![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/RIAN_archive_142949_Lubyanka_Square_in_Moscow.jpg/640px-RIAN_archive_142949_Lubyanka_Square_in_Moscow.jpg&w=640&q=50)
KGB
Komitet Bezpieczeństwa Publicznego Związku Radzieckiego / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące KGB?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Komitet Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów ZSRR – KGB ZSRR (ros. Комите́т госуда́рственной безопа́сности – КГБ СССР, Komitiet gosudarstwiennoj biezopasnosti pri Sowietie Ministrow SSSR, wym. [kəmʲɪˈtʲet ɡəsʊˈdarstvʲɪnːəj bʲɪzɐˈpasnəsʲtʲɪ] ( odsłuchaj)) – utworzony w 1954 po likwidacji MGB organ państwowy przy Radzie Ministrów ZSRR kierujący siłami bezpieczeństwa wewnętrznego (policja polityczna, wojska wewnętrzne i wojska ochrony pogranicza) i zewnętrznego (wywiad i kontrwywiad, aparat dywersyjno-szpiegowski)[1]. Jedna z dwóch służb specjalnych ZSRR. Stosował inwigilację ludności, dezinformację, zwalczał rzeczywistych i domniemanych przeciwników KPZR i niezależny obieg informacji.
![]() |
Ten artykuł dotyczy służb bezpieczeństwa ZSRR. Zobacz też: KGB na Białorusi i KGB w Osetii Południowej. |
![]() Symbol KGB (Miecz i tarcza) | |||
![]() Budynek aparatu centralnego KGB ZSRR (Łubianka) | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Data utworzenia |
1954 | ||
Data likwidacji |
1991 | ||
Przewodniczący Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego |
Wadim Bakatin (ostatni) | ||
Zatrudnienie |
480 000 (1991) | ||
Adres | |||
pl. Dzierżyńskiego 2 (pl. Łubianka 2), Moskwa | |||
![]() | |||
|
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/KGB_first_law.jpg/320px-KGB_first_law.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/%D0%A3%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%81%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F_%D0%9A%D0%93%D0%91.jpg/640px-%D0%A3%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%81%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F_%D0%9A%D0%93%D0%91.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/%D0%A3%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%82._%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0_%D0%9A%D0%93%D0%91_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0.jpg/640px-%D0%A3%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%82._%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0_%D0%9A%D0%93%D0%91_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Vladimir_Putin_in_KGB_uniform.jpg/640px-Vladimir_Putin_in_KGB_uniform.jpg)
KGB istniał od marca 1954 do października 1991. Był następcą m.in. CzeKa i NKWD. W propagandzie komunistycznej często określany jako „tarcza i miecz partii” (ros. щит и меч). W trakcie pieriestrojki i w czasie rozpadu ZSRR był stopniowo dzielony, a wiele komórek organizacyjnych zlikwidowano.
Główne komórki organizacyjne KGB zostały przekształcone w Federacji Rosyjskiej w szereg instytucji:
- Służba Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej,
- Federalna Służba Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej,
- Federalna Służba Ochrony Federacji Rosyjskiej.
Do głównych zadań KGB należało gromadzenie informacji wywiadowczych poza granicami Związku Radzieckiego, ochrona kontrwywiadowcza armii, marynarki wojennej i lotnictwa oraz samego Komitetu, ochrona granic państwowych ZSRR, nadzór nad obiektami nuklearnymi i większymi ośrodkami przemysłowymi tego kraju, ochrona budynków rządowych oraz dostojników partyjnych w kraju i poza jego granicami, w tym ambasad i konsulatów.
W skład KGB wchodziło dziewięć zarządów głównych, z których największą rolę odgrywały: I (wywiad), II (kontrwywiad), III (kontrwywiad wojskowy), V (walka ideologiczna i zwalczanie dysydentów), VI (wywiad i kontrwywiad gospodarczy), VII (inwigilacja) i IX (ochrona dostojników państwowych). Oprócz tego poza strukturami zarządów głównych istniały specjalne oddziały zabójców działających na całym świecie (tzw. mokryje dieła).