Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Angiografia lub arteriografia (gr. angeion – naczynie i graphein – zapisać) jest techniką obrazowania medycznego wykorzystywaną do wizualizacji wnętrza naczyń krwionośnych oraz organów ciała, zwracającą szczególną uwagę na tętnice, żyły oraz komory serca. Standardową metodą przeprowadzania badania angiograficznego jest wstrzyknięcie nieprzepuszczalnego dla promieni rentgenowskich środka kontrastowego, a następnie przeprowadzenia obrazowania przy użyciu technik opartych na promieniowaniu rentgenowskim takich jak fluoroskopia.
Z definicji angiografia jest metodą tomografii projekcyjnej, jednakże, termin ten stosuje się również w nowszych technikach obrazowania naczyń takich jak tomografia komputerowa (angio-TK) oraz angiografia rezonansu magnetycznego.
Technika badania została stworzona przez portugalskiego psychiatrę i neurochirurga Egasa Moniza, który w roku 1927 jako pierwszy przeprowadził badanie kontrastowe naczyń krwionośnych mózgu u osoby cierpiącej na padaczkę oraz postępujący niedowład połowiczny[1]. Uznawany jest tym samym za jednego z pionierów w tej dziedzinie. Za powyższe osiągnięcia został dwukrotnie nominowany do Nagrody Nobla[2]. Wraz z wprowadzeniem techniki Seldingera w 1953 roku, procedura przeprowadzania badania stała się znacznie bezpieczniejsza ze względu na brak użycia ostrych narzędzi wprowadzających, które musiałyby pozostać we wnętrzu światła naczyń. Prawdziwym przełomem diagnostycznym stało się wprowadzenie badania TK głowy ułatwiające rozpoznanie krwiaków śródmózgowych, za co Godfrey Hounsfield i Allan McLeod Cormack otrzymali nagrodę Nobla w 1979 r. Badaniem o wyższej dokładności jest obecnie rezonans magnetyczny mózgu, którego twórcy Paul Lauterbur i Peter Mansfield zostali uhonorowani nagrodą Nobla w 2003 r.
Technika tomografii komputerowej daje możliwość obrazowania naczyń tętniczych i żylnych mózgu po dożylnym podaniu środka kontrastowego. Wstrzyknięcie powoduje wzrost współczynnika osłabienia promieniowania charakteryzującego krew. Istnieje możliwość oddzielenia struktur o współczynniku osłabienia promieniowania niższym i wyższym niż zakontrastowane naczynia krwionośne przy użyciu specjalistycznego oprogramowania TK. Dane struktury można następnie wybiórczo uwidocznić w obrazach TK. Przy odpowiednim doborze ilości środka kontrastowego i czasu opóźnienia skanowania, można uzyskać obraz samych naczyń tętniczych. Ta metoda obrazowania stosowana jest w celu potwierdzenia niedrożności, zwężenia tętnic, udarach krwotocznych, badaniach pośmiertnych (diagnostyka sądowo-lekarska ran kłutych i ciętych)
Z powyżej wymienionych parametrów, MTT najlepiej odzwierciedla upośledzenie krążenia mózgowego. Znając jego wartość dla różnych obszarów mózgu, można wyznaczyć miejsca potencjalnego zagrożenia zawałem[3].
Badanie angiograficzne metodą rezonansu magnetycznego pozwala uwidocznić naczynia tętnicze podstawy mózgu bez użycia środków kontrastowych. Podobnie jak w przypadku angiografii TK, w ostrych udarach niedokrwienia, technika ta jest ograniczona i umożliwia jedynie potwierdzenie niedrożności lub znacznego zwężenia tętnicy. Najczęściej stosowanymi technikami w badaniu angio-MR są:
Obie te metody mają swoje zalety jak i wady. W przypadku TOF, na wynik badania ma wpływ prędkość płynącej krwi – słaby sygnał w przypadku wolnego przepływu. Zaletą PC jest jego niezależność od prędkości płynącej krwi, samo badanie jednak wymaga większej ilości czasu niż TOF i jest bardzo wrażliwe na zakłócenia z indukowanych prądów błądzących oraz artefakty ruchowe.
