Loading AI tools
holenderski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Geert Wilders (ur. 6 września 1963 w Venlo[1]) – holenderski polityk, długoletni poseł do Tweede Kamer, założyciel i lider Partii Wolności (PVV).
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia |
6 września 1963 |
|---|---|
| Lider Partii Wolności | |
| Okres |
od 2006 |
| Przynależność polityczna | |
Część jego przodków pochodziła z Indonezji[2]. Ukończył szkołę podstawową i średnią w rodzinnej miejscowości[1]. W wieku siedemnastu lat wyjechał jako wolontariusz do Izraela, gdzie przez rok pracował w jednym z moszawów na Zachodnim Brzegu[3]. Kształcił się później w zakresie prawa na Open Universiteit[1].
Pracował jako urzędnik w funduszu ubezpieczeń zdrowotnych Ziekenfondsraad oraz w radzie ubezpieczeń społecznych SVR. W 1989 wstąpił do Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji. Od 1990 był zatrudniony we frakcji poselskiej VVD. W latach 1997–1998 zasiadał w radzie miejskiej Utrechtu. W sierpniu 1998 po raz pierwszy objął mandat deputowanego do Tweede Kamer. Nie utrzymał go w wyborach w 2002, do niższej izby Stanów Generalnych powrócił jednak jeszcze w tym samym roku. W 2003 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję[1]. Zaczął być określany jako następca Pima Fortuyna. Zyskiwał osobistą rozpoznawalność głoszonymi antyislamskimi hasłami, w szczególności po tym, jak zamordowany został reżyser Theo van Gogh[4]. We wrześniu 2004 opuścił frakcję poselską VVD. W 2005 prowadził aktywną kampanię przeciwko tzw. Konstytucji dla Europy[1].
W lutym 2006 powołał i stanął na czele Partii Wolności[1], ugrupowania głoszącego hasła narodowe i eurosceptyczne. W tym samym roku jako lider jej listy wyborczej (lijsttrekker) po raz kolejny został wybrany do Tweede Kamer[1]. Mandat poselski utrzymywał następnie w wyborach w 2010, 2012[1], 2017[5], 2021[6] i 2023[7].
W 2010 przez kilka miesięcy był także radnym Hagi. Po wyborach parlamentarnych w 2010 jego ugrupowanie wsparło w parlamencie mniejszościowy rząd Marka Ruttego (tworzony przez VVD i CDA)[4]. Wycofanie tego poparcia w 2012 doprowadziło w konsekwencji do upadku gabinetu[8]. Polityk kandydował również w wyborach europejskich. W 2014 uzyskał więcej głosów preferencyjnych niż liderujący liście PVV Marcel de Graaff. Próbował zaskarżyć zakaz kumulacji mandatów, jednak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał jego skargę za niedopuszczalną. Ostatecznie zrezygnował z objęcia mandatu europosła[1]. W wyborach krajowych w listopadzie 2023 kierowana przez Geerta Wildersa formacja zajęła pierwsze miejsce, wprowadzając do niższej izby parlamentu 37 przedstawicieli[7]. W marcu 2024 zrezygnował z ubiegania się o urząd premiera z uwagi na brak poparcia dla jego kandydatury wśród potencjalnych koalicjantów[9].
Określa się jako krytyk islamu. Stwierdził, że niechęć do tej religii ukształtował w młodości jego pobyt w Izraelu[3]. Islam określił jako brutalną ideologię stanowiącą zagrożenie dla Europy[3]. Wskazał przy tym, że nienawidzi tylko islamu, a nie muzułmanów[10][11]. Głosił postulaty zawieszenia przyjmowania imigrantów, deportacji osób podejrzanych o wrogość wobec Holandii, a także burzenia meczetów[11]. Domagał się zakazu dystrybucji Koranu, który zestawiał z książką Mein Kampf[11][12]. Swoje poglądy dotyczące islamu zawarł m.in. w kilkunastominutowym filmie Fitna[13].
Był oskarżony w procesie karnym o podżeganie do nienawiści i dyskryminacji wobec muzułmanów. W 2011 został uniewinniony – sąd uznał, że jego twierdzenia mimo obraźliwego charakteru mieściły się w granicach debaty publicznej[12][14]. W kolejnym postępowaniu zarzucono mu również nawoływanie do nienawiści i dyskryminacji (w związku z jego wypowiedziami dotyczącymi Marokańczyków w Holandii z 2014). W 2016 został uznany za winnego, jednak w 2020 w wyniku odwołania uniewinniono go od zarzucanych czynów, uznając, że Geert Wilders działał dla osiągania celów politycznych (a nie w celu dyskryminacji)[15].
Uchodzi za stronnika Izraela; wielokrotnie od czasów młodości odwiedzał to państwo[16]. Określił je jako jedyną demokrację na Bliskim Wschodzie[16]. Opowiedział się za jego wspieraniem w konfliktach z sąsiadami i Palestyńczykami[17]. Domagał się też, by holenderski rząd oficjalnie przeprosił za bierną postawę podczas deportacji Żydów w trakcie II wojny światowej[18].
W 2012 uruchomił stronę internetową zachęcającą do składania donosów na przebywających w Holandii obywateli Polski, Rumunii i Bułgarii[19], co spotkało się z protestami ze strony przedstawicieli tych państw[19].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
