Loading AI tools
lista w projekcie Wikimedia Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Honorowi obywatele Gdańska – lista osób, którym Rada Miasta Gdańska przyznała „Honorowe Obywatelstwo Miasta Gdańska” – tytuł nadawany za wyjątkowe zasługi dla miasta.
Ustanowiona w 1831 pruska ustawa o samorządzie wprowadziła pojęcie honorowego obywatela. Pozwalała ona Radzie Miasta (za zgodą magistratu) na nadawanie tego tytułu osobom zasłużonym dla miasta[1]. Po II wojnie światowej przez długi czas wyróżnienie przyznawała Rada Miasta, wydając zwykłą uchwałę, brakowało jednak przepisów, regulujących tę kwestię. Dopiero uchwała Rady Miasta z 6 kwietnia 1993 uporządkowała tę sprawę[2]. 26 listopada 2020 uchwalono nowe zasady przyznawania wyróżnienia, wprowadziły one możliwość pozbawienia tytułu osoby wyróżnionej[3]. Jak zapisano w treści uchwały, tytuł ten nadaje Rada w drodze uchwały podjętej na wniosek: w przypadku osoby żyjącej – prezydenta, klubu radnych, 5 radnych, grupy 300 obywateli lub organizacji pożytku publicznego; w przypadku osoby zmarłej – grupy 18 radnych. Rada Miasta Gdańska może ponadto, w drodze uchwały, pozbawić honorowych wyróżnień[4]. Wyróżniony tytułem otrzymuje ozdobny dyplom (od kwietnia 2007 także specjalną legitymację), replikę fotela w stylu gdańskim, prawo do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską oraz pochówku w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym[5][6].
W związku z informacjami o rzekomym posiadaniu przez przywódców nazistowskich i komunistycznych honorowego obywatelstwa miasta 27 listopada 2008 Rada Miasta wydała oświadczenie, informujące, że: tytuły nadane przed 1945 zostały unieważnione przez dekret Krajowej Rady Narodowej z 30 marca 1945 o utworzeniu województwa gdańskiego, natomiast niewymienienie honorowych obywatelstw z czasów PRL w uchwale nr XV/76/90 Rady Miasta Gdańska z dnia 18 grudnia 1990 r. w sprawie wykazu aktów prawa miejscowego wydanych przez Miejską Radę Narodową w Gdańsku i jej Prezydium oraz Prezydenta Miasta Gdańska przed dniem 27 maja 1990 r. i nadal obowiązujących automatycznie je unieważnia[7].
Pierwszą osobą uhonorowaną tytułem honorowego obywatela, na mocy przepisów pruskich (potwierdzoną w źródłach historycznych) był w 1832 dr Wilhelm Baum, uhonorowany za kierowanie akcją zwalczania epidemii cholery w mieście w 1831[uwaga 1][8]. Do 1918 łącznie przyznano 26 takich wyróżnień. Dekret Krajowej Rady Narodowej z 30 marca 1945 roku unieważnił wszystkie tytuły Honorowego Obywatela Miasta Gdańska nadane przed rokiem 1918[7].
Rok | Laureat | Źródło | |
---|---|---|---|
1831 | Johann Friedrich Constantin von Lossau | ||
1832 | Wilhelm Baum | ||
1833 | Gustav Adolf Leo | ||
1841 | Johann Karl Rothe | ||
1842 | Jakob Friedrich von Rüchel-Kleist | ||
1847 | Paul M. Wundsch | ||
1849 | Adolf Heinrich von Grabow | ||
ks. Stanisław Kostka Rosołkiewicz | |||
Emil Friedrich Götz | |||
1853 | Otto von Manteuffel | ||
1856 | Friedrich Wilhelm Clausewitz | ||
1863 | Robert Ludwig Blumenthal | ||
1865 | Matthias Gotthilf Löschin | ||
1885 | Eduard Friedrich Wiebe | ||
1888 | Ernst von Ernsthausen | ||
1890 | Leopold von Winter | ||
1893 | Julius Albert Licht | ||
1894 | Leo von Caprivi | ||
1895 | Heinrich Rickert | ||
1896 | Otto Steffens | ||
1897 | Richard Damme | ||
1898 | Georg Friedrich Abegg | ||
1899 | Gustav von Gossler | ||
1903 | Emil Berenz | ||
1915 | Paul von Hindenburg | ||
August von Mackensen |
W latach 1918–1945, mimo braku odpowiednich przepisów, władze miasta przyznały 4 tytuły honorowych obywateli. Dekret Krajowej Rady Narodowej z 30 marca 1945 roku unieważnił wszystkie tytuły Honorowego Obywatela Miasta Gdańska nadane wcześniej[7].
Rok | Laureat | Źródło | |
---|---|---|---|
1925 | Max Halbe | ||
1933 | Albert Forster | ||
1939 | Adolf Hitler | ||
1943 | Hermann Göring |
W latach 1945–1989, mimo braku odpowiednich przepisów, władze miasta przyznały 4 tytuły honorowych obywateli. Honorowe obywatelstwa w Gdańsku z okresu PRL-u zostały cofnięte decyzją Rady Miasta Gdańska z 18 grudnia 1990 roku[7].
Rok | Laureat | Źródło | |
---|---|---|---|
1947 | Bolesław Bierut | ||
1949 | Konstanty Rokossowski | ||
1965 | Paweł Batow | ||
1977 | Wiktor Kulikow |
Od 1993, czyli daty uchwalenia przepisów dotyczących honorowego obywatelstwa, Rada Miasta 32 razy przyznała tytuł honorowego obywatela, w tym 3 razy zbiorowo[7].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.