Loading AI tools
gatunek ptaka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Amazonka mała[13] (Amazona agilis) – gatunek ptaka z podrodziny papug neotropikalnych (Arinae) w rodzinie papugowatych (Psittacidae). Ptak ten występuje na Jamajce, według IUCN jest zagrożony wyginięciem.
Amazonka mała występuje endemicznie na Jamajce, na obszarze pomiędzy Cockpit Country w środkowo-zachodniej części wyspy po Mount Diablo na środkowym wschodzie, jak również na wschodnich stokach gór John Crow[12].
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1758 szwedzki przyrodnik Karol Linneusz na podstawie tekstu „The Little Green Parrot” George’a Edwardsa z 1750 roku[14], w swoim dziele Systema Naturae, nadając mu nazwę Psittacus agilis[2]. Jako miejsce typowe Linneusz wskazał Amerykę (łac. Habitat in America)[2], ograniczone do Jamajki[15].
Takson ten tworzy część grupy siostrzanej z Wielkich Antyli, do której oprócz A. agilis należą amazonka białoczelna (A. albifrons), amazonka jamajska (A. collaria), amazonka kubańska (A. leucocephala), amazonka czarnoucha (A. ventralis) i amazonka niebieskoskrzydła (A. vittata)[16]. Gatunek monotypowy[17].
Nazwa rodzajowa: francuska nazwa „Amazone” nadana różnym tropikalnym, amerykańskim papugom pochodzącym z lasów Amazonii przez francuskiego przyrodnika Georges’a-Louisa Leclerca w latach 1770–1783[18]. Epitet gatunkowy: łac. agilis – zwinny, ruchliwy, od agere – być w ruchu[19].
Długość ciała 28 cm; masa ciała 178 g[20]. Upierzenie koloru zielonego, nieco bledsze na spodzie ciała i żółtozielone na pokrywach nadogonowych. Na czole często występują czerwone plamki, krawędzie piór na karku ciemne, nadając im lekki łuskowaty wygląd. Pokrywy I rzędu czerwone, lotki I rzędu stonowano niebieskawe, ciemniejsze na końcach, lotki II rzędu zielone, na obwodzie ciemnoniebieskie[20]. Ogon zielony, zewnętrzne pióra czerwone u podstawy, z błękitnym odcieniem. U samicy lotki I rzędu są bardziej zielone[20]. U młodych ptaków wszystkie lotki i pokrywy I rzędu są zielone[20].
Amazonka mała odzywa się różnorodnym połączeniem pisków i krzyków, w większości z bardzo nosowymi tonami[20].
Amazonka mała jest raczej ptakiem osiadłym, migracje występują tylko w razie niedostępności pożywienia[20]. Papuga ta zamieszkuje przede wszystkim wilgotne lasy wapienne i skraje tych lasów, głównie na wysokości od 100 do 1600 m n.p.m.[20][12] Widywana podczas żerowania także na terenach uprawnych i na plantacjach przylegających do lasu[12].
W skład diety amazonki małej wchodzą owoce, nasiona, orzechy, jagody, kwiaty i pąki liści, roślin takich jak Cecropia, figowiec (Ficus), flaszowiec (Annona), Nectandra, kalanchoe (Kalanchoe), Pithecellobium, Melia i bligia (Blighia); spożywają także owoce papai, mango, ogórków melonów i kukurydzy[20]. Pożywienie zdobywają w parach, wysoko w koronach drzew[12].
Lęgi przypadają na okres od marca do maja[20]. Gniazdo co najmniej 18 m nad ziemią w wydrążonych konarach lub dziurach w drzewie; czasami korzystają ze starych dziupli dzięciura białolicego (Melanerpes radiolatus)[20][12]. Samica składa 2–4 jaja, z których zwykle tylko wychowują się dwa młode. Zaobserwowano, że w niewoli samica wysiadywała jaja przez okres 28 dni[20]. Pisklę przebywa w gnieździe przez okres około 8 tygodni[20].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) amazonka mała od 2020 roku jest zaliczana do kategorii EN (ang. Endangered – gatunek zagrożony). Wcześniej, od 1994 roku uznawana była za gatunek narażony – VU (ang. Vulnerable)[12]. Ptak o ograniczonym zasięgu, globalną populację szacuje się na 10 000–19 999 osobników (w zaokrągleniu daje to liczbę 6000–15 000 dorosłych osobników)[12]. Potrzebne są dalsze badania, aby uzyskać dokładną liczbę[12]. Dane sugerują spadek o co najmniej 50%, który może nastąpić w ciągu najbliższych 40–50 lat w wyniku zniszczenia siedlisk ptaków z powodu przyznania trzech koncesji dla przedsiębiorstw górniczych, z których dwie zostały niedawno przyznane[12]. Jednak nie jest pewne, czy trzecia z koncesji zostanie przyznana, i w takim razie przewiduje się spadek o 30–49% w ciągu najbliższych 37 lat (trzy pokolenia)[12]. Drapieżnictwo ze strony boa jamajskiego (Epicrates subflavus) jest istotnym czynnikiem ograniczającym sukces lęgowy[12]. Nie ma dowodów, że kłusownictwo ma duży wpływ ma populację tego ptaka[12]. Istnieje ryzyko hybrydyzacji z innymi gatunkami z rodzaju Amazona importowanymi na wyspę[12].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.jpg)
