Malwa różowa[4] (Alcea roseaL.), nazywana także malwą ogrodową[5], prawoślazem wysokim, p. różowym, p. ogrodowym[6], malwą czarną, topolówką wyniosłą[7], zygmarkiem – gatunek rośliny z rodziny ślazowatych (Malvaceae). Pochodzi prawdopodobnie z Półwyspu Bałkańskiego[8], według innych źródeł z Chin[9]. Obecnie nigdzie nie występuje na stanowiskach naturalnych, jest tylko uprawiany[3]. Czasem dziczeje (efemerofit).
W pierwszym roku wyrasta rozeta liści. Są one duże, mało ozdobne, dłoniastoklapowane, szorstko owłosione[9]. Dolne na łodydze siedmioklapowe, górne pięcioklapowe.
Pędy główne zakończone są groniastymi kwiatostanami[9]. Kwiaty osadzone na krótkich szypułkach po 1-3 w kątach górnych liści[9], pojedyncze, półpełne lub pełne, o barwach: białej, żółtej, różowej, czerwonej, purpurowej i do prawie czarnej[9]. Średnica kwiatów do 10 cm. Kielich otoczony kieliszkiem. Pręciki liczne, zrośnięte w rurkę otaczającą pojedynczy słupek.
Bylina, ale w warunkach klimatycznych Polski roślina ta jest uprawiana głównie jako roślina dwuletnia. Hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września, jej przedprątne kwiaty zapylane są przez błonkówki[10]. Liczba chromosomów 2n = 42[5].
Dzięki związkom śluzowym wodny wyciąg z kwiatów malwy czarnej powleka błony śluzowe jamy ustnej i gardła, zmniejsza nadmierną ich wrażliwość i osłabia odruch kaszlowy. Rozrzedza zalegającą w gardle gęstą wydzielinę i ułatwia odkrztuszanie. Na błony śluzowe przewodu pokarmowego wywiera działanie osłaniające, ale nieco słabsze niż w górnych drogach oddechowych. Wyciągi wykazują ponadto słabe własności estrogenne i pobudzają krwawienia miesięczne u kobiet, ale nie działają poronnie.
Dawkowanie
Odwar z kwiatów malwy czarnej przygotowuje się, zalewając 1 łyżkę kwiatów 350 ml gorącej wody i parząc przez 20-30 min. Następnie macerat gotuje się 3 minuty pod przykryciem, odstawia na 10 min. do ostudzenia i cedzi. Pije się go 3 razy dziennie po ⅛ szklanki między posiłkami oraz używa do płukania jamy ustnej i gardła.
Zbiór i suszenie
Do celów leczniczych używa się wyłącznie odmian o bardzo ciemnych, niemal czarnych kwiatach. Mogą być wykorzystywane także odmiany o pełnych kwiatach. Nie wolno zbierać kwiatów z roślin porażonych przez rdzę. Surowiec jest zbierany w 2 postaciach: z kielichami (Flos Malvae arboreae cum calycibus, syn. Flos Malvae hortensis) oraz bez kielichów (Flos Malvae arboreae sine calycibus). Świeżo rozwinięte kwiaty zbiera się w lipcu lub sierpniu przy słonecznej pogodzie i suszy w zacienionym i przewiewnym miejscu[8].
Barwniki pozyskiwane z ciemnych odmian wykorzystuje się do barwienia w przemyśle spożywczym i do poprawiania koloru win[6]. Stosowana jest także jako dodatek smakowy do herbatek ziołowych. Malwa ma smak bardzo delikatny i łagodny.
Jest pospolicie uprawiana, szczególnie w przydomowych ogródkach.
Odmiana 'Blacknight'Odmiana 'Cerise'
Wykorzystuje się zarówno formy pojedyncze jak i pełnokwiatowe, w uprawie znajdują się głównie mieszańce o kwiatach pełnych. Formy te dzielą się na 4 grupy[9]:
Malwy pełne zwykłe. Kwiaty, u których płatki zewnętrzne osadzone w jednym lub w dwóch okółkach są dłuższe od wewnętrznych i otaczają jakby kryzą płatki środkowe ułożone gęsto i tworzące półkule. Rośliny niewysokie (do tej grupy zalicza się odmiany formy Compacta).
Malwy szkockie. Mają kwiaty bardzo pełne, płatki zewnętrzne i wewnętrzne tej samej długości ułożone półkoliście, zebrane w długie kwiatostany ostro zakończone. Rośliny wysokie.
Malwy Chatera ('Chaters'). Mają kwiaty pełne (niekiedy z ‘kryzą’), osadzone w długich, bardzo gęsto skupionych, tępo zakończonych kwiatostanach. Rośliny silnie rosnące.
Malwy Alleghanies (Fimbriata flore pleno). Mają kwiaty o strzępiasto zakończonych brzegach płatków. Niekiedy płatki zewnętrzne są inaczej zabarwione niż wewnętrzne.
Jest w pełni mrozoodporna (strefy mrozoodporności 4-10)[11]. Wymaga ciepłych, słonecznych, ale osłoniętych stanowisk i dość zasobnych gleb o pH 6-7. Uprawiana jest z nasion, które wysiewa się w czerwcu-lipcu do rozsadnika. Siewki mające 2-3 liście pikuje się i wysadza na zagony. Na stałe miejsce sadzi się rośliny jesienią w rozstawie 30-30 x 50–80 cm. Na zimę lekko przykrywa. Wiosną rośliny przenosi się na miejsce stałe z dużą bryłą ziemi[9]. W drugim roku na każdej roślinie pojawiają się 2-4 ulistnione, szorstko owłosione kwiatostanowe pędy główne wysokości 60–250 cm. Pędom kwiatowym należy zapewnić podpory[9]. Do grup na trawnikach, rabat bylinowych, przy ścianach budynków, i przy ogrodzeniach[9].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
A. Ożarowski, W. Jaroniewski:Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie.Warszawa:Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych,1987,s.436. ISBN83-202-0472-0.
Stanisław Kohlmünzer:Farmakognozja: podręcznik dla studentów farmacji.Wyd.V unowocześnione.Warszawa:Wydawnictwo Lekarskie PZWL,2003,s.669. ISBN83-200-2846-9.
JanMacků,JindrichKrejča,ApoloniuszRymkiewicz:Atlas roślin leczniczych.Wrocław [etc.]:Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo,1989. ISBN83-04-03281-3. Brak numerów stron w książce
GeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN3-8331-1916-0, OCLC271991134.
