Loading AI tools
gwiazda w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kappa Ursae Majoris (Alkaphrah, κ UMa) – gwiazda podwójna w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy, znajdująca się w odległości około 357 lat świetlnych od Słońca[2].
κ UMa | |||||||||||||||||
Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||
Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||
Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rektascensja |
09h 03m 37,528s[1] | ||||||||||||||||
Deklinacja |
+47° 09′ 23,49″[1] | ||||||||||||||||
Paralaksa (π) | |||||||||||||||||
Odległość | |||||||||||||||||
Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||
Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||
Ruch własny (DEC) |
−55,40 ± 0,32 mas/rok[1] | ||||||||||||||||
Prędkość radialna |
2,3 ± 1,2 km/s[1] | ||||||||||||||||
Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||
Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||||
Typ widmowy | |||||||||||||||||
Jasność | |||||||||||||||||
Okres obrotu | |||||||||||||||||
Prędkość obrotu |
201 km/s[6] | ||||||||||||||||
Wiek |
~250 mln lat[6] | ||||||||||||||||
Temperatura |
9600 K[6] | ||||||||||||||||
Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||
|
Gwiazda ta ma nazwę własną Alkaphrah. Arabowie określali tę gwiazdę oraz pobliską Jota Ursae Majoris wyrażeniem arab. القفزة الثالث Al Ḳafzah al thālithaḥ, co oznacza „trzeci skok gazeli”[6][7]. Z tego wyrażenia powstała nazwa Talitha, którą nosi druga z gwiazd, zaś nazwa Al Kaphrah była błędnie przypisana do gwiazdy Chi Ursae Majoris[7]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alkaphrah dla określenia Kappa Ursae Majoris[8].
Oba składniki układu są gwiazdami ciągu głównego reprezentującymi typ widmowy A[1][3]. Ich obserwowana wielkość gwiazdowa to 4,16m (składnik A) i 4,54m(składnik B)[3], zaś cały układ ma jasność 3,60m[1]. Gwiazdy okrążają wspólny środek masy układu w ciągu 35,6 roku[3]. Na niebie dzieli je odległość 0,3 sekundy kątowej (pomiar z 2014 r.)[9], a w przestrzeni od 11 do 37 au (średnio 24 au)[6]. Parametry orbitalne wskazują, że układ ma łączną masę 11 M☉, ale temperatura (9600 K) i jasność (razem 540 L☉) sugerują niższą masę, około 7 mas Słońca. Gwiazdy powstały około 250 milionów lat temu i kończą okres syntezy wodoru w hel, stając się podolbrzymami. Ponadto jedna z gwiazd (lub obie) charakteryzuje się liniami emisyjnymi wodoru, co wskazuje na obecność orbitującego dysku materii[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.