Fasil Ghebbi

Fasil Ghebbi^[1] (amh. ፋሲል ግቢ) – kompleks zamków w mieście Gonder w Etiopii, które w XVII i XVIII wieku pełniły funkcję rezydencji cesarzy Etiopii. Bywa określany jako „afrykański Camelot”.

Fasil Ghebbi

Pałac Fasiledesa
Państwo	Etiopia
Położenie na mapie Etiopii Fasil Ghebbi
12°36′29″N 37°28′11″E

Fasil Ghebbi, rejon Gonder^{[infobox 1]}

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Pałac Fasiledesa
Państwo	Etiopia
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, III
Numer ref.	19
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1979 na 3. sesji
Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

W 1979 roku kompleks został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia

Miasto Gonder zostało założone w 1636 roku przez cesarza Fasiledesa (1632–1667) i wkrótce stało się politycznym i handlowym centrum Etiopii^[2]. Bogaty ośrodek zaczął przyciągać rzemieślników i artystów z całego kraju. Według przekazów pierwszy zamek został zaprojektowany przez budowniczego z Indii, kolejne były już budowane przez samych Etiopczyków. Jak zaświadcza szkocki podróżnik James Bruce, który przebywał podówczas w Etiopii, w pracach uczestniczyli też budowniczy pochodzenia greckiego. Jest również możliwe, że pewien wpływ na powstanie zamków mieli jezuici portugalscy.

Kompleks służył jako siedziba etiopskiego ośrodka władzy do 1864 roku^[2].

Architektura

Na kompleks Fasil Ghebbi składają się zamki, pałace, kościoły oraz inne budynki. Architektonicznie Fasil Ghebbi przypomina europejskie zamki średniowieczne^[3] i bywa określany jako „afrykański Camelot”^[4]. Całość otoczona jest kamiennym murem o długości 900 metrów^[2]. W skład zespołu pałacowego wchodzą m.in.:

• pałac Fasiledesa – zbudowany z drewna i gliny ok. 1640 roku, trzypiętrowy pałac cesarza Fasiledesa jest największą budowlą kompleksu^[5]. Jego architektura zdradza wpływy portugalskie, indyjskie i aksumickie^[5]. Odrestaurowany w latach 1999–2002 przy pomocy środków UNESCO^[5].
• biblioteka Jana I – dwupiętrowa biblioteka i trzypiętrowe archiwum królewskie zostały wzniesione przez syna Fasiledesa – cesarza Jana I (1640–1682)^[5][6]. Zostały częściowo zniszczone podczas bombardowań brytyjskich siedziby włoskiego dowództwa na terenie Fasil Ghebbi podczas II wojny światowej^[6].
• pałac Ijasu Wielkiego – jeden z największych i najbardziej bogato zdobionych pałaców na terenie kompleksu, wzniesiony przez Jozue I Wielkiego (1686–1706) – za czasów swojej świetności miały zdobić go ornamenty z kości słoniowej, złote liście, kamienie szlachetne i malowidła^[6]. Został częściowo zniszczony podczas trzęsienia ziemi w 1704 roku oraz podczas bombardowań brytyjskich w 1941 roku^[6].
• kościół Gemdża Ber Marjam – wzniesiony przez cesarza Fasiledesa w 1655 roku i według tradycji miejsce jego spoczynku^[6].

Przypisy

1. Polski egzonim uchwalony na 101. posiedzeniu KSNG
2. UNESCO: Fasil Ghebbi, Gondar Region. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).
3. David H. Shinn, Thomas P. Ofcansky: Historical Dictionary of Ethiopia. Scarecrow Press, 2013, s. 193. ISBN 978-0-8108-7457-2. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
4. Gus Casely-Hayford: The Lost Kingdoms of Africa. Random House, 2012, s. 59. ISBN 978-1-4464-8761-7. [dostęp 2016-01-17].
5. Philip Briggs, Brian Blatt: Ethiopia. Bradt Travel Guides, 2009, s. 226. ISBN 978-1-84162-284-2. [dostęp 2016-01-17].
6. Philip Briggs, Brian Blatt: Ethiopia. Bradt Travel Guides, 2009, s. 227. ISBN 978-1-84162-284-2. [dostęp 2016-01-17].

Linki zewnętrzne

• UNESCO: Fasil Ghebbi, Gondar Region (UNESCO/NHK). [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2016-01-17]. (ang.).