Iwan V Romanow

Iwan V Romanow
	Car Rosji; (razem z Piotrem I)
Okres	od 7 maja 1682; do 8 lutego 1696
Koronacja	25 czerwca 1682
Poprzednik	Fiodor III Romanow
Następca	Piotr I Wielki
	Dane biograficzne
Dynastia	Romanowowie
Data i miejsce urodzenia	27 sierpnia?/6 września 1666 ; Moskwa
Data i miejsce śmierci	29 stycznia?/8 lutego 1696 ; Moskwa
Ojciec	Aleksy Romanow
Matka	Maria Miłosławska
Rodzeństwo	m.in. Zofia; Fiodor III Romanow; Piotr Wielki, Aleksy
Żona	Praskowia Sałtykowa; od 19 stycznia 1684; do 8 lutego 1696
Dzieci	Maria; Teodozja; Katarzyna; Anna; Praskowia

Iwan V Aleksiejewicz (ros. Иван V Алексеевич) (ur. 27 sierpnia^?/6 września 1666^[1], zm. 29 stycznia^?/8 lutego 1696^[1]) – car rosyjski od 1682 r., najmłodszy syn cara Aleksego Michajłowicza i Marii Miłosławskiej, ojciec cesarzowej Anny.

Szybkie fakty Okres, Koronacja ...

Zamknij

Życiorys

Pochodzenie i rodzina

Urodził się 27 sierpnia^?/6 września 1666 jako dwunaste dziecko Aleksego I Romanowa i Marii Miłosławskiej^[2]. Jego ojciec był carem Rosji od 1645 r.^[3] Dziadkami ojczystymi Iwana byli Michał I, który wyniósł na tron dynastię Romanowów i Eudoksja Strieszniewa, pochodząca z ubogiego rodu dworian^[4].

Iwan miał dwanaścioro rodzeństwa (m.in. Zofię), lecz pięcioro z nich nie przeżyło dzieciństwa^[5]. W 1674 r. Aleksy ogłosił oficjalnie, że jego dziedzicem jest Fiodor, jedyny pozostały przy życiu brat Iwana^[5]. W 1669 r. w połogu zmarła caryca Maria; dwa lata później Aleksy poślubił Natalię Naryszkinę, z którą doczekał się trójki dzieci^[6].

Zdrowie

Iwan, podobnie jak reszta swego rodzeństwa (w odróżnieniu od dzieci urodzonych przez macochę, zwłaszcza Piotra) był chorowity i nieatrakcyjny^[7]^[8]. Najprawdopodobniej był upośledzony umysłowo^[8]. Miał słaby wzrok^[9].

Car Rosji

Iwan Aleksiejewicz Romanow został wyniesiony na tron w 1682 po śmierci Fiodora III przez powstanie strzelców moskiewskich inspirowane polityką dynastyczną jego starszej siostry Zofii Romanowej. Od początku panował wspólnie z młodszym bratem Piotrem I. W diarchii tej nie odgrywał jednak żadnej roli. Ograniczony umysłowo, przez całe życie pozostawał na uboczu życia politycznego w Rosji. Poświęcał się życiu rodzinnemu.

Małżeństwo i potomstwo

W styczniu 1684 r. Zofia i Iwan Miłosławski^[10] zorganizowali casting na carycę^[11]. Wybór padł na 20-letnią Praskowię Sałtykową, którą odrzucono 3 lata wcześniej, gdy poszukiwano drugiej żony dla Fiodora^[11]. Praskowia była córką bojara^[9]. Nie chciała ślubu z Iwanem, jednak została do niego zmuszona^[11]. Małżeństwo zostało zawarte 9 stycznia^?/19 stycznia 1684 r. w Moskwie^[12].

Praskowia urodziła pięć córek, z których trzy przeżyły dzieciństwo:

Maria^[2] (ur. 21 marca 1689^[11], zm. 13 lutego 1692)
Teodozja^[2] (ur. 4 czerwca 1690, zm. 12 maja 1691).
Katarzyna (ur. 29 października 1691, zm. 14 czerwca 1733), matka regentki Anny Leopoldowny, babka cesarza Iwana VI,
Anna (ur. 28 stycznia 1693, zm. 17 października 1740), od 1730 cesarzowa Rosji^[11],
Praskowia^[2] (ur. 24 września 1694, zm. 8 października 1731).

Z uwagi na stan zdrowia Iwana na dworze carskim pojawiły się plotki, jakoby biologicznym ojcem dzieci urodzonych przez carycę był jej kochanek Wasilij Juszkowow^[11].

