Loading AI tools
papież XVII-wieczny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Innocenty X (łac. Innocentius X, właśc. Giovanni Battista Pamfili (lub Giovanni Battista Pamphilj); ur. 7 maja 1574 w Rzymie – zm. 7 stycznia 1655 tamże[1]) – 236. papież w okresie od 15 września 1644 do 7 stycznia 1655[2].
| Giovanni Battista Pamfili | ||
| Papież Biskup Rzymu | ||
_-_National_Gallery_of_Art.jpg) Innocenty X (1650) | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 maja 1574 | |
| Data i miejsce śmierci |
7 stycznia 1655 | |
| Miejsce pochówku | ||
| Papież | ||
| Okres sprawowania |
15 września 1644–7 stycznia 1655 | |
| Prefekt Świętej Kongregacji Soboru Trydenckiego | ||
| Okres sprawowania |
1639–15 września 1644 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
19 stycznia 1626 | |
| Sakra biskupia |
25 stycznia 1626 | |
| Wybór patriarchy |
19 stycznia 1626 | |
| Kreacja kardynalska |
30 sierpnia 1627 | |
| Kościół tytularny |
S. Eusebio (12 sierpnia 1630) | |
| Pontyfikat |
15 września 1644 | |
| Data konsekracji |
25 stycznia 1626 | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||||||||||||||||||
| Współkonsekratorzy |
Alfonso Manzanedo de Quiñones | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Jego przodkowie osiedli w Rzymie pod koniec XV wieku. Był prapraprawnukiem Aleksandra VI[3], tym samym ostatnim papieżem w historii, będącym bezpośrednim potomkiem innego papieża. Jego rodzicami byli Camillo Pamfili i Maria Cancellieri del Bufalo[3].
Został nakłoniony przez stryja, późniejszego kardynała Girolamo Pamphiljego, do wybrania kariery duchownej[3]. W Collegio Romano obronił doktorat z prawa (1594)[3]. Pracował w Kurii Rzymskiej, w 1604 został sędzią trybunału Roty Rzymskiej (zastępując stryja mianowanego kardynałem); był także radcą Penitencjarii Apostolskiej[3]. Od marca 1621 do 1625 przebywał z misją nuncjusza w Neapolu, następnie był radcą kardynała Francesco Barberiniego (starszego), specjalnego legata we Francji (1625) i Hiszpanii (1626)[3].
19 stycznia 1626 został mianowany tytularnym patriarchą Antiochii, a w maju t.r. nuncjuszem w Hiszpanii[3]. 30 sierpnia 1627 papież Urban VIII kreował nuncjusza Pamphiliego kardynałem (w sekretnym trybie in pectore), ujawniając nominację w listopadzie 1629[3]. Otrzymał czerwony kapelusz i kościół tytularny S. Eusebio po powrocie z Hiszpanii, na konsystorzu 12 sierpnia 1630.
Pamphili jako kardynał zasiadał w sześciu stałych kongregacjach Kurii Rzymskiej[4]:
Ponadto od 12 stycznia 1643 do 14 marca 1644 sprawował kadencyjną funkcję kamerlinga Świętego Kolegium Kardynalskiego. Pełnił także urząd protektora zakonu bazylianów (1634)[5] oraz wiceprotektora Królestwa Polskiego (1636)[6].
Po długim pontyfikacie Urbana VIII, elektorzy na konklawe postanowili wybrać papieża starszego wiekiem, a zarazem nie tak profrancuskiego jak Urban. Wybór padł na kardynała Pamphiliego 15 września 1644 po 36-dniowym konklawe[2]. Nowy papież przyjął imię Innocentego X, został koronowany 4 października 1644 i odbył ingres do bazyliki laterańskiej 23 listopada 1644.
Papież Innocenty na początku pontyfikatu stanął przed zadaniem rozliczenia rodziny swojego poprzednika, Barberinich, która korzystając z wpływów dopuściła się licznych nadużyć[1]. Kilku przedstawicieli Barberinich wyjechało pospiesznie z Rzymu i znalazło schronienie u kardynała Mazarina. Innocenty X powołał specjalną komisję mającą zbadać nadużycia finansowe i polityczne Barberinich, ostatecznie jednak po kilku latach udzielił przebaczenia i zezwolił im na powrót do Rzymu, a w 1653 mianował nawet kolejnego Barberiniego (Carlo, stryjecznego wnuka Urbana VIII) kardynałem[1].
