Bośnia i Hercegowina
państwo w Europie / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Bośnia i Hercegowina?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Bośnia i Hercegowina (bośn. i chorw.: Bosna i Hercegovina, serb. Босна и Херцеговина, Bosna i Hercegovina, skrótowo BiH) – państwo federacyjne ze stolicą w Sarajewie położone w południowej Europie, na Półwyspie Bałkańskim. Graniczy na północy, zachodzie i południu z Chorwacją, na wschodzie z Serbią, a na południowym wschodzie z Czarnogórą. Od południowego zachodu ma dostęp do Morza Adriatyckiego.
| |||||
Hymn: Državna himna Bosne i Hercegovine | |||||
Ustrój polityczny | |||||
---|---|---|---|---|---|
Konstytucja |
Konstytucja Bośni i Hercegowiny | ||||
Stolica | |||||
Prezydent | |||||
Premier | |||||
Powierzchnia |
51 197 | ||||
Populacja • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
74 | ||||
Kod ISO 3166 |
BA | ||||
Waluta |
1 marka zamienna = 100 fenigów | ||||
Telefoniczny nr kierunkowy |
+387 | ||||
Domena internetowa | |||||
Kod samochodowy |
BIH | ||||
Kod samolotowy |
T9 | ||||
Strefa czasowa |
+1 – zima | ||||
Narody i grupy etniczne | |||||
Język urzędowy |
brak na poziomie federalnym, de facto bośniacki, chorwacki, serbski[2] | ||||
Religia dominująca |
islam (51%), chrześcijaństwo (46%) | ||||
PKB (2023) • całkowite • na osobę |
|||||
PKB (PSN) (2023) • całkowite • na osobę |
| ||||
Położenie na mapie | |||||
| |||||
|
Jako suwerenne państwo Bośnia i Hercegowina funkcjonuje od marca 1992 roku, kiedy proklamowana została niepodległość Republiki Bośni i Hercegowiny, co ostatecznie doprowadziło do rozpadu Jugosławii i było zarazem jedną z przyczyn wybuchu trwającej ponad trzy i pół roku wojny domowej, zakończonej podpisaniem w Dayton układu pokojowego, którego częścią było uchwalenie konstytucji nadającej Bośni i Hercegowinie obecny kształt i ustrój polityczny. Efektem tego jest obowiązujący podział kraju na dwie główne, autonomiczne jednostki administracyjne – Federację Bośni i Hercegowiny oraz Republikę Serbską, a także znajdujący się pomiędzy nimi Dystrykt Brczko.
Bośnia i Hercegowina jest członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych, Światowej Organizacji Zdrowia, Rady Europy, Grupy 77, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Środkowoeuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, Unii na rzecz Regionu Morza Śródziemnego oraz Inicjatywy Środkowoeuropejskej, ubiega się o członkostwo w NATO, a także jest potencjalnym kandydatem do dołączenia do Unii Europejskiej.
Oficjalną walutą jest marka zamienna.