Śmierć i dziedzictwo

Iwan pod koniec życia nie mógł samodzielnie się poruszać i był prawie niewidomy^[9]. Zmarł 29 stycznia^?/8 lutego 1696^[1] Jego śmierć przyjęto obojętnie^[9]. Piotr wyprawił mu tradycyjny pogrzeb i nakazał pochować w Soborze Archangielskim^[9].

Wdowa po Iwanie żyła jeszcze 27 lat i pozostawała w poprawnych relacjach z Piotrem Wielkim^[11]. Czwarta z córek Iwana w 1730 r. została cesarzową Rosji. Po jej śmierci w 1740 r. jedyny prawnuk Iwana - Iwan VI - został cesarzem, ale jego losy były tragiczne: został obalony przez córkę Piotra Wielkiego Elżbietę i został zamordowany jako więzień twierdzy w Szlisselburgu za rządów Katarzyny II.

Genealogia

Michał I Romanow
ur. 1596
zm. 1645

Eudoksja Streszniew
ur. 1608
zm. 1645

Ilja Miłosławski
ur. ?
zm. ?

Katarzyna Fiodorowna Narbekowa
ur. ?
zm. ?

Aleksy I
ur. 19 III 1629
zm. 29 lub 30 I 1678

Maria
ur. 1 IV 1624
zm. 3 III 1669

	Praskowia Fiodorowna Sałtykowa ur. 12 X 1664 zm. 14 / 13 X 1723 OO 9 / 19 I 1684	Iwan V ur. 27 VIII / 6 IX 1666 zm. 29 I / 8 II 1696



Maria ur. 20 / 31 III 1689 zm. 13 / 23 II 1692	Fedozja ur. 4 / 14 VI 1690 zm. 12 / 22 V 1691	Katarzyna¹⁾ ur. 15 / 25 VII 1692 zm. 15 / 25 VI 1733	Anna ur. 28 I / 7 II 1693 zm. 17 / 28 X 1740	Praskowia ur. 4 /14 X 1694 zm. 9 / 19 X 1731

małż. Karol Lepold ks. von Mecklemburg-Schwerin

Przypisy

[1]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 121, ISBN 978-83-08-05394-2.
[2]
AndrzejA. Andruszkiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 597, ISBN 978-83-08-05394-2.
[3]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 80, ISBN 978-83-08-05394-2.
[4]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 76, ISBN 978-83-08-05394-2.
[5]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 85, ISBN 978-83-08-05394-2.
[6]
AndrzejA. Andruszkiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 104, ISBN 978-83-08-05394-2.
[7]
HenriH. Troyat HenriH., Piotr Wielki. Geniusz i szaleństwo, 2022, s. 11, ISBN 978-83-241-8118-8.
[8]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 122-123, ISBN 978-83-08-05394-2.
[9]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 139-141, ISBN 978-83-08-05394-2.
[10]
Iwan Miłosławski był bratem zmarłej carycy Marii Miłosławskiej, więc wujem Zofii i Iwana.
[11]
Simon SebagS.S. Montefiore Simon SebagS.S. i inni, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 85-86, ISBN 978-83-65257-13-0.
[12]
Государи из рода Романовых и ключевые события их жизни. [dostęp: 2010-08-17].

Zobacz też

Carstwo Rosyjskie

[:2-1] [1]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 121, ISBN 978-83-08-05394-2.

[:3-2] [2]
AndrzejA. Andruszkiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 597, ISBN 978-83-08-05394-2.

[3] [3]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 80, ISBN 978-83-08-05394-2.

[4] [4]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 76, ISBN 978-83-08-05394-2.

[:0-5] [5]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 85, ISBN 978-83-08-05394-2.

[6] [6]
AndrzejA. Andruszkiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 104, ISBN 978-83-08-05394-2.

[7] [7]
HenriH. Troyat HenriH., Piotr Wielki. Geniusz i szaleństwo, 2022, s. 11, ISBN 978-83-241-8118-8.

[:1-8] [8]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 122-123, ISBN 978-83-08-05394-2.

[:4-9] [9]
AndrzejA. Andrusiewicz AndrzejA., Romanowowie, 2014, s. 139-141, ISBN 978-83-08-05394-2.

[10] [10]
Iwan Miłosławski był bratem zmarłej carycy Marii Miłosławskiej, więc wujem Zofii i Iwana.

[:5-11] [11]
Simon SebagS.S. Montefiore Simon SebagS.S. i inni, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 85-86, ISBN 978-83-65257-13-0.

[12] [12]
Государи из рода Романовых и ключевые события их жизни. [dostęp: 2010-08-17].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]