Alpy Berneńskie

Alpy Berneńskie^[1] (niem. Berner Alpen^[