Loading AI tools
budynek w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hotel Warszawa, dawniej Prudential House[2][3], zwyczajowo Prudential[4][5] – warszawski wieżowiec, wybudowany w latach 1931–1933 przy pl. Napoleona 9 (obecnie pl. Powstańców Warszawy) w stylu art déco z przeznaczeniem na siedzibę miejscowej spółki brytyjskiego Towarzystwa Ubezpieczeń „Prudential”. W latach 1954–2002 oraz ponownie od 2018 budynek mieści, obecnie pięciogwiazdkowy, hotel „Warszawa”.
nr rej. A-719 z 2.10.2006 | |
Budynek od strony placu Powstańców Warszawy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | |
Architekt | |
Inwestor |
Towarzystwo Ubezpieczeń Prudential |
Wysokość do dachu |
66 m |
Kondygnacje |
17 |
Rozpoczęcie budowy |
1931 |
Ukończenie budowy |
1933 |
Zniszczono |
1944 |
Odbudowano |
1954, 2018 |
Pierwszy właściciel |
Towarzystwo Ubezpieczeń Prudential |
Kolejni właściciele |
Hotele Warszawskie Syrena |
Obecny właściciel |
Holding Liwa[1] |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°14′08″N 21°00′46″E |
Budynek powstał w latach 1931−1933[6] w miejscu zajmowanym do 1901 przez Szpital Dzieciątka Jezus[7]. Według pierwotnych planów miał mieć 11 pięter, jednak architekci, biorąc pod uwagę znaczne zróżnicowanie wysokości już stojących przy placu Napoleona budynków (2-6 pięter), uznali, że to będzie wysokość niewystarczająca do osiągnięcia odpowiedniego wrażenia dominanty[8]. Budynek miał wysokość 66 m (16 pięter) i był widoczny z wielu punktów Śródmieścia[9].
W dolnej części budynku znajdowała się przestrzeń biurowa, w wieży mieściły się luksusowe apartamenty. Pomiędzy nimi, na szóstym piętrze mieściły się mieszkania służbowe i pomieszczenia gospodarcze. W części biurowej mieściły się nie tylko pomieszczenia towarzystwa Prudential, ale i innych przedsiębiorstw, a także Wydziału Handlowego Poselstwa Hiszpanii (1935-1938). Najbardziej luksusowe mieszkania miały po 240 m² powierzchni, zajmowanej przez 6 pokojów, 3 łazienki, kuchnię i służbówkę. Nawet mniej luksusowe apartamenty miały oprócz wejścia głównego wejście dla służby i windy[8]. Budynek zaprojektował Marcin Weinfeld, zaś stalową konstrukcję spawaną ustawioną na żelbetowych fundamentach biurowca zaprojektowali Stefan Bryła i Wenczesław Poniż[10]. Konstrukcję wykonała warszawska spółka K. Rudzki i S-ka[11]. Drzwi wejściowe skonstruowano z patynowanej miedzi, pozostałe drzwi i framugi okien wykonano z jesionu. Nad bocznymi wejściami znajdowały się rzeźby Ryszarda Moszkowskiego[8]. Do budowy użyto ponad 2 mln cegieł, 2 tys. ton cementu oraz ponad 1500 t stali[7]. Towarzystwo Ubezpieczeń „Prudential” przeniosło się do swojej nowo wybudowanej siedziby z pałacu Kronenberga[12].
W 1937 na dachu wieżowca umieszczono antenę telewizyjną, a 26 sierpnia 1939 wyemitowano stamtąd pierwszą próbną transmisję z udziałem Mieczysława Fogga[13].
Prudential został poważnie uszkodzony w czasie II wojny światowej. W czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 wybuchły w nim pożary[14]. Podczas powstania warszawskiego został ostrzelany przez ok. 1000 pocisków. 28 sierpnia został trafiony pociskiem o masie 2 ton kalibru 600 mm z samobieżnego moździerza typu Karl-Gerät (o nazwie Ziu), co odchyliło go od pionu. Jednak jego stalowa konstrukcja przetrwała[15]. Sześć fotografii tego wydarzenia wykonanych z dachu kamienicy przy ul. Kopernika 28 przez Sylwestra Brauna ps. „Kris” należy do ikonicznych fotografii z okresu powstania[16].
Po wojnie na szczycie wypalonego wieżowca przez kilka lat gniazdował sokół wędrowny[17].
W 1945 nieruchomość odebrano przedwojennym właścicielom na podstawie tzw. dekretu Bieruta, otrzymali oni jednak później odszkodowanie na podstawie umowy indemnizacyjnej z Wielką Brytanią[18]. Budynek został odbudowany w latach 1950–1953 w socrealistycznym kostiumie (m.in. z kariatydami). Autorem nowego projektu był również Marcin Weinfeld[8]. Budynek otrzymał nową funkcję. W 1954 otwarto w nim hotel Warszawa[19]. Posiadał 375 miejsc noclegowych (pokoje jednoosobowe, dwuosobowe, 1 apartament), 200 miejsc w restauracji, 100 w kawiarni, 20 w lokalu nocnym.
Hotel zakończył działalność w 2002, a w 2005 spółka Hotele Warszawskie Syrena sprzedała budynek spółce Polimex-Mostostal za 6,3 mln euro[18]. W 2009 Polimex-Mostostal sprzedał hotel rodzinie Likusów z Krakowa[18].
W latach 2010–2018 prowadzony był remont generalny budynku[20]. Prace przerwano podczas budowy drugiej linii metra, a następnie wznowiono na przełomie 2015/2016[18]. Przewlekłość remontu wzbudziła kontrowersje, podobnie jak plan przywrócenia charakteru sprzed wojny i uznania za wartą ochrony jedynie konstrukcji stalowej[21]. Budynek został pozbawiony socrealistycznych detali, rozebrano portyk z kariatydami i herbem Warszawy, a z reprezentacyjnych wnętrz usunięto wystrój z lat 50.[22][1] W listopadzie 2018 w budynku otwarto pięciogwiazdkowy hotel Warszawa[23][1].
Plik audio został utworzony na podstawie wersji z 7 czerwca 2023 i nie obejmuje późniejszych edycji. | |
Artykuły audio |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.