Borki Wielkie (Ukraina)

Borki Wielkie (ukr. Великі Бірки) – osiedle typu miejskiego w rejonie tarnopolskim obwodu tarnopolskiego,

Ten artykuł dotyczy miejscowości na Ukrainie. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Borki Wielkie

Великі Бірки

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	tarnopolski
Prawa miejskie	1530
Powierzchnia	3,77 km²
Populacja (2024) • liczba ludności	3160[1]
Kod pocztowy	47740
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Borki Wielkie
Położenie na mapie Ukrainy Borki Wielkie
49°31′N 25°45′E

Herb z 1866 r.

Znajduje tu się stacja kolejowa Borki Wielkie, położona na linii Odessa – Lwów.

Historia

Założone w 1410, w 1530 otrzymało magdeburskie prawo miejskie.

W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Borki Wielkie w powiecie tarnopolskim województwa tarnopolskiego.

Historia w latach 1941-1945

W latach okupacji niemieckiej w Borkach Wielkich funkcjonował obóz pracy, w którym Niemcy więzili Żydów z różnych miejscowości. Więźniowie pracowali przy robotach drogowych. Obóz został zlikwidowany 10 lipca 1943 roku; 970 więźniów rozstrzelano na miejscu, barak z ciałami zabitych spalono^[2].

W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca we wsi polska rodzina Nawłoków udzielała pomocy żydowskiej dziewczynie Rozalii Wassner. W 2009 roku Instytut Jad Waszem podjął decyzję o przyznaniu Michalinie i Stanisławowi Nawłokom tytułu Sprawiedliwych wśród Narodów Świata^[3].

W dniach 8 i 9 lutego 1944 roku Niemcy dokonali w Borkach Wielkich publicznej egzekucji 34 ukraińskich więźniów z Tarnopola oskarżonych o zabójstwa, sabotaże i przynależność do OUN^[4].

Podczas ataków banderowskich na Polaków w latach 1944-45 Borki Wielkie były miejscem, do którego ściągali uchodźcy z okolicznych wsi^[5]. W miejscowości stacjonował batalion niszczycielski, w którym służyli Polacy^[6]. Do końca 1945 roku ludność polska została ekspatriowana na zachód^[7].

Zabytki

• Zamek w Borkach, XVI-XIX w.

Demografia

• 1880 rok: 1656 mieszkańców, w tym 790 rzymskich katolików, 770 grekokatolików i 96 wyznawców judaizmu^[8];
• 1921 rok: 2251, w tym: 1183 Ukraińców, 1052 Polaków i 16 Żydów^[7];
• 1931 rok: 2299^[7];
• 1989 rok: 3447^[9]
• 2001 rok: 3238.

Urodzeni w Borkach Wielkich

• Stefan Baley (1885) – polski psycholog, lekarz, pedagog, uważany za przedstawiciela lwowsko-warszawskiej szkoły psychologicznej;
• Karol Dejna (1911) – polski językoznawca, slawista;
• Stepan Żydek (1900) - podpułkownik Armii Czerwonej, generał brygady LWP;