Metoda ta uwidacznia morfologie ściany tętnicy i blaszki miażdżycowej z jednoczesnym pomiarem prędkości przepływu krwi w danym miejscu – dzięki temu można w łatwy sposób określić stopień zwężenia badanej tętnicy. Wyniki badania dostępne są w czasie rzeczywistym, samo zaś badanie dostarcza wielu istotnych danych na temat badanej tętnicy: krytyczne zwężenia, niedrożności, średnice, szerokość zwężeń. Główną zaletą jest fakt, iż badanie to jest tanie, powtarzalne i nieobciążające dla chorego, ponadto może ono być przeprowadzane w czasie trwania operacji. Największą zaś wadą tej metody jest to zależność od kąta przyłożenia głowicy, jej rodzaju i częstotliwości ultradźwiękowej używanej do badania. DUS nie powinno wiązać się z występowaniem powikłań ze względu na brak konieczności użycia kontrastu ani wzmacniacza obrazu[4].
Analizuje całkowite unaczynienie zmian, pozwala na wprowadzenie ilościowej oceny zarówno unaczynienia, jak i przepływu krwi (możliwe jest to dzięki wprowadzeniu metody kolorowego dopplera). Umożliwia analizę zarejestrowanego obszaru we wszystkich trzech płaszczyznach, umożliwiając tym samym rekonstrukcję przekrojów, których nie można ocenić techniką konwencjonalną. Wykorzystywana zwłaszcza w ocenie guzów jajników, poprawia również wyniki przewidywania wystąpienia zmiany złośliwej. Obecnie metoda ta stanowi cenne uzupełnienie konwencjonalnej diagnostyki USG[5].
Badanie przeprowadzane jest poprzez wstrzyknięcie pacjentowi środka kontrastowego, a następnie wykonanie serii zdjęć rentgenowskich w celu uwidocznienia naczyń, ich odgałęzień i zmian chorobowych w nich występujących. Przykładami zastosowania badania są:
Jest to badanie mające na celu uzyskanie angiografu tętnic wieńcowych. Rodzaje koronarografii:
Jest to badanie wykonywane z zastosowaniem środków kontrastowych do badań mikrokrążenia tkanek i narządów. Technika umożliwiająca tworzenie dynamicznych obrazów 3D perfuzji krwi. Jest to nieinwazyjna metoda obrazowania ilościowego przepływu krwi, umożliwiające tworzenie obrazów o rozdzielczości do poziomu kapilarnego. Badanie to daje możliwość wykrycia chorób nerwowo-naczyniowych takich jak udar niedokrwienny i krwotoczny, otępnienie naczyniowe, zapalenie; ponadto umożliwia wytwarzanie środków zapobiegających lub ograniczających wzrost naczyniowy wykorzystywanych np. przy leczeniu raka. Mikroangiografia optyczna jest wolna od wad innych metod takich jak: radioaktywność, brak możliwości obrazowania 3D, niemożność dostarczenia odpowiedniej rozdzielczości obrazowania[9].
Jest to badanie służąca w diagnostyce patologii w obrębie wewnątrzczaszkowych naczyń krwionośnych, w tym zatok opony twarzowej. W badaniach angiografii naczyniowej stosuje się cyfrową angiografię subtrakcyjną naczyń mózgowych (DSA) – badanie to wykonuje się poprzez nakłucie naczynia tętniczego (najczęściej tętnicy udowej). Gdy cewnik zostanie wprowadzony do tętnic szyjnych, podany zostaje środek kontrastujący, a następnie dokonuje się oceny wypełnienia zatok żylnych opony twardej. Objawem sugerującym obecność zakrzepicy w obrębie badanego naczynia jest częściowy lub całkowity brak wypełnienia światła zatoki żylnej podanym środkiem kontrastującym. Głównymi wadami tej metody są: trudność w prawidłowej interpretacji otrzymanego obrazu oraz fakt stosowania nieinwazyjnych metod diagnostycznych takich jak TK i MR. Obecnie DSA stosowane jest wyłącznie do celów terapeutycznych – tak zwanej celowanej trombolizy[10].
