Grzyby podziemne
grzyby o owocnikach rozwijających się pod powierzchnią ziemi Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
grzyby o owocnikach rozwijających się pod powierzchnią ziemi Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grzyby podziemne lub hypogeiczne (łac. hypogaeus) – grzyby, których owocniki rozwijają się pod powierzchnią ziemi. Zazwyczaj tworzą owocniki kuliste lub bulwiaste[1].
Jest to sztuczna grupa niespokrewnionych z sobą gatunków grzybów. Występujące w Polsce grzyby podziemne należą do czterech typów: workowce Ascomycota, podstawczaki Basidiomycota, Mucoromycota (dawniej włączanych do sprzężniaków Zygomycota) i grzyby kłębiakowe Glomeromycota. Najczęściej występują przedstawiciele rodzajów Balsamia, Genea, Elaphomyces (jeleniak), Hydnotrya (truflica), Tuber (trufla)[2], Choiromyces (piestrak) i Rhizopogon (piestrówka)[1].
Istnieje grupa grzybów półpodziemnych (hemihypogeicznych), których owocniki zaczynają się rozwijać pod ziemią, ale w trakcie dojrzewania wysuwają się ponad powierzchnię ziemi. Są to np. gatunki należące do rodzajów Scleroderma (tęgoskór), czy Disciseda (przewrotka)[3].
U grzybów workowych podziemne owocniki powstały na dwa różne sposoby:
U grzybów podstawkowych proces tworzenia owocników podziemnych przebiegał różnie w różnych ich grupach i niezależnie od siebie. Owocniki grzybów kapeluszowych w początkowych etapach rozwoju są kuliste. W trakcie rozwoju następuje rozprostowywanie ich kapelusza. Niektóre gatunki jednak w procesie ewolucji stopniowo traciły zdolność do rozprostowywania się kapelusza, a równocześnie z tym następowało fałdowanie hymenium i redukcja trzonu. Tak powstały np. grzyby z rodzajów Chamonixia (borowiczka) czy Octaviania (podziemka). Inny był mechanizm powstawania owocników podziemnych u grzybów krzaczkowatych, np. w rodzaju Gautieria (wnętrznica)[4].
Prawdopodobnie główną przyczyną tworzenia owocników podziemnych był niedobór wody. U grzybów rosnących w suchych siedliskach następowało wysychanie hymenium. W suchych siedliskach większe szanse przetrwania miały grzyby wytwarzające swoje owocniki pod ziemią, gdyż jest tam większa wilgotność, bardziej stabilne warunki, a zamknięcie hymenium wewnątrz osłony (perydium) dodatkowo sprzyja jego przetrwaniu[4].
Charakterystyczną cechą grzybów podziemnych jest silne powiązanie różnego rodzaju zależnościami z innymi organizmami: mikroorganizmami, roślinami i zwierzętami. Jest kilka form tego współżycia[2]:
Niektóre gatunki grzybów podziemnych są grzybami jadalnymi. W Polsce są to m.in. trufla letnia, trufla wielkozarodnikowa Tuber macrosporum i piestrak jadalny Choiromyces maeandriformis[1]. Szczególnie cenione są niektóre gatunki trufli. Ze względu na trudność odszukania i wyjątkowy aromat, w niektórych krajach osiągają one bardzo wysokie ceny. Są to najdroższe grzyby świata. Do ich odszukania używa się obecnie specjalnie tresowanych psów[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
