Gmach Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie
budynek w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gmach Pocztowej Kasy Oszczędności – wczesnomodernistyczny budynek znajdujący się przy ul. Świętokrzyskiej 31/33 w Warszawie.
 Gmach Pocztowej Kasy Oszczędności, obecnie Poczta Główna w Warszawie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Świętokrzyska 31/33 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1922 |
| Ukończenie budowy |
1923 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°14′07,66″N 21°00′37,10″E | |
Został wzniesiony w latach 1922–1923 według projektu Józefa Handzelewicza na potrzeby głównych biur Pocztowej Kasy Oszczędności. Przebudowany w okresie II Rzeczypospolitej, a po zniszczeniach z czasów II wojny światowej odbudowany w 1961 na potrzeby głównego oddziału Poczty Polskiej. Mieści się tu obecnie Urząd Pocztowy Warszawa 1 oraz biura Dyrekcji Okręgu.
Zaprojektowany w latach 1921–1922 przez Józefa Handzlewicza gmach był pierwszym budynkiem publicznym wzniesionym w Warszawie po odzyskaniu niepodległości przez Polskę[1].
Najstarsza część budynku powstała w latach 1922–1923 na rogu ul. Świętokrzyskiej 31 i ul. Jasnej 9 i posiadała 6 kondygnacji[2]. W 1930 dokonano rozbudowy skrzydła na działce ul. Świętokrzyska 33. Około 1932 podwyższono gmach o dwie kondygnacje[3].
Pod koniec lat 30. planowano połączenie budynku ze wzniesionym w latach 1938–1939 według projektu B. Szmidta i J. Vogtmana gmachem Centrali PKO (ul. Marszałkowska 134 róg ul. Świętokrzyskiej) zrujnowanym w okresie powstania warszawskiego i nie odbudowanym (szkielet po gmachu rozebrano dopiero w latach 60.; obecnie w tym miejscu znajduje się południowo-wschodnie wyjście ze stacji metra Świętokrzyska)[4].
W czasie powstania warszawskiego w gmachu mieściła się siedziba dowódcy powstania płk. Antoniego Chruściela „Montera” oraz szpital polowy. W wyniku bombardowania niemieckiego 30 sierpnia 1944 zostały zniszczone naziemne części budynków i wyższe poziomy schronów. 4 września bombardowania zawaliły część stropów, a gmach zaczął się palić. Zarządzono ewakuację całego szpitala. Mimo szalejącego pożaru uratowano wiele z wyposażenia oraz leki, środki opatrunkowe. Następnego dnia po ewakuacji ruiny budynku zostały doszczętnie zburzone[5].
Odbudowę budynku zakończono w 1961. Jest on niższy od gmachu przedwojennego o jedną kondygnację. Od 1961 mieści się w nim Urząd Pocztowy Warszawa 1 oraz biura Dyrekcji Okręgu[6][7].
Obiekt wzniesiono w stylu półmodernistycznym z elementami pseudoklasycyzmu (kolumny w stylu jońskim w części parterowej)[8]. Obecna bryła ukształtowana ostatecznie w 1961 jest efektem dwóch przebudów (z 1930 i po 1932) oraz odbudowy ze zniszczeń wojennych. Gmach ma 7 kondygnacji. Posiada konstrukcję żelbetową. Autorem nowatorskiej spawanej konstrukcji zastosowanej przy podwyższeniu gmachu po roku 1932 był Stefan Bryła[2][8]. Narożna część budynku zwieńczona jest kopułą[9].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
