Bitwa pod Krasnym

Bitwa pod Krasnym – bitwa, która rozegrała się w dniach od 15 listopada do 18 listopada 1812 pomiędzy wycofującą się z Rosji Wielką Armią cesarza Napoleona I (60 tys. żołnierzy) i rosyjskimi oddziałami generała marszałka polnego Michaiła Kutuzowa (70 tys. żołnierzy).

Bitwa pod Krasnym

Inwazja na Rosję
Obraz Petera von Hessa Bitwa pod Krasnym
Czas	od 15 do 18 listopada 1812
Miejsce	Krasny
Terytorium	Rosja
Przyczyna	odwrót wojsk Napoleona I
Wynik	kontynuacja odwrotu wojsk Napoleona I
Strony konfliktu
I Cesarstwo Francuskie Imperium Rosyjskie
Dowódcy
Napoleon I Michaił Kutuzow
Siły
60 tys. żołnierzy 70 tys. żołnierzy
Straty
5 tys. poległych i 15 tys. wziętych do niewoli 4–5 tys. zabitych i rannych.
Położenie na mapie Rosji miejsce bitwy
54°33′36″N 31°25′48″E

Krasny, małe miasto 48 km na południowy zachód od Smoleńska, przy dawnej głównej drodze z Rosji do Polski, zajęte było przez kawalerię rosyjską. 15 listopada czołowa kolumna wojsk Napoleona I, składająca się z oddziałów polskich i VIII Korpusu francuskiego, wypędziła jazdę rosyjską z miasteczka i otworzyła przez to drogę odwrotu. Następnego dnia Napoleon I, który przybył tam z trzecią kolumną swej armii, składającą się z kawalerii i pułków gwardyjskich, dowiedział się, że wojsko rosyjskie stoi na południe od planowanej drogi przemarszu i zatrzymał się czekając na swą drugą kolumnę. IV Korpus francuski przedarł się wprawdzie przez pozycje rosyjskie, ale stracił całą artylerię i wielu zabitych i rannych. Chcąc umożliwić reszcie drugiej kolumny połączenie się z armią Napoleon I postanowił atakować 17 listopada. Także Kutuzow postanowił przejść do akcji ofensywnej i zająć Orszę, by zatarasować drogę wojskom napoleońskim. Wczesnym rankiem 17 listopada Napoleon I ruszył z gwardią, kawalerią i dywizją piechoty do ataku i zdobył miejscowość Uwarowa na zachód od Krasnego, po czym Kutuzow porzucił plan zajęcia Orszy pełnymi siłami i wysłał tam tylko swą kawalerię. Napoleonowi I udało się za cenę wielkich strat w ludziach i materiale kontynuować odwrót: najpierw przedostał się przez Krasny I Korpus francuski, potem sam cesarz z głównym trzonem armii, natomiast III Korpus pod dowództwem marszałka Neya, pozostający jeszcze w Smoleńsku, nie zdążył się połączyć z Napoleonem I i przedostać się przez Krasny. Przybywszy tam 18 listopada Ney zastał w miasteczku wielkie siły rosyjskie; po daremnych walkach i wielkich stratach marszałkowi udało się sforsować zamarznięty Dniepr, przedrzeć się przez linie kozackie i połączyć się z Napoleonem I koło Orszy (21 listopada). Z korpusu Neya pozostało tylko 1000 ludzi.

Straty Wielkiej Armii wyniosły 20 tysięcy żołnierzy (około 5000 poległych i 15 000 wziętych do niewoli), straty rosyjskie 4–5 tysięcy zabitych i rannych.

Potyczka pod Krasnym odbyła się parę miesięcy wcześniej: 14 sierpnia odbyły się tam walki między częścią cofającej się rosyjskiej armii generała Bagrationa (12 batalionów i 12 armat) i kawalerią francuską pod dowództwem marszałków Murata i Neya. Francuzi zadali Rosjanom niewielkie straty, po czym Rosjanie kontynuowali swój odwrót.

Bibliografia

• Georg von Alten: Handbuch für Heer und Flotte, Band V, Berlin 1913.
• Rafał Kowalczyk Zapomniana bitwa Napoleona. Krasne 14-21 listopada 1812, Wydawnictwo: TRIO, 2015