Krupe
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krupe – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Krasnystaw[6][4].
| wieś | |
 Ruiny zamku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
190 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
82 |
| Kod pocztowy |
22-302[3] |
| Tablice rejestracyjne |
LKS |
| SIMC |
0104277[4] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Krasnystaw  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krasnostawskiego  | |
| 51°02′04″N 23°14′35″E[5] | |
.jpg)
.JPG)
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą gromady Krupe. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Krasnystaw[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 725 mieszkańców[8].
Części wsi
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Początkowo istniał tu niewielki dwór obronny Krupskich (dziedzictwo Krupskich)[9]. Jerzy Krupski w 1492 założył zamek w Krupem[10]. W drugiej połowie XVI w. właścicielami zamku została rodzina Orzechowskich, którzy w Krupem wznieśli wspaniałą renesansową rezydencję. Budowniczym jej w końcu XVI w. był członek wspólnoty braci polskich Paweł Orzechowski, podkomorzy chełmski[11]. W ich posiadaniu zamek pozostał do 1644. Właścicielami Krupe byli: Zborowscy, Gnoińscy, Niemirycze i Buczaccy herbu Pilawa. Po wygaśnięciu rodu Buczackich herbu Pilawa w XVIII wieku, król Stanisław August Poniatowski przywilejem z dnia 5 października 1774 roku nadał ich dobra prawem kaduka Janowi Michałowi Rejowi, staroście nowokorczyńskiemu[12]. Od 1782 roku właścicielami Krupego była rodzina Mrozowickich herbu Prus III[13]. Zamek podupadł podczas potopu i nigdy już nie odzyskał dawnego blasku. W 1794 roku pożar znacznie zniszczył zamek[12], był on dalej niszczony podczas wojen światowych w latach 1915 i 1944[11]. Przeprowadzone w latach 60. XX w. prace zabezpieczające, częściowo uratowały pozostałości wspaniałej niegdyś, magnackiej rezydencji.
Od XVII w. Krupe było siedzibą parafii unickiej pod wezwaniem św. Jana Ewangelisty, która obejmowała trzy wsie: Krupe, Krupiec i Oleśnicę. 22 stycznia 1782 Mikołaj Mrozowicki, podkomorzy królewski i rotmistrz wojsk koronnych, kolator parafii, rekomendował na beneficjum krupskie ks. Symeona Iwaszkiewicza unickiemu biskupowi chełmskiemu Maksymilianowi Rylle. W 1803 r. w Krupem wybudowano nową cerkiew z fundacji Mikołaja Mrozowickiego, którą poświęcił ks. Bazyli Gruszecki, dziekan krasnostawski. Nowa cerkiew, podobnie jak poprzednia była budowlą drewnianą, trójdzielną, z nawą, kruchtą i zakrystią. Pokryto ją gontem. W kopule umieszczono żelazny krzyż i sygnaturkę. Posiadała 6 okien i 4 drzwi. Wewnątrz znajdowały się 3 ołtarze oraz podłoga ułożona z desek sosnowych[14].
Miejscowość związana z działalnością braci polskich[15]. W 1827 r. w Krupem liczącym 27 domów, mieszkało 137 osób. W tej miejscowości w 1909 urodził się: Franciszek Przysiężniak ps. Ojciec Jan – oficer Wojska Polskiego.
W Krupem znajduje się gimnazjum i szkoła podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego[16]. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 812.
Zabytki
- Renesansowy zamek bastionowy w Krupem, w ruinie. Położony przy drodze z Chełma do Krasnegostawu.
- Dwór z XVIII wieku, w parku przy zamku
- Grobowiec braci polskich, na wzgórzu obok wsi[15]
- Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej z początku XX w., wzniesiony jako cerkiew prawosławna św. Jana Teologa[17]
Szlaki turystyczne
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.