Ciasna

Ciasna – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Ciasna. Historycznie leży na Górnym Śląsku.

Zobacz też: inne znaczenia.

Ciasna

wieś
Dom dziecka w Ciasnej, mieszczący się w dawnym pałacu
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	lubliniecki
Gmina	Ciasna
Liczba ludności (2022)	1572[1]
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-793[2]
Tablice rejestracyjne	SLU
SIMC	0130524
Położenie na mapie gminy Ciasna Ciasna
Położenie na mapie Polski Ciasna
Położenie na mapie województwa śląskiego Ciasna
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego Ciasna
50°45′20″N 18°37′00″E[3]

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ciasna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego^[4].

Miejscowość jest siedzibą gminy Ciasna.

Nazwa

Nazwa miejscowości wzmiankowana była m.in. w formach villa Czasno (1687-1688), Czasno (1743), Cziasko (1783), Cziasnau, Cziasna (1845), Ciasna, niem. Cziasnau (1880), Ciasna (Cziasnau) – Teichwalde (1939), Teichwalde – Ciasna, -ej, ciaśniański (1946)^[5].

Nazwa pochodzi od wyrazu ciasny, czyli ‘wąski’^[5]. Ma charakter topograficzny i odnosi się do faktu, że wieś położona jest między stawami, zatem w ciasnym miejscu. W wymowie gwarowej nazwa przybiera formę Ciasno, ponieważ wygłosowe a pochylone wymawiane jest jak o^[6][7]. Do języka niemieckiego nazwa została zaadaptowana w postaci Cziasnau. W 1936 roku hitlerowska administracja III Rzeszy przemianowała wieś na Teichwalde^[8]. Nazwa została utworzona od niemieckich rzeczowników pospolitych Teich ‘staw’ i Wald ‘las’^[5].

Polska nazwa w formie Ciasna formalnie obowiązuje od 16 grudnia 1946 roku^[9].

Historia

Od XIX wieku do 1941 r. gmina używała pieczęci z wizerunkiem: trzy wysokie drzewa wyrastające z murawy, nad nimi gwiazda^[10].

Zabytki

• Pałac w Ciasnej

• 
  Urząd Gminy Ciasna
• 
  Kościół parafialny

Przypisy

1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 162 [zarchiwizowane 2022-10-26].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 17111
4. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. Główny Urząd Statystyczny: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. T. pierwszy: A-J. Warszawa: Wydawnictwa Akcydensowe, 1982, s. 247.
5. Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 2, C-D. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1997, s. 116. ISBN 83-85579-64-8.
6. Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984, s. 56. ISBN 83-04010-90-9.
7. Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. pod red. Stanisława Rosponda i Henryka Borka. T. 2, C-E. Warszawa – Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985, s. 31. ISBN 83-01-05425-5.
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Guttentag [online], verwaltungsgeschichte.de:80 [dostęp 2018-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-09].
9. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
10. AleksandraA. Starczewska-Wojnar AleksandraA., Pieczęcie gmin wiejskich dawnego powiatu dobrodzieńskiego (1927–1941), , DOI 10.61516/szkice20_2023/starczewska,, „SZKICE ARCHIWALNO-HISTORYCZNE NR 20 (2023)”, https://katowice.ap.gov.pl/szkice20_2023/starczewska_wojnar_pieczecie_gmin_wiejskich_dawnego_powiatu_dobrodzienskiego.pdf, 2023 (pol.)., 2023 [dostęp 2024-09-17] (pol.).url{{Cytuj}} Gołe linki: "opublikowany".

Linki zewnętrzne

• Ciasna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 670.