Borówno (jezioro na Wysoczyźnie Świeckiej)
jezioro na Wysoczyźnie Świeckiej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Borówno[1] – jezioro wytopiskowe położone w województwie kujawsko-pomorskim, na Wysoczyźnie Świeckiej, w powiecie bydgoskim, gminie Dobrcz, ok. 9 km na północ od granic miasta Bydgoszczy.
 Widok z drona | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
43,8 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Objętość |
0,0033056 km³ |
Położenie na mapie gminy Dobrcz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | |
 53°14′06″N 18°07′27″E | |
Jezioro posiada owalny kształt. Od północnego zachodu przylega do niego kompleks leśny, na brzegu wschodnim znajduje się kompleks zabudowy letniskowej, na południu zaś wieś Borówno, od której akwen wziął nazwę. W lesie przylegającym od północy znajduje się rezerwat przyrody Augustowo, chroniący torfowisko, ols porzeczkowy oraz stanowisko wierzby borówkolistnej. Na północny z jeziorem łączą się dwa akweny o podobnej charakterystyce: Kusowo i Dobrcz.
Dno misy jeziornej ma regularny kształt opadający ku środkowi, z jednym centralnym przegłębieniem o wielkości 14 m. Powierzchnia dna poniżej izobaty 12,5 m stanowi 21% całkowitej powierzchni jeziora[2]. Na dwu krańcach jeziora wykształciły się niewielkie i płytkie zatoki. Całkowita długość linii brzegowej wynosi 3,96 km[3].
Fitolitoral jeziora zajmuje 38% powierzchni całego zbiornika. Krańcowe zatoki porośnięte są w całości łąkami ramienicowymi. Dominuje w nich ramienica pospolita, której w mniejszym stopniu towarzyszą: wywłócznik kłosowy, pałka wąskolistna i krynicznica tępa[3].
Jezioro jest zasilane przez niewielkie, okresowe cieki wodne i stanowi zasadniczo zbiornik bezodpływowy, silnie reagujący (wraz z sąsiednimi zbiornikami: Kusowo i Dobrcz) na zmiany warunków opadowych. W związku z tym w 1978 r. wybudowano sztuczne odwodnienie jeziora, które dzięki przepompowni może przerzucić nadmiar wody do Strugi Augustowskiej. Jednak ze względu na zazwyczaj niskie stany wód w jeziorze system ten jest rzadko wykorzystywany[3].
Zlewnia bezpośrednia akwenu pokrywa się ze zlewnią całkowitą, a jej powierzchnia wynosi 19,43 km². Jej obszar zajmuje bifurkacyjną część rynny polodowcowej, przebiegająca na kierunku północny wschód – południowy zachód. Zachodnia jej część odwadniana jest przez Strugę Augustowską uchodzącą do Kotomierzycy, stanowiącej lewobrzeżny dopływ Brdy, zaś w jej północno-wschodnim fragmencie swój bieg rozpoczyna uchodząca do Wisły Struga Niewieścińska. Struktura użytkowania zlewni jest następująca[2]:
- użytki rolne: 71% ogólnej powierzchni zlewni,
- lasy 19%,
- pozostałe 10% (głównie bagna i rozlewiska nad jeziorami Kusowo i Dobrcz).
W skład zlewni całkowitej jeziora wchodzą dwa zbiorniki wodne: jezioro Kusowo (48 ha), jezioro Dobrcz (24 ha) oraz towarzyszące im rozlewisko o powierzchni 24 ha[3].
Wody jeziora Borówno mają ograniczony kontakt hydrauliczny z wodami podziemnymi, co powoduje że zasilanie z tego źródła stanowi niewielki procent w ogólnym bilansie wodnym akwenu[2].
W zlewni bezpośredniej jeziora występuje liczna zabudowa rekreacyjna w postaci kompleksu 350 ogrodów działkowych, które stanowią istotne źródło presji antropogenicznej[3].
Jezioro Borówno charakteryzuje się przeciętnym, II stopniem podatności wód na degradację[2]. Do niekorzystnych cech zlewniowych jeziora należą: sposób użytkowania terenu z dominującą gospodarką rolną oraz niska wartość wskaźnika wydłużenia jeziora, co świadczy o słabych możliwościach rozcieńczania zanieczyszczeń z zewnątrz[2].
Stratyfikacja wód wynosi 11,3% co sugeruje, że są w nim sprzyjające warunki do rozwoju dużej produkcji pierwotnej. Ułatwia to przedostawanie się biogenów do strefy eutroficznej jeziora. Sprzyja temu także istnienie długotrwałych warunków beztlenowych[2].
Badania czystości wód jeziora przeprowadzane są od 1984 r. W latach 1986 i 1992 wody zakwalifikowano do II klasy czystości, choć kolejne badania wykazywały stopniowe pogarszanie się jakości wód[4]. W badaniu z 2002 r. odnotowano III klasę czystości wód. Na tym tle korzystne były wskaźniki troficzne jeziora takie jak np. przezroczystość wód (ok. 2,5 m, a latem ponad 3 m) oraz zawartość chlorofilu[4]. Negatywny wpływ na stan czystości wód jeziora Borówno mają zbiorniki bezodpływowe na terenie ogrodów działkowych zlokalizowanych na wschodnim brzegu jeziora[2]. Badanie przeprowadzone w 2009 r. przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy wykazały dobry stan wód akwenu[3].
Pod względem troficznym jezioro należy do typu przejściowego mezo-eutroficznego[4].
Dzierżawcą jeziora Borówno jest Polski Związek Wędkarski. Gospodarka rybacka prowadzona jest w sposób charakterystyczny dla jezior użytkowanych turystycznie. Na akwenie tym prowadzi się jedynie odłowy kontrolne, w których pojawiają się leszcz, płoć i okoń[2].
Jezioro Borówno jest jednym z dwóch położonych najbliżej miasta Bydgoszczy obiektów tego typu, dlatego spełnia ważne funkcje rekreacyjne dla jego mieszkańców. Szacuje się, że w sezonie letnim, w okresie weekendów, wypoczywa nad nim łącznie około od 5 do 6 tysięcy osób[2]. Dojazd od strony miasta jest dogodny poprzez drogę nr 5 Bydgoszcz-Gdańsk. Jest to najbliższe jezioro rekreacyjne dla mieszkańców dzielnicy Fordon.
Po wschodniej stronie akwenu istnieją działki rekreacyjne, natomiast na zachodnim, zalesionym brzegu znajdują się dwie plaże (jedna strzeżona) wraz z pomostami, placem zabaw i wypożyczalnią sprzętu wodnego[5]. Znajduje się tu także ośrodek wypoczynkowy i pola biwakowe. Dzikie plaże istnieją także na południowym, północnym i wschodnim brzegu akwenu.
Historia miejskiego kąpieliska nad jeziorem sięga 1968 r.[6]. Ośrodek nieopodal wsi Borówno rozbudował Miejski Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku, natomiast nieco dalej na południe powstał ośrodek należący do Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Ośrodki te rozbudowano w latach 70. XX wieku, a po 1990 r. zostały przebudowane i unowocześnione.
Widok wschodniego brzegu
Kąpiel
Pływanie
Żeglowanie
Zatoka południowa
Plaża
Łódź
Brzeg wschodni
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
