Mikołaj Mrozowicki

Mikołaj Sabba Mrozowicki herbu Prus III (ur. 4 grudnia 1739 w Sokołówce, zm. 15 lipca 1827 w Kitajgrodzie) – podkomorzy JKM, konsyliarz i członek Rady Generalnej Konfederacji Barskiej, rotmistrz chorągwi pancernej, elektor 1764, członek Stanów Galicyjskich.

Mikołaj Mrozowicki

Prus III
Rodzina	Mrozowiccy herbu Prus III
Data i miejsce urodzenia	4 grudnia 1739 Sokołówka
Data i miejsce śmierci	15 lipca 1827 Kitajgród
Ojciec	Adam Mrozowicki
Matka	Ewa Franciszka z Puzynów herbu Oginiec
Żona	Helena z Krokowskich herbu Ślepowron
Rodzeństwo	Barbara Aniela, Tadeusz, Anastazja Julianna Katarzyna, Róża, Józef Michał Wincenty Kazimierz, Klara Marianna, Franciszka Maria, Zofia Helena Klara, Ignacy, Elżbieta Katarzyna Urszula, Stanisław, Wiktoria[1]

Życiorys

Był synem Adama, starosty stęgwilskiego i regimentarza wojsk koronnych, oraz Ewy Franciszki z Puzynów herbu Oginiec, pisarzówny wielkiej litewskiej. Urodził się 4 grudnia 1739 roku w Sokołówce (w II RP w powiecie bóbreckim) i został ochrzczony z imionami Sabba Mikołaj w tamtejszej parafii^[2]. W wieku kilku lat przyjął Regułę Trzecią Świętego Franciszka (w „Katalogu osób zacnych Polskich, którzy przyjęli Regułę Trzecią S. O. Franciszka”, wydanym w 1749 roku, został wymieniony jako najmłodszy członek tego Zgromadzenia)^[3]. Stosunkowo wcześnie rozpoczął działalność publiczną, posłując z ziemi lwowskiej razem z ojcem i bratem Józefem na sejm elekcyjny 6 września 1764 roku na Woli i podpisał z województwem ruskim suffragia^[4][5][6]. W 1766 roku został podkomorzym Jego Królewskiej Mości, ale podobnie jak ojciec wybrał karierę wojskową. W lutym 1768 roku był porucznikiem, bowiem z takim stopniem wziął udział, 22 lutego tego samego roku, w sejmiku ziemi halickiej^[7].

Pod koniec lutego 1768, razem o ojcem i bratem Józefem pociągnął do Baru, gdzie 29 lutego 1769 roku podpisał jako jeden z pierwszych akt Konfederacji Barskiej, a marszałek generalny koronny Konfederacji Barskiej, Michał Hieronim Krasiński powołał jego na konsyliarza i członka Rady Generalnej Konfederacji. Pełnił on tę funkcję aż do upadku Konfederacji, będąc zarazem w stopniu porucznika dowódcą chorągwi pancernej swego ojca. Został jednym z najbliższych i najbardziej zaufanych współpracowników regimentarza generalnego koronnego Konfederacji Barskiej Joachima Potockiego i wykorzystywany był przez szefów barskich w szeregu misjach dyplomatycznych. Między innymi 16 grudnia 1768 roku razem z szefami barskimi podpisał traktat przymierza polsko-tatarsko-tureckiego. Następnie na początku stycznia 1769 roku uczestniczył w Bałcie w pertraktacjach Joachima Potockiego z chanem Krym Girejem w sprawie wspólnej wyprawy na Nową Serbię i Ukrainę. Pod dowództwem swego ojca, Adama Mrozowickiego, wziął udział na początku 1769 roku w wyprawie na bracławszczyznę. Następnie w marcu tego roku z ramienia szefów barskich, Michała Hieronima Krasińskiego i Joachima Potockiego, wyjechał z misją dyplomatyczną do wielkiego wezyra Mohammeda Emina. Wspólnie z Joachimem Potockim, od 6 lipca do 5 sierpnia 1769 roku, wziął udział w obronie oblężonego przez Rosjan Chocimia.^[8]

W lutym 1770 roku na polecenie Joachima Potockiego udał się z kolejną misją dyplomatyczną do Stambułu, tym razem do Saint-Priesta, który miał kołatać o przyspieszenie dywersji tureckiej, o zasiłki pieniężne i zmianę lokalizacji obozu wojsk konfederackich. Wobec choroby zastępował przy placówce francuskiej Rocha Lasockiego i miał okazję wówczas diametralnie zmienić pogląd Sait-Priesta na sytuację konfederatów. W wyniku działań Mrozowickiego do Warny przybył urzędnik rządu tureckiego, który zbadał rzeczywiste potrzeby wychodźców, których wówczas przebywało tam około 2 tysięcy, ale koni mieli oni zaledwie około półtora tysiąca, bo drugie tyle wyginęło. W konsekwencji Porta zdecydowała się dawać konfederatom regularny comiesięczny „tain” i furaż na wyżywienie ludzi i koni. Pomoc ta w znacznym stopniu, obok środków uzyskanych od rodzin przywódców Konfederacji, uratowała byt materialny obozu Barzan. Kolejną misję dyplomatyczną do Stambułu odbył 12 lipca 1771 roku w związku ze staraniami o powrót konfederatów do Polski, na co wyraziła zgodę Porta w październiku tego roku. Pod koniec 1771 roku wspólnie z Joachimem Potockim i ojcem Adamem wyruszył z Czernowody do kraju. W marcu 1772 roku przybył do Preszowa, a następnie razem z Joachimem Potockim do Cieszyna, gdzie w końcu kwietnia przyczynił się do pojednania przywódców Konfederacji, pośredniczył bowiem w spotkaniu Potockiego z Adamem Hieronimem Krasińskim^[6][9][10].

