Loading AI tools
książka Mariusza Szczygła, reportaże o Czechach Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gottland – zbiór reportaży Mariusza Szczygła poświęconych Czechom wydany w 2006 w Wołowcu przez Wydawnictwo Czarne; wybór czytelników Nagrody „Nike” 2007, nagrodzony Nagrodą im. Beaty Pawlak 2007 oraz Europejską Nagrodą Książkową 2009.
| Autor | |||
|---|---|---|---|
| Typ utworu |
zbiór reportaży | ||
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania | |||
| Wydawca | |||
| |||
Szczygieł, w swych stojących na pograniczu felietonów, esejów i reportażu tekstach, portretuje znanych i nieznanych Czechów oraz ich trudne losy w Czechosłowacji i Czechach, m.in[1][2]:
Książka okazała się wielkim sukcesem wydawniczym zarówno w Polsce, jak i Czechach (wyd. 2007)[3], ukazała się także po niemiecku (2008), francusku (2008), węgiersku (2009), włosku (2009), rosyjsku (2009), ukraińsku (2010), hiszpańsku (2011), słoweńsku (2012), serbsku (2013), bułgarsku (2013), angielsku (2014) i rumuńsku (2014)[4]. W 2010 ukazało się po polsku wydanie rozszerzone[4]. Autorką czeskiego tłumaczenie jest Helena Stachová, znana czytelnikom Szczygła m.in. z książki Zrób sobie raj.
W 2011 Czechach na podstawie Gottlandu powstały spektakle teatralne wystawiane w Pradze i Ostrawie[5]. W 2013 spektakl miał premierę w chorzowskim Teatrze Rozrywki[6].
W 2014 studenci praskiej akademii filmowej nakręcili 100-minutowy film dokumentalny bazujący na książce[7]. Dzieło pięciu młodych reżyserów nie sprostało wielkości pierwowzoru[8][9]
Agnieszka Holland określiła Gottland jako „świetną książkę” i „potwornie przygnębiającą panoramę czeskich losów XX wieku”. Napisała też: To, co mnie zawsze w czeskim losie pociągało, to nieustanna, dynamiczna, tragiczna i zarazem śmieszna niejednoznaczność. Mariusz Szczygieł wychodzi z tradycji polskiego reportażu i na tę właśnie niejednoznaczną czeskość nakłada swoją metodę. Efekt jest bardzo mocny, oryginalny, zaskakujący[1].
Andrzej Lam zauważył, że „swoim pisarstwem Szczygieł przedłuża najlepsze cechy polskiej szkoły reportażu. Odznacza się ona literacką wyrazistością szczegółu, który łatwo się symbolizuje, absolutną wiarygodnością i szacunkiem dla inteligencji czytelnika”. Dodał, że dzięki temu „powstała książka ważna, pokazująca punkty wspólne odmiennego doświadczenia, może po raz pierwszy tak wyraźnie w naszej historii”[10].
Adam Michnik w ocenie książki użył słów, takich jak „mądra, ciekawa i potrzebna, (...) pasjonująca”[1].
Marek Radziwon zwrócił uwagę na to, że Szczygieł spisuje historie jak reporter, „ale w końcu po zebraniu całego materiału zachowuje się jak pisarz, pisze bardziej opowiadanie dokumentalne niż klasyczny reportaż prasowy i pozwala sobie w zindywidualizowanym stylu i w formie na znacznie więcej, niż pozwoliłaby mu jakakolwiek gazeta”, a losy bohaterów książki określa jako „poruszające”[11].
Aleksander Kaczorowski w recenzji dla „Gazety Wyborczej” stwierdził, że Gottland to „książka, za którą [Szczygieł] powinien otrzymać honorowe obywatelstwo Republiki Czeskiej”. W swej recenzji pisał także: Na uwagę zasługuje znakomity styl i konstrukcja tych reportaży, które niekiedy bardziej przypominają esej lub opowiadanie. Krótkie zdania i akapity, częste dialogi, niezawodne wyczucie pointy to żelazne atrybuty pisarstwa Szczygła. (...) Każdy, kto wybiera się do Czech nie tylko na piwo, powinien zabrać ze sobą tę książkę[12].
W posłowiu niemieckiego wydania Martin Pollack napisał: To, jak Mariusz Szczygieł montuje z pojedynczych fragmentów, wspomnień, dialogów, przypadkowych zdarzeń i anegdot, swoje ironiczne, zabawne, potem znów smutne do łez kolaże, można nazwać jedynie wirtuozerią – to prawdziwa lekcja reportażu literackiego[13].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
