Boris Wołynow

Boris Walentinowicz Wołynow (ros. Борис Валентинович Волынов^[1][2]; ur. 18 grudnia 1934 w Irkucku) – radziecki kosmonauta, Lotnik Kosmonauta ZSRR; dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego. Jedyny żyjący kosmonauta z pierwszego oddziału kosmonautów ZSRR (grupa WWS 1) (stan na wrzesień 2024).

Boris Wołynow

Борис Валентинович Волынов

Boris Walentinowicz Wołynow
Data i miejsce urodzenia	18 grudnia 1934 Irkuck
Łączny czas misji kosmicznych	52 dni 7 godzin 17 minut i 47 sekund.
Misje	Sojuz 5, Sojuz 21
Odznaczenia

Życiorys

Po ukończeniu w 1952 roku szkoły średniej przeszedł przeszkolenie dla początkujących pilotów. Rok później został słuchaczem Stalingradzkiej Wojskowej Wyższej Szkoły Lotniczej, którą ukończył pod koniec 1955 roku. Później służył jako pilot MiG-a 17 w okręgu moskiewskim.

7 marca 1960 roku został jednym z 20 pilotów wojskowych jakich wybrano do pierwszego oddziału kosmonautów (grupa WWS 1). Przygotowywał się do lotów na statkach kosmicznych typu Wostok, Woschod i Sojuz.

W sierpniu 1962 roku był drugim dublerem przy startach statków Wostok 3^[3] i Wostok 4^[4] pilotowanych przez A. Nikołajewa i P.Popowicza. W 1963 roku był dublerem W. Bykowskiego podczas startu do lotu Wostoka 5^[5].

W 1964 roku był dublerem W. Komarowa podczas lotu Woschoda 1^[6]. Miał być dowódcą statku kosmicznego Woschod 3^[7], którego lot był planowany na koniec 1965 roku, ale z uwagi na wcześniejsze zakończenie programu Woschod do misji nie doszło. Po rezygnacji Związku Radzieckiego z kontynuowania lotów statków typu Woschod Wołynowa skierowano do grupy kosmonautów, którzy przygotowywali się do radzieckich załogowych misji księżycowych (program ostatecznie zarzucony po sukcesie amerykańskiego programu Apollo).

W 1968 roku był drugim dublerem G. Bieriegowoja podczas lotu Sojuza 3^[8]. W następnym roku udał się w swoją pierwszą wyprawę w kosmos. 15 stycznia 1969 roku. Został dowódcą załogowego statku kosmicznego Sojuz 5^[9]. Razem z nim na orbitę okołoziemską polecieli Aleksiej Jelisiejew i Jewgienij Chrunow. Podczas lotu doszło do pierwszego w historii połączenia się na orbicie dwóch załogowych statków kosmicznych – Sojuza 5 z wystrzelonym wcześniej Sojuzem 4 pilotowanym przez Władimira Szatałowa. Po pomyślnym cumowaniu dwaj kosmonauci: Jelisiejew i Chrunow poprzez otwartą przestrzeń kosmiczną przeszli na pokład Sojuza 4^[10]. Wołynow samotnie kontynuował lot. Na Ziemię powrócił 18 stycznia po 3 dniach 54 minutach i 15 sekundach. Podczas lądowania na skutek problemów z silnikami hamującymi i spadochronem kabina załogowa miała większą prędkość niż normalnie. Wołynow podczas tej operacji stracił kilka zębów.

W następnych latach przygotowywał się do lotów na statkach Sojuz i wojskowych stacjach kosmicznych typu Ałmaz. W 1974 roku razem z Witalijem Żołobowem byli dublerami podstawowych załóg statków kosmicznych Sojuz 14^[11] (trzecia załoga) oraz Sojuz 15^[12] (jako dublerzy).

Do drugiego lotu w kosmos wystartował 6 lipca 1976 roku jako dowódca Sojuza 21^[13]. Razem z Witalijem Żołobowem pracowali na pokładzie załogowej stacji kosmicznej Salut 5 (Ałmaz 3). Ich misja miała przede wszystkich charakter wojskowy. Pod koniec lotu Żołobow poważnie zachorował (prawdopodobnie na skutek przemęczenia miał problemy z psychiką) i misja musiała zostać przedwcześnie przerwana. Kosmonauci powrócili na Ziemię 24 sierpnia po 49 dniach 6 godzinach 23 minutach i 32 sekundach. Po zakończonym locie został kierownikiem oddziału kosmonautów. Łącznie Boris Wołynow spędził w kosmosie 52 dni 7 godzin 17 minut i 47 sekund.

17 marca 1990 roku z uwagi na osiągnięty wiek w stopniu pułkownika opuścił oddział kosmonautów.

Nagrody i wyróżnienia

Dwukrotnie otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego i Order Lenina. Został odznaczony m.in. Orderem „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy, Orderem „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III stopnia i innymi orderami oraz medalami. Uhonorowany przez Akademię Nauk ZSRR złotym medalem im. K. Ciołkowskiego. FAI (Międzynarodowa Federacja Lotnicza) przyznała mu dyplom im. W. Komarowa.

Wykaz lotów

Loty i starty kosmiczne, w których uczestniczył Boris W. Wołynow
L.p.	Data startu	Statek kosmiczny	Data lądowania	Funkcja	Czas trwania
1	15 stycznia 1969	Sojuz 5	18 stycznia 1969	Dowódca	3 dni 54 minuty i 15 sekund[14]
2	6 lipca 1976	Sojuz 21	24 sierpnia 1976	Dowódca	49 dni 6 godzin 23 minuty i 32 sekundy[15]
Łączny czas spędzony w kosmosie – 52 dni 7 godzin 17 minut i 47 sekund.

Zobacz też

• alfabetyczna lista kosmonautów
• grupy i oddziały kosmonautów

Przypisy

1. Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina: Boris Wołynow. [dostęp 2014-05-20]. (ros.).
2. Encyclopedia Astronautica: Boris Wołynow - Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
3. Encyclopedia Astronautica: Wostok 3. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
4. Encyclopedia Astronautica: Wostok 4. [dostęp 2014-05-20]. (ros.).
5. Encyclopedia Astronautica: Wostok 5. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
6. Encyclopedia Astronautica: Woschod 1. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
7. Encyclopedia Astronautica: Woschod 3. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
8. Encyclopedia Astronautica: Sojuz 3. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
9. National Space Science Data Center: Sojuz 5. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
10. National Space Science Data Center: Sojuz 4. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
11. Encyclopedia Astronautica: Sojuz 14. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
12. Encyclopedia Astronautica: Sojuz 15. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
13. National Space Science Data Center: Sojuz 21. [dostęp 2014-05-20]. (ang.).
14. Załogowa kosmonautyka w cyfrach i faktach: Misja Sojuza 5. [dostęp 2014-05-20]. (ros.).
15. Załogowa kosmonautyka w cyfrach i faktach: Misja Sojuza 21. [dostęp 2014-05-20]. (ros.).

Linki zewnętrzne

• spacefacts.de ( j. angielski)

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000108364632
• VIAF: 160861053
• LCCN: no2010065014
• J9U: 987007301065305171