Gedko Stilvoyt
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Gedko Stilvoyt (Gotke Stillevogt) – zasadźca, pierwszy wójt Krakowa, razem z Jakubem, sędzią z Nysy i Dytmarem Wolkiem z Wrocławia, 5 czerwca 1257 we wsi Kopernia koło Pińczowa za przywilejem księcia Bolesława Wstydliwego zawarli umowę lokacyjną nowego miasta w Krakowie na prawie magdeburskim. Gedko Stilvoyt był synem pierwszego wrocławskiego wójta Godinusa Stillevoyta[1], oraz właścicielem młyna w Oławie koło Wrocławia. Pierwszy raz występuje Gedko w 1254 jako ławnik wrocławski (Gotkinus)[2].
Treścią umowy zawartej z księciem było przeprowadzenie prac mierniczych, utworzenie miejsc do prowadzenia handlu, zorganizowanie sądu ławniczego oraz sprowadzenie osadników[3]. Efektem pracy wójta było wytyczenie Rynku Głównego, Rynku Małego, miejsc na kramy, szachownicy ulic oraz powołanie do życia instytucji ławy miejskiej, która miała wraz z wójtem odbywać sądy.
Za swoje usługi pierwsi wójtowie otrzymali m.in. 600 hektarów ziemi rolnej w obrębie jurysdykcji miejskich, rzeźnię, młyny na Wiśle i Prądniku oraz wyłączność na zagospodarowanie brzegów Wisły od klasztoru panien norbertanek na Zwierzyńcu do klasztoru ojców cystersów w Mogile. Największy dochód przyniósł jednak przywilej pobierania czynszu z jednej szóstej działek budowlanych w nowym Krakowie oraz zwolnienie od cła i opłat od przewożonych towarów. Swoją działalność w Krakowie zakończył przed rokiem 1267.
Między rokiem 1264 a 1272 Gedko był właścicielem wójtostwa nowomiejskiego we Wrocławiu[4]