Maia Sandu
mołdawska ekonomistka i polityk, 6. prezydent Mołdawii (od 2020) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
mołdawska ekonomistka i polityk, 6. prezydent Mołdawii (od 2020) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maia Sandu (ur. 24 maja 1972 w Risipeni) – mołdawska ekonomistka i polityk, minister edukacji w latach 2012–2015, w 2019 premier Mołdawii, od 2020 prezydent Mołdawii.
.jpg) Maia Sandu (2024) | |
| Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1972 |
|---|---|
| Prezydent Mołdawii | |
| Okres |
od 24 grudnia 2020 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Premier Mołdawii | |
| Okres |
od 8 czerwca 2019 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister edukacji Mołdawii | |
| Okres |
od 24 lipca 2012 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
Mihail Șleahtițchi |
| Następca |
Corina Fusu |
| Odznaczenia | |
   | |
Urodziła się we wsi Risipeni w rejonie Fălești w radzieckiej Mołdawii. W latach 1989–1994 studiowała zarządzanie na Academia de Studii Economice a Moldovei (ASEM) w Kiszyniowie. W latach 1995–1998 kształciła się w zakresie stosunków międzynarodowych w Academia de Administrare Publică de pe lângă Președintele Republicii Moldova. W 2010 ukończyła John F. Kennedy School of Government na Uniwersytecie Harvarda[1].
W latach 1994–1998 pracowała jako konsultantka i zastępczyni kierownika wydziału w Ministerstwie Gospodarki. Później do 2005 była ekonomistką w biurze Banku Światowego w Kiszyniowie. W latach 2005–2006 pełniła funkcję dyrektora generalnego makroekonomicznych programów polityki i rozwoju w resorcie gospodarki. Od 2007 do 2009 zatrudniona jako konsultantka do spraw reformy centralnej administracji publicznej. W latach 2010–2012 doradzała dyrektorowi zarządzającemu Banku Światowego w Waszyngtonie[1].
24 lipca 2012 objęła stanowisko ministra edukacji w drugim rządzie Vlada Filata, rekomendowana została przez Partię Liberalno-Demokratyczną. Pozostała na stanowisku w rządach, którymi kierowali Iurie Leancă i Chiril Gaburici[2], a także w czasie pełnienia obowiązków premiera przez Natalię Gherman. 23 lipca 2015 została kandydatką Partii Liberalno-Demokratycznej na premiera[3]. Dzień później oznajmiła, że będzie kandydować, jeżeli ze swych stanowisk odejdą prezes Narodowego Banku Mołdawii Dorin Drăguțanu i prokurator generalny Corneliu Gurin[4]. Ostatecznie prezydent Mołdawii nominował na to stanowisko Valeriu Streleța, a Maia Sandu 30 lipca 2015 znalazła się poza rządem.
W grudniu 2015 utworzyła platformę „În /pas/ cu Maia Sandu”[5], na bazie której w 2016 powstała Partia Akcji i Solidarności.
W wyborach prezydenckich w 2016 była wspólną kandydatką PAS oraz Partii „Platforma Godność i Prawda”. W pierwszej turze zdobyła 38,7% głosów, co dało jej drugie miejsce i zapewniło udział w drugiej turze wyborów[6][7]. Uzyskała w niej 47,9% głosów, przegrywając z Igorem Dodonem z Partii Socjalistów Republiki Mołdawii[8].
W 2019 współtworzyła centroprawicową i proeuropejską koalicję wyborczą ACUM Platforma DA și PAS; uzyskała wówczas mandat posłanki do Parlamentu Republiki Mołdawii[9]. Kilka miesięcy po wyborach w trakcie kryzysu politycznego jej koalicja porozumiała się z Partią Socjalistów Republiki Mołdawii prezydenta Igora Dodona, tworząc sojusz przeciwko Demokratycznej Partii Mołdawii. 8 czerwca 2019 parlament głosami tych ugrupowań powołał Maię Sandu na urząd premiera Mołdawii[10], a prezydent Igor Dodon dokonał zaprzysiężenia członków jej gabinetu[11]. Tego samego dnia Sąd Konstytucyjny, uchodzący za kontrolowany przez Demokratyczną Partię Mołdawii, uznał utworzenie tego rządu za niekonstytucyjne[12].
Po kilku miesiącach między koalicjantami doszło do sporu na tle procedury wyłaniania prokuratora generalnego. 8 listopada 2019 socjaliści złożyli wobec jej rządu wniosek o wotum nieufności, który cztery dni później został przegłosowany przy wsparciu Demokratycznej Partii Mołdawii[13]. 14 listopada 2019 nowym premierem został Ion Chicu.
W 2020 wystartowała w wyborach prezydenckich, w pierwszej turze zajęła pierwsze miejsce wśród ośmiu kandydatów z wynikiem 36,16% głosów[14]. Przeszła do drugiej tury, w której jej konkurentem ponownie został Igor Dodon[15]. Maia Sandu wygrała drugą turę wyborów z 15 listopada – otrzymała 943 006 głosów (57,72%)[16].
Ustąpiła następnie z funkcji przewodniczącej swojego ugrupowania[17]. Urząd prezydenta Mołdawii objęła oficjalnie 24 grudnia 2020, stając się pierwszą kobietą na tym stanowisku[18][19][20].
