Krytonosek duży[3] (Scytalopus macropus) – gatunek ptaka z podrodziny krytonosków (Rhinocryptinae) w rodzinie krytonosowatych (Rhinocryptidae). Słabo poznany ptak występujący w zachodniej Ameryce Południowej, według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
Zasięg występowania
Krytonosek duży występuje endemicznie w centralnej części peruwiańskich Andów – od południowego Amazonas na południe do regionu Junín[4][5].
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy opisali w 1896 roku niemiecki ornitolog Hans von Berlepsch i polski zoolog Jan Sztolcman na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”[6]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Berlepsch i Sztolcman wskazali Maraynioc, w Junín w Peru[6]. Holotypem była samica odłowiona 28 listopada 1891 roku[6]. Gatunek monotypowy[5].
Etymologia
Nazwa rodzajowa: gr. σκυταλη skutalē lub σκυταλον skutalon – kij, pałka; πους pous, ποδος podos – stopa[7]. Epitet gatunkowy: późnogr. μακροπους makropous, μακροποδος makropodos – długostopy, od gr. μακρος makros – długi; πους pous, ποδος podos – stopa[8].
Morfologia
Długość ciała 14 cm; masa ciała samców 36–43 g, samic 32–32,5 g[4]. Największy przedstawiciel rodzaju Scytalopus[4]. U dorosłych ptaków upierzenie jest jednolicie czarno-szare. Tęczówka ciemnobrązowa, dziób czarny i skok ciemnobrązowy. Młode ptaki są nieco bledsze niż dorosłe, ciemnoszare, w górnej części ciała końcówki piór są ciemnobrązowe, natomiast spodnie części ciała są płowo-blade lub białawe[4].
Ekologia
Krytonosek duży prowadzi najprawdopodobniej osiadły tryb życia, zamieszkując omszałe zarośla karłowatych i mglistych lasów, występując głównie wzdłuż strumieni, na wysokości 2400–3500 m n.p.m.[4] Pieśń krytonoska dużego przez większość dnia trwa do 1 minuty lub nawet dłużej i składa się z monotonnej serii nut o częstotliwości 1,5–2 kHz w odstępach trwających 0,3 sekundy, zwykle kończących się różnymi nutami (zazwyczaj wyższymi)[4]. Nawyki żywnościowe i okres lęgowy nie są znane[4].
Status i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[2]. Wielkość populacji nie jest znana, ale gatunek ten jest określany jako „rzadki” i występujący „lokalnie”[2][4]. Występuje tylko w jednym obszarze chronionym: Parku Narodowym Rio Abiseo[4]. Nie są znane dowody na jakiekolwiek spadki populacji lub jakieś inne istotne zagrożenia[2].
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