Sam papież Innocenty również nie był wolny od wady nepotyzmu, ale prawie żaden z jego krewniaków nie został podniesiony do godności kardynalskiej[1]. Cień na pontyfikat Innocentego X rzuca natomiast zażyłość z wdową po jego bracie, donną Olimpią Maidalchini, która zdominowała i całkowicie podporządkowała sobie papieża[2]. Innocenty spełniał wszystkie zachcianki bratowej i nie podejmował żadnej ważniejszej decyzji bez zasięgnięcia opinii „papieżycy Olimpii I”, z ukrycia wysłuchującej wszystkich audiencji. Tym sposobem w Rzymie zalegalizowana została prostytucja, z której korzyści czerpała signora Maidalchini[1]. Jednak nie tylko na nierządzie pochodząca z wpływowego, lecz średnio zamożnego rodu arystokratka dorobiła się ogromnego majątku i jednego z najbardziej wystawnych dworów siedemnastowiecznej Europy – za przekonanie papieża do podjęcia konkretnej decyzji brała łapówki od dziesiątek tysięcy „potrzebujących”. Sam Innocenty również obsypywał bratową kosztownymi prezentami, co nie zmienia faktu, że i tak go notorycznie okradała, a po śmierci – ograbiła doszczętnie. Olimpia Maidalchini zdołała również m.in. zdobyć nominację kardynalską dla swojego syna, Camillo[1]. Ten jednak po pewnym czasie zrezygnował z piastowanych funkcji by ożenić się z księżniczką Olimpią Aldobrandini di Rossano, sukcesorką rodu papieża Klemensa VIII, tworząc w ten sposób najbogatszy ród Italii. Innocenty, wbrew woli Olimpii, nie mianował bratanka sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej, powołując zamiast niego, kardynała Giovanniego Giacomo Panciroliego[1]. Dodatkowo powierzył realne rządy sekretarzowi stanu, co ukróciło wpływy kardynałów nepotów[2]. Jednak domniemywany romans papieża z bratową, okazał się plotką[1].
W pierwszych latach pontyfikatu Innocentego X zakończyła się wojna trzydziestoletnia[2]. Papież nie był zadowolony z zawartego w Westfalii traktatu pokojowego, uznając, że jest zbyt korzystny dla protestantów[2]. 24 października 1648 papież ogłosił brewe Zelus domus Dei, w którym uznał warunki traktatu za nieważne, jednak głos ten został w Europie zlekceważony[1]. W konflikcie hiszpańsko-francuskim Innocenty wspierał Hiszpanię, gdyż uważał, że stanowi ona mniejsze zagrożenie dla papiestwa[1]. W 1648 nie zgodził się na uznanie Jana IV Bragancy królem zbuntowanej przeciwko władzy hiszpańskiej Portugalii i obsadzenie portugalskich biskupstw jego kandydatami, choć z drugiej strony nie potępił tego buntu[1].
Innocenty X wspierał działalność misyjną, podniósł znaczenie Kongregacji Rozkrzewiania Wiary (Propaganda Fide), kolegium dominikańskiemu w Manili (Filipiny) nadał rangę uniwersytetu[1]. Wsparł decyzję Kongregacji Rozkrzewiania Wiary zabraniającą misjonarzom jezuickim w Chinach używanie w liturgii miejscowych rytuałów[1]; ta decyzja została zmieniona przez jego następcę. 31 maja 1653 papież ogłosił bullę Cum occasione, w której zdecydowanie potępił tezy jansenistyczne, zawarte w dziele Jansena Augustinus[1]. W 1650 Innocenty patronował obchodom w Rzymie Roku Jubileuszowego.
Był protektorem sztuki. W okresie pontyfikatu Innocentego X ukończono zdobienie wnętrza bazyliki watykańskiej, odbudowano Piazza Navona, wybudowano Villa Doria Pamphili[1]. Słynny portret papieża namalował Diego Velázquez w 1650 roku.
Papież Innocenty X dokonał reformy więziennictwa Państwa Papieskiego (wprowadzono wówczas podział na cele). W 1646 nominację kardynalską uzyskał Jan Kazimierz, syn Zygmunta III Wazy, który dzięki temu w honorowy sposób zakończył nowicjat jezuicki, a wkrótce został królem Polski[2].
Kreował 40 kardynałów na ośmiu konsystorzach[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
