Kalhat
stanowisko archeologiczne w Omanie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
stanowisko archeologiczne w Omanie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kalhat (arab. قلهات) – dawne miasto położone we wschodnim Omanie, nad Zatoką Omańską, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO 29 czerwca 2018 roku podczas odbywającej się w Manamie 42. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa[2].
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Ruiny miasta Kalhat w 2022 roku | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
kulturowy |
Spełniane kryterium |
II, III |
Numer ref. | |
Region[b] |
Kraje arabskie |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
2018 |
Położenie na mapie Omanu | |
Położenie na mapie Azji | |
22°41′42,5″N 59°22′41,2″E | |
Dawne miasto Kalhat znajduje się we wschodnim Omanie, w Prowincji Południowo-Wschodniej, w wilajecie Sur[3]. Obejmuje pozostałości miasta wraz z rozciągającymi się na powierzchni 35 ha wewnętrznymi i zewnętrznymi murami obronnymi oraz położoną za nimi nekropolią[4][1]. Zajmuje skalisty płaskowyż o kształcie wydłużonego trójkąta rozciągającego się na długość ok. 1600 m wzdłuż wybrzeża Zatoki Omańskiej, od północnego zachodu ogranicza go stroma krawędź Wadi Hilm, a od południowego zachodu – zbocza masywu Al-Hadżar asz-Szarki[3]. Całkowita powierzchnia dobra wpisanego na listę światowego dziedzictwa wynosi 75,82 ha, a otaczającej je strefy buforowej – 170,09 ha[4].
Dokładna data ani nawet wiek wybudowania miasta Kalhat nie są znane[3]. Wiadomo jednak, że w okresie od XI do XV wieku n.e. stanowiło jeden z najważniejszych ośrodków handlowych nad Morzem Arabskim[4]. Wchodziło wówczas w skład Królestwa Ormuzu , a nawet było uznawane za jego nieformalną, „drugą” stolicę (faktyczną stolicą królestwa było miasto Ormuz położone na wyspie o tej samej nazwie w cieśninie Ormuz)[3]. Przez port w Kalhacie prowadziły szlaki morskie łączące Półwysep Arabski z Indiami i Afryką Wschodnią oraz Chinami i Azją Południowo-Wschodnią[1][3]. Eksportowano stąd słynne konie arabskie oraz handlowano takimi towarami jak daktyle, kadzidła, perły i sól oraz ubrania, wyroby metalowe, ryż i przyprawy[3]. Miasto w tym okresie opisywali europejscy i arabscy podróżnicy, m.in. Marco Polo czy Muhammad Ibn Battuta, który odwiedził Kalhat w latach 1328–1330[3].
Na początku XVI wieku miasto zostało poważnie zniszczone przez trzęsienie ziemi, a w 1508 roku dodatkowo zaatakowane i splądrowane przez Portugalczyków pod wodzą żeglarza Afonso de Albuquerque, chcących przejąć lukratywny handel różnymi towarami między Indiami a Imperium Osmańskim[3][4].
Wkrótce po ataku miasto zostało opuszczone przez jego mieszkańców i od tego czasu jego forma oraz struktura architektoniczna i urbanistyczna pozostają autentyczne, prawie nienaruszone[3]. Zwiększa to wartość badań archeologicznych w tym obszarze i pozwala poznać życie średniowiecznego arabskiego miasta portowego[3][4]. Czytelne do dziś są układ ulic i placów, ruiny domów (w wyniku badań georadarowych wykazano istnienie ponad 2800 domów zorganizowanych w kwatery[3]) oraz pozostałości budynków takich jak meczet piątkowy przy bramie do miasta oraz mniejsze meczety, łaźnia turecka (hammam), kryta kamiennym łukiem cysterna czy bardzo dobrze zachowane mauzoleum Bibi Marjam – wzniesione na planie kwadratu w XIV wieku, inspirowane świątyniami zbudowanymi w Iranie i Azji Środkowej w epoce Samanidów (np. Mauzoleum w Bucharze), pierwotnie kryte kopułą, która z czasem uległa zawaleniu[4][3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.