Karol Anders

Karol Anders (ur. 8 listopada^[1][2] 1893 w Błoniu, zm. 4 lipca 1971 w Penley) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego.

Karol Anders

podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia	8 listopada 1893 Błonie, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1971 Penley, Wielka Brytania
Przebieg służby
Lata służby	1912–1947
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	3 Pułk Ułanów 1 Pułk Ułanów 1 Pułk Ułanów Krechowieckich 2 Pułk Ułanów Grochowskich 25 Pułk Ułanów Wielkopolskich Dywizja Kawalerii „Zaza” 16 Brygada Piechoty
Stanowiska	zastępca dowódcy pułku rejonowy inspektor koni dowódca pułku zastępca dowódcy brygady
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka I wojna światowa kampania wrześniowa Bitwa pod Kockiem
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w majątku Błonie^[3] (obecnie na terenie Krośniewic^[4]) znajdującym się wówczas na terytorium Królestwa Polskiego będącego częścią Imperium Rosyjskiego. Jego ojciec Albert Anders^[5] (1863–1942)^[6] pracował jako administrator majątków ziemskich. Matką była Elżbieta, z domu Tauchert^[5] (1868–1930)^[6]. Oboje rodzice urodzili się w Boglewicach^[6] (obecnie powiat grójecki). Byli wyznania ewangelickiego^[7][8]. Rodzice ochrzcili go w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Chodczu^[3] (obecnie powiat włocławski). Miał trzech braci, którzy jak on zostali zawodowymi żołnierzami Wojska Polskiego: generała Władysława Andersa (1892–1970), Jerzego Edwarda (1896–1977) i Tadeusza Konstantego (1902–1995)^[9] oraz starszą siostrę Joannę (1891–1958)^[6]. Uczęszczał do szkoły realnej w Warszawie, potem od 1908 do Szkoły Handlowej w Kownie.

Jesienią 1912 wstąpił do Armii Imperium Rosyjskiego, jako jednoroczny ochotnik 3 Pułku Ułanów w Wołkowyszkach. W 1913 odbywał praktykę rolną w majątku swego ojca. Po wybuchu I wojny światowej od 1 sierpnia 1914 służył w armii rosyjskiej. Od listopada 1917 w szeregach 1 Pułku Ułanów w składzie I Korpusu Polskiego w Rosji pod dowództwem gen. Józefa Dowbora–Muśnickiego.

W lipcu 1918 po rozbrojeniu i demobilizacji I Korpusu przybył do Warszawy, skąd 1 września 1918 wyjechał w kieleckie, gdzie wziął udział w formowaniu 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, a następnie w jego szeregach, w stopniu porucznika kawalerii, walczył na wojnie z bolszewikami. Odznaczył się 29 maja 1920 w szarży pod Wołodarką, gdzie został ciężko ranny, jak również 17 października 1920 pod Ołyką. Odznaczony za okazane męstwo na polu walki Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Z dniem 1 stycznia 1925 został przydzielony z 1 puł. do Centralnej Szkoły Kawalerii w Grudziądzu na stanowisko instruktora^[10]. W maju 1928 został przeniesiony do 2 Pułku Ułanów Grochowskich w Suwałkach na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[11]. W październiku 1931 r. przeniesiony został na równorzędne stanowisko w 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Prużanie^[12]. W czerwcu 1933 objął stanowisko rejonowego inspektora koni w Ciechanowie^[13]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 1. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[14]. W 1938 został mianowany zastępcą dowódcy 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w Augustowie.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 pełnił funkcję zastępcy dowódcy 1 puł, a od 9 do 12 września 1939 dowódcy 2 Pułku Ułanów Grochowskich. Następnie do kapitulacji 6 października 1939 dowódca 1 puł. 29 września 1939 został ranny. Po bitwie pod Kockiem dostał się w niewoli niemieckiej. Przez całą II wojnę światową był uwięzionu m.in. w Oflagu VII A Murnau. Za kampanię wrześniową otrzymał Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari.

Po oswobodzeniu w maju 1945 wyjechał do Włoch, gdzie wstąpił do 2 Korpusu Polskiego. Do rozwiązania 2 Korpusu był zastępcą dowódcy 16 Pomorskiej Brygady Piechoty. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii i rozwiązaniu 2 Korpusu pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii.

Jego żoną była Jadwiga, z domu Chłopicka, po pierwszym mężu Korab-Kucharska (zm. 1987).

Zmarł 4 lipca 1971 w Penley. Został pochowany na cmentarzu przy Welford Rd. w Leicester.

Awanse

• rotmistrz – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. w korpusie oficerów zawodowych kawalerii
• major – 1 grudnia 1924 r. ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 r. i 18 lokatą w korpusie oficerów zawodowych kawalerii
• podpułkownik – 19 marca 1937 r.
• pułkownik – ?^{[potrzebny przypis]}

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 109
• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 4427 (1921)^[15]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie, po raz pierwszy w 1921)^[16]
• Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1937)^[17]
• Odznaka za Rany i Kontuzje^[18]
• Medal Zwycięstwa („Médaille Interalliée”)

Przypisy

1. Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928, s. 340.
2. Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932, s. 143.
3. Selder 2022 ↓, s. 23.
4. Selder 2022 ↓, s. 5.
5. Markert 2012 ↓, s. 9.
6. Selder 2022 ↓, s. 42.
7. Bogusz Szymański: Władysław Anders. gazeta.pl, 2010-10-28. [dostęp 2009-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-06)].
8. Generał broni Władysław Anders (1892–1870)/Varia. [dostęp 2021-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-27)].
9. Markert 2012 ↓, s. 10.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 stycznia 1925 roku, s. 18.
11. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 9 z 26.04.1926 r.
12. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 7 z 23.10.1931 r.
13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 134.
14. Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 377.
15. Dekret Wodza Naczelnego L. 3136 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 3)
16. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 35)
17. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi w służbie wojskowej”.
18. na podstawie zdjęcia

Bibliografia

• Wojciech Markert: Generał broni Władysław Anders 1892–1970. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2012. ISBN 978-83-63755-02-7.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 543, 600.
• Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 291, 340.
• Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 143, 652.
• Rocznik Oficerów Kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, Warszawa 1930.
• Zdzisław Kościański: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. II (1914–1921) Cz. 2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej, 1993, s. 13–14. ISBN 83-900510-0-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Jarosław Szlaszyński, 1 Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, Augustów-Suwałki 2015. ISBN 978-83-61494-92-8.
• Jakub Selder: Rodzinne korzenie generała Andersa. Ridero IT Publishing, 2022. ISBN 978-83-8273-973-2.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 7135150567630306370008
• PLWABN: 9810581149305606