Audouin Dollfus

Audouin Dollfus
	; Audouin Dollfus w 2009 roku
Data i miejsce urodzenia	12 listopada 1924 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	1 października 2010 ; Wersal
Zawód, zajęcie	astronom, aeronauta
Narodowość	francuska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Audouin Dollfus (ur. 12 listopada 1924 w Paryżu, zm. 1 października 2010^[1] w Wersalu^[2]) – francuski astronom i aeronauta. Specjalista w dziedzinie Układu Słonecznego. 15 grudnia 1966 odkrył^{[uwaga 1]}^{[uwaga 2]}^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]^[8] księżyc Saturna – Janusa.

Szybkie fakty Data i miejsce urodzenia, Data i miejsce śmierci ...

Zamknij

Życiorys

Syn Charles’a Dollfusa, francuskiego baloniarza, pierwszego kustosza Muzeum Lotnictwa i Astronautyki Le Bourget^[9]. Studiował na Sorbonie i tam w 1955 obronił doktorat z fizyki. Od 1946 pracował w Obserwatorium Paryskim, tam współpracował z nim m.in. Bernard Lyot. Jednak większość swej pracy opierał na obserwacjach poczynionych w obserwatorium na szczycie Pic du Midi de Bigorre.

W grudniu 1966 roku podczas obserwacji Saturna, w momencie, gdy ten był zwrócony krawędzią swoich pierścieni do Ziemi^{[uwaga 3]} odkrył księżyc Janus. Prawdopodobnie zaobserwował wtedy również inny, mniejszy księżyc Epimeteusz. Nie zdał sobie jednak sprawy z tego, że mogą to być dwa różne obiekty. Dlatego Richard Walker, który zaobserwował Epimeteusza trzy dni później jest uznawany za jego odkrywcę. Przez dwanaście lat nie było jasne, czy zaobserwowano w rzeczywistości jeden, czy dwa księżyce. Pewność co do istnienia ich obu przyniosły dopiero zdjęcia z sondy Voyager 1, która przeleciała przez system Saturna 12 listopada 1980 roku.

Odbył kilka lotów balonem w celu wykonania obserwacji na dużych wysokościach, a także pierwszy lot stratosferyczny we Francji. Na podstawie własności polaryzujących światła stwierdził, że materiał na powierzchni Marsa składa się z limonitu i sporządził mapę Wenus pokazującą stałe cechy jej powierzchni^[10].

Nagrody i upamiętnienie

W 1993 roku przyznano mu nagrodę Prix Jules-Janssen.

Na jego cześć nazwano planetoidę (2451) Dollfus^[11] oraz krater Dollfus na Marsie^[12].

Zobacz też

Janus

Uwagi

[U 1]
Został odkryty przez A. Dollfusa, ale pewność co do jego istnienia potwierdziła dopiero sonda Voyager 1.
[U 2]
Dollfus zobaczył Janusa lub Epimeteusza.
[U 3]
Przy takim ustawieniu pierścienie są niemal niewidoczne.

Przypisy

[1]
Ministere de l’Enseignement supérieur et de la Recherche: Déces d’Audouin Dollfus, astronome et aéronaute français. 2010-10-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-01)]. (fr.).
[2]
Richard McKim. Audouin Charles Dollfus 1924–2010. „Astronomy & Geophysics”. 52 (1), s. 1.44, 2011. DOI: 10.1111/j.1468-4004.2011.52143_1.x. (ang.).
[3]
IAUC 1987: PROBABLE NEW SATELLITE OF SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
[4]
IAUC 1995: SATURN X (JANUS). [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
[5]
IAUC 3417: NEW RING AND Satellites OF SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
[6]
IAUC 2702: PROBABLE NEW SATELLITE OF JUPITER. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
[7]
IAUC 3456: 1980 S 2. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
[8]
IAUC 3497: SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).
[9]
EncyclopædiaE. Universalis EncyclopædiaE., AUDOUIN DOLLFUS [online], Encyclopædia Universalis [dostęp 2020-01-18] (fr.).
[10]
Encyklopedia Britannica. Ziemia i Wszechświat. Poznań: Wydawnictwo KURPISZ SA, 2006, s. 39. ISBN 978-83-60563-25-0.
[11]
(2451) Dollfus w bazie Minor Planet Center (ang.)
[12]
Dollfus on Mars. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).

[3] [U 1]
Został odkryty przez A. Dollfusa, ale pewność co do jego istnienia potwierdziła dopiero sonda Voyager 1.

[4] [U 2]
Dollfus zobaczył Janusa lub Epimeteusza.

[12] [U 3]
Przy takim ustawieniu pierścienie są niemal niewidoczne.

[minres-1] [1]
Ministere de l’Enseignement supérieur et de la Recherche: Déces d’Audouin Dollfus, astronome et aéronaute français. 2010-10-04. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-01)]. (fr.).

[ag-2] [2]
Richard McKim. Audouin Charles Dollfus 1924–2010. „Astronomy & Geophysics”. 52 (1), s. 1.44, 2011. DOI: 10.1111/j.1468-4004.2011.52143_1.x. (ang.).

[5] [3]
IAUC 1987: PROBABLE NEW SATELLITE OF SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).

[6] [4]
IAUC 1995: SATURN X (JANUS). [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).

[7] [5]
IAUC 3417: NEW RING AND Satellites OF SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).

[autonazwa24-8] [6]
IAUC 2702: PROBABLE NEW SATELLITE OF JUPITER. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).

[9] [7]
IAUC 3456: 1980 S 2. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).

[autonazwa2-10] [8]
IAUC 3497: SATURN. [w:] Minor Planet Electronic Circular [on-line]. (ang.).

[11] [9]
EncyclopædiaE. Universalis EncyclopædiaE., AUDOUIN DOLLFUS [online], Encyclopædia Universalis [dostęp 2020-01-18] (fr.).

[13] [10]
Encyklopedia Britannica. Ziemia i Wszechświat. Poznań: Wydawnictwo KURPISZ SA, 2006, s. 39. ISBN 978-83-60563-25-0.

[14] [11]
(2451) Dollfus w bazie Minor Planet Center (ang.)

[gazetteer-15] [12]
Dollfus on Mars. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-03]. (ang.).

[1]

[2]

[uwaga 1]

[uwaga 2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[uwaga 3]

[10]

[11]

[12]