Jest to badanie żył, służące wykryciu chorób takich jak zakrzepica, zespół górnego otworu klatki piersiowej. Flebografia jest metodą inwazyjną – pomimo stosowania metod badań takich jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, w przypadku wyżej wymienionych chorób złotym standardem pozostaje nadal inwazyjna flebografia. W badaniu tym podaje się środek kontrastowy do dwóch żył odłokciowych, a jego zaletą jest fakt możliwości równoczesnego pomiaru ciśnień. Wadami badania są oczywiście powikłania jakie mogą wystąpić w związku ze stosowaniem metody inwazyjnej, dlatego też pomimo ciągłego stosowania tejże metody, odchodzi się od niej na rzecz tomografii komputerowej z opcją angio[11].
Jest to badanie stosowane między innymi w diagnostyce zmian cukrzycowych na dnie oka.
Angiografia tętnic szyjnych jest wykorzystywana w celu wykrycia zwężeń tętnic szyjnych i wynikających z niego następstw. W badaniu wykorzystywane są przezczaszkowe badania dopplerowskie, ocena ultrasonograficzna oraz analiza komputerowa lub rezonans magnetyczny[13]. Arteriografia jest metodą tracąca obecnie na popularności ze względu na rozwój innych, czułych i nieinwazyjnych metod, takich jak angio-MR, angio-TK czy duplex-scan. W przypadku badań chorych ze zwężeniem ICA, metoda ta została zupełnie wyparta przez duplex-scan, który to jest bardziej opłacalną metodą diagnostyczną[14].
Jest to badanie wykorzystywane w sądowo-lekarskiej diagnostyce przypadków ran kłutych i ciętych. W celu przeprowadzenia badania, wykorzystywana jest tomografia komputerowa. Ostatecznym celem przeprowadzania badania jest odpowiedź na pytania: jaki był przebieg kanałów ran, czy (i jakie) naczynia krwionośne zostały uszkodzone) i wreszcie które obrażenie spowodowało śmiertelny skutek. Odpowiedzi na te pytania są bardzo istotne zwłaszcza w kwestii rekonstrukcji przebiegu zdarzenia. Ważną zaletą przeprowadzenia tegoż badanie jest fakt, iż jest ono wykonywane przed rozpoczęciem sekcji zwłok, tym samym daje ono możliwość dokładnego jej rozplanowania. Dostarcza ono również informacji – w postaci ilustracji – które są łatwiejsze do zrozumienia dla osób niezwiązanych z medycyną. Badanie to ułatwia ponadto ocenę obrażeń zadanych w obszarach dla których sekcja zwłok nie dostarcza wystarczających informacji takich jak rejon brzucha[15].
Przeprowadzenie angiografii jest powiązane z możliwością wystąpienia komplikacji, jednakże poważne komplikacje są rzadkością.
Pomniejsze komplikacje:
Poważniejsze komplikacje:
Wymienione wyżej poważne komplikacje są jednak rzadkością np. udar występuje u 1 na 1000 osób, a poważna reakcja alergiczna występuje u 1 na 50000 do 150000 osób. Angiografia jest zalecanym badaniem tak długo jak korzyści są większe niż jakiekolwiek potencjalne ryzyko[18].
Obecnie coraz rzadziej stosowana jako badanie diagnostyczne – wypierana jest przez ultrasonografię dopplerowską, angiografię rezonansu magnetycznego (angio-MR) oraz tomografię komputerową (angio-TK).
Angiografia jest podstawą obrazowania w angioplastyce i radiologii zabiegowej.
Obecnie w medycynie stosuje się cyfrową angiografię subtrakcyjną (ang. digital subtraction angiography, DSA), która pozwala uzyskać dokładniejszy obraz naczyń przy użyciu znacznie mniejszej ilości środków kontrastowych i dawek promieniowania.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.