Loading AI tools
węgierski poeta Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bálint Balassi lub Bálint Balassa (ur. 20 października 1554 w Zwoleniu, obecnie Słowacja, zm. 30 maja 1594 w Ostrzyhomiu) – węgierski poeta odrodzenia. Tworzył po węgiersku i słowacku. Jeden z pierwszych znaczących poetów piszących po węgiersku.
Bálint Balassi pochodził z protestanckiej, magnackiej rodziny węgierskiej. Był synem barona Janosa Balassi, komendanta twierdzy w Zwoleniu. W młodości jego wychowawcą był Péter Bornemisza[1], który też wzbudził w nim zainteresowania literaturą. Od 1565 Balassi uczęszczał do szkół w Norymberdze, gdzie otrzymał staranne wykształcenie (m.in. znajomość ośmiu języków). W latach 1573–74 studiował w szkole wojennej w Egerze. Wykształcenie militarne pozwoliło mu wraz z ojcem uczestniczyć w walkach z Turkami i Siedmiogrodem (posiadłości rodzinne leżały w habsburskiej części Węgier). Podczas walk z Siedmiogrodem dostał się do niewoli księcia Istvána Báthorego, który po koronacji na króla Polski zabrał swego więźnia-poetę ze sobą do Polski. Dopiero w 1577 udało się Balassiemu wrócić na Węgry, gdzie roztrwonił majątek prowadząc liczne miłostki i procesy. W 1578 poznał Annę Losonczi, żonę Bana Chorwacji, dla której pisał wiersze miłosne.
W latach 1579–1582 służył w husarii w Egerze, gdzie ożenił się z powodów majątkowych z Krisztiną Dobó (córką Istvána Dobó), małżeństwo to zostało jednak unieważnione. Balassi konwertował na katolicyzm i rozpoczął twórczość religijną. W roku 1588 służył w wojsku w twierdzy Nowe Zamki. W tym czasie odrodziła się w nim miłość do (w międzyczasie owdowiałej) Anny Losonczi, co owocowało w licznych pięknych wierszach miłosnych.
W 1589 r. podróżował po Siedmiogrodzie, ale z końcem tego roku powrócił do Polski. Przebywał głównie w Krakowie i w Braniewie na Warmii[2], ale przez pewien czas gościł u Bonerów w zamku Kamieniec. Jesienią 1591 r. wrócił na Węgry, gdzie handlował m.in. winem.
W 1593 r. Balassi wstąpił ponownie do wojska cesarskiego, w którym u boku Mikołaja II Pálffy'ego wojował przeciw Turkom. Podczas oblężenia Esztergomu został ciężko ranny od pocisku artyleryjskiego, w wyniku czego zmarł 30 maja 1594.
Bálint Balassi był jednym z pierwszych znaczących poetów, którzy tworzyli po węgiersku. W swej twórczości nawiązywał do łacińskojęzycznych poetów odrodzenia jak: Marullus, Angerianus i Janus Secundus, tłumacząc ich utwory na węgierski. Wiele jego utworów było pomyślanych jako pieśni i ubranych w muzykę. Balassi zebrał swe wiersze w 1589 (jako manuskrypty) w tomiku, wydanym po jego śmierci. W swych wierszach poruszał tematykę miłosną, religijną i militarną. Był też autorem pierwszego dramatu w języku węgierskim pt. Piękna węgierska komedia.
Liryka poety jest ujęta w kunsztowną formę wersyfikacyjną. Balassi wynalazł strofę 6a 6a 7b, 6c 6c 7b, 6d 6d 7b, nazywaną po dzień dzisiejszy jego imieniem. Poeta stosował też akrostychy.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
