Karol Albert Sabaudzki, właśc. wł. Carlo Alberto Amedeo di Savoia (ur. 2 października 1798 w Turynie, zm. 28 lipca 1849 w Oporto)[1][2][3][4][5] – król Sardynii z dynastii sabaudzkiej w latach 1831–1849.
 | |
.svg) Herb Karola Alberta od 1848 r. | |
 | |
| Król Sardynii | |
| Okres |
od 27 kwietnia 1831 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci |
Wiktor Emanuel, |
| Odznaczenia | |
          | |
Życiorys
Wywodził się z bocznej linii dynastii sabaudzkiej – książąt Carignano, która brała swój początek od Tomasza Franciszka (syna Karola Emanuela I Wielkiego, księcia Sabaudii) i jego żony – Marii de Bourbon-Soissons. Jego ojcem był Karol Emanuel, książę Carignano (1770–1800). Jego matką była Maria Krystyna Wettyn (1779–1851), córka Karola Krystiana, księcia Saksonii i Polski, oraz Franciszki Krasińskiej[1][2][3][4][5]. Królem został po śmierci swojego wuja Karola Feliksa, który z żoną Marią Krystyną Sycylijską nie doczekał się potomstwa.
W wieku 10 lat został wysłany do gimnazjum w Paryżu, a następnie pobierał nauki w Genewie w prywatnym kolegium protestanckim prowadzonym przez Y. P. Vauchera. W 1813 został porucznikiem 8 pułku dragonów w armii napoleońskiej. Powołany w 1814 pod broń w Piemoncie, gdzie przywrócono dynastię sabaudzką, został wkrótce uznany za spadkobiercę jej korony przez Kongres wiedeński.
Po mianowaniu regentem przez Wiktora Emanuela i na skutek ruchów karbonarskich (13 marca 1821) zgodził się na zaprzysiężenie demokratycznej konstytucji wzorowanej na hiszpańskiej, co nie zapobiegło wszakże wojnie domowej. Uczestniczył w ekspedycji Ludwika Antoniego, księcia Angoulême do Hiszpanii, odznaczając się w bitwie pod Trocadéro (31 sierpnia 1823).
Po powrocie do Piemontu w 1831 objął tron po swym wuju Karolu Feliksie. Przywrócił początkowo monarchię absolutną, krwawo tłumiąc zamieszki w 1833. Z czasem jednak, na polu wspólnej wrogości do Austrii zbliżył się do niepodległościowych nurtów liberalnych. Zwłaszcza po 1840 przychylał się do administracyjnych i gospodarczych reform w Piemoncie.
4 marca 1848 nadał królestwu konstytucję (Statut Albertyński), wzorowaną na konstytucji francuskiej z 1830. Po klęskach w wojnie z Austrią w bitwach pod Custozą i Novarą abdykował na rzecz swojego starszego syna.
W Turynie istnieje jego pomnik konny odsłonięty w 1861[6].
Potomstwo
W 1817 ożenił się z Marią Teresą Habsburg, córką Ferdynanda III, wielkiego księcia Toskanii, i Luizy Marii, księżniczki sycylijskiej[1][2][3][4][5]. Miał z nią troje dzieci:
Ordery
Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) w 1816, a od 1831 Wieki Mistrz[7].
Rodowód
| Karol Albert Sabaudzki-Carignano | Ojciec: |
Dziadek po mieczu: |
Pradziadek po mieczu: |
Prapradziadek po mieczu: |
| Praprababcia po mieczu: Maria Wiktoria Franciszka Sabaudzka | ||||
| Prababcia po mieczu: Krystyna Henryka Heska-Rheinfels-Rothenburg |
Prapradziadek po mieczu: Ernest Leopold Hesja-Rheinfels-Rothenburg | |||
| Praprababcia po mieczu: Eleanor Löwenstein-Wertheim-Rochefort | ||||
| Babcia po mieczu: Józefina Lotaryńska-Brionne |
Pradziadek po mieczu: Ludwik Lotaryński, książę Brionne |
Prapradziadek po mieczu: Ludwik Lotaryński, książę Lambesc | ||
| Praprababcia po mieczu: Joanna Henryka Małgorzata de Durfort | ||||
| Prababcia po mieczu: Ludwika Rohan-Rochefort |
Prapradziadek po mieczu: Karol de Roanne, książę Rochefort | |||
| Praprababcia po mieczu: Eleonora de Béthisy de Maizière | ||||
| Matka: |
Dziadek po kądzieli: |
Pradziadek po kądzielii: August III król Polski, Fryderyk August II Saksoński |
Prapradziadek po kądzieli: | |
| Praprababcia po kądzieli: | ||||
| Prababcia po kądzieli: |
Prapradziadek po kądzieli: | |||
| Praprababcia po kądzieli: | ||||
| Babcia po kądzieli: |
Pradziadek po kądzielii: |
Prapradziadek po kądzieli: Aleksander Krasiński[8] | ||
| Praprababcia po kądzieli: Salomea Trzcińska[9] | ||||
| Prababcia po kądzieli: |
Prapradziadek po kądzieli: | |||
| Praprababcia po kądzieli: |
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
