskiewskim (później Rosją) w latach od 1522 do 1771, z wyjątkiem lat 1611–1654, gdy oddzielała województwa mścisławskie i smoleńskie Rzeczypospolitej.

Na tzw. „mapie radziwiłłowskiej” (1613 r.) znajduje się wzmianka o moście na granicznej Mierei dzielonym pomiędzy Litwinów i Moskwę: „Połowę tego mostu reperują i utrzymują nasi, połowę zaś Moskale”^[3].

Nad rzeką leżały pograniczne miasteczka Romanowo (dziś Lenino), posiadłość książąt Ostrogskich i później Radziwiłłów oraz Bajewo (dziś wieś), posiadłość książąt Lubomirskich^[4]. W XVII wieku na ważne miasteczko na trakcie smoleńskim z Warszawy do Moskwy wyrosły Lady należące do rodu Hlebowiczów (stąd ich ówczesna nazwa Hlebowo), później należące do Sapiehów^[5].

W Ladach znajdowała się tzw. „zerowa wiorsta” starej drogi smoleńskiej. 14 sierpnia (2 sierpnia starego stylu) 1812 roku wojska napoleońskie przekroczyły na Mierei granicę „starej Rosji” w czasie marszu na Moskwę (co upamiętnia obelisk z 1912 roku w Ladach)^[6]. Polski korpus księcia Poniatowskiego zatrzymał się wówczas w Romanowie^[7]. Podczas odwrotu wojsk francuskich, nad rzeczką Swinają, dopływem Mierei, rozegrała się bitwa pod Krasnym (15 do 18 listopada 1812).

W dniach 12–13 października 1943 roku nad Miereją miała miejsce bitwa pod Lenino, stanowiąca początek szlaku bojowego 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki^[8].

Galeria

• 
  Przejście graniczne na moście na Mierei w Ladach, w tle widok na Rosję
• 
  Obelisk w Ladach upamiętniający wkroczenie wojsk napoleońskich na terytorium „starej Rosji” 2 sierpnia 1812 r.
• 
  Fragment mapy radziwiłłowskiej z 1613 roku ze wzmianką o moście na Mierei
• 
  Miereja jako rzeka graniczna Rzeczypospolitej i Rosji. Fragment mapy Tobiasa Lottera z 1780
• 
  Szkic bitwy pod Lenino 12-13 października 1943 roku

Przypisy

1. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom VI, s. 259
2. Мерея/Энциклопедия Смоленской области [online], websprav.admin-smolensk.ru [dostęp 2021-08-29].
3. Łac. „Huius pontis mediam partem nostri mediam vero Moschi confi ciunt ac reparant”, zob. Jarosław Łuczyński Przestrzeń Wielkiego Księstwa Litewskiego na mapie radziwiłłowskiej Tomasza Makowskiego z 1613 roku w świetle treści kartograficznej i opisowej, Zapiski historyczne, tom LXXVIII, rok 2013, str. 87.
4. Napoleon Rouba Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno 1900
5. Ляды, Дубровенский район | Деревни Беларуси [online], derevni.by [dostęp 2021-09-04] (ros.).
6. AaronA. Shustin AaronA., Катынь [online] [dostęp 2021-08-30] (ang.).
7. Andrzej Dusiewicz, Smoleńsk 1812, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2007, s. 49-50, 90
8. Kazimierz Kaczmarek: Polskie Wojsko na Wschodzie 1943-1945. Od Mierei do Łaby i Wełtawy. Lublin: Przedsiębiorstwo Poligraficzne Sp. z o.o., 2003. ISBN 83-916512-7-4. Brak numerów stron w książce