Po upadku Konfederacji osiadł początkowo w swoich dobrach dziedzicznych Sarnki i Sokołów w ziemi halickiej i służył w dalszym ciągu w wojsku koronnym.^[6] 2 kwietnia 1775 roku otrzymał patent rotmistrza królewskiego, a w dniu następnym otrzymał list przypowiedni na chorągiew pancerną po zmarłym ojcu^[11]. W 1782 roku, razem z braćmi: Józefem, Ignacym i Stanisławem, legitymował się w Lwowskim Sądzie Ziemskim, jako „króla Polskiego szambelan i rotmistrz wojsk polskich”, oraz został członkiem Stanów Galicyjskich^[12].

Ożenił się w 1781 roku z Heleną z Krokowskich herbu Ślepowron, córką Dominika Stefana, kasztelana buskiego i Teresy Zofii Łomżyńskiej herbu Lubicz, urodzoną w 1743 roku w Kitajgrodzie, zmarłą 27 marca 1791 roku w Kitajgrodzie, wdową po Józefie Konstantym Łosiu herbu Dąbrowa, staroście ostrzyńskim i cześniku lwowskim^[2]. Ostatnie lata życia spędził w swoim miasteczku Kitajgród w pow. uszyckim na Podolu, tytułowany konsyliarzem stanowym Jego Cesarskiej Mości Cesarza Rosji^[13]. Zmarł 15 lipca 1827 roku w Kitajgrodzie^[14].

Wywód przodków

Jan Mrozowicki

Jerzy Mrozowicki

Zofia Raszowska

Jan Franciszek Mrozowicki

Łukasz Oleśnicki

Jadwiga Oleśnicka

Katarzyna Podfilipska

Adam Mrozowicki

Jan Telefus

Piotr Felicjan Telefus

N Wilkowska

Klara Telefus

Jakub Bydłowski

Teresa Bydłowska

N Dymidecka

Mikołaj Sabba Mrozowicki

Hieronim Puzyna

Andrzej Kazimierz Puzyna

Estera Skrobowiczówna

Michał Puzyna

Stefan Chrząstowski

Eufrozyna Chrząstowska

Konstancja Średzińska

Ewa Franciszka Puzyna

Bogusław Potocki

Andrzej Jerzy Potocki

Helena Teofila Męcińska

Zofia Potocka

Zbigniew Suchodolski

Bogumiła Elżbieta Suchodolska

Zofia Dunin-Borkowska

Zobacz też

Wykaz literatury uzupełniającej: Mikołaj Mrozowicki.

Przypisy

1. Księgi metrykalne parafii wyznania rzymskokatolickiego z archidiecezji lwowskiej, 1604-1945, parafia Sokołówka, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych, Inwentarz zespołu: PL, 1 301, sygn. 1912.
2. http://www.genesis.jaxasoft.se/genesis/genesis.aspx?id=1624 [dostęp: 2018-12-11]
3. Życie Serafickie Braci y Sióstr naszych pokutujących Od Serafickiego Oyca Franciszka S. w Trzeciej Regule…, 1749.
4. Volumina Legum wyd. J.Ohryzko. T. VII. Petersburg – Kraków, 1859-1860, s. 118.
5. Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza r. 1648, Jana III r. 1674, Augusta II r. 1697 i Stanisława Augusta r. 1764, s. 233.
6. WacławW. Szczygielski WacławW., Mrozowicki Mikołaj h. Prus III, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XXII, s.209-210, 1977. Brak numerów stron w książce
7. Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego, t. XXV (Castr. Tremb. Rei. 224 p. 112-117; Fasc. Cop. Castr. Tremb. 9 nr 51), s. 652–653.
8. KazimierzK. Pułaski KazimierzK., Pułascy herbu Ślepowron. [w:] Złota Księga Szlachty polskiej T. Żychlińskiego, t. VIII. Poznań, s. 364 nn, 1886. Brak numerów stron w książce
9. Kazimierz Pułaski, Pułascy herbu Ślepowron, [w:] Złota Księga Szlachty polskiej T. Żychlińskiego, tom VIII, Poznań 1886, s. 364 nn.
10. WładysławW. Konopczyński WładysławW., Polska a Turcja 1683-1792, Kraków-Warszawa, s. 198, 212, 219, 225, 2013. Brak numerów stron w książce
11. Archiwum Główne Akt Dawnych, Metryka Koronna, Sigillata t. 32, k. 338, wpis z 3 kwietnia 1775.
12. Poczet szlachty Galicyjskiej i Bukowińskiej, Lwów 1857, s. 172.
13. Kuryer Litewski, dodatek drugi, nr 66/1816, 16 sierpnia 1816. Brak numerów stron w książce
14. Lwowska Naukowa Biblioteka im. W Stefanyka NAN Ukrainy, Oddział Rękopisów, Zespół (fond) 141, Zbiór Aleksandra Czołowskiego, dział (opys) II, 478, Papiery rodzinno-majątkowe Stanisława Mrozowickiego, 1754–1840. Brak numerów stron w książce

Bibliografia

• Kazimierz Pułaski, Pułascy herbu Ślepowron, [w:] Złota Księga Szlachty polskiej T. Żychlińskiego. T. VIII. Poznań 1886, s. 364 nn.
• Wacław Szczygielski: Mrozowicki Mikołaj h. Prus III (ok. 1735–ok. 1827). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXII: Morztyn Zbigniew – Niemirycz Teodor. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977, s. 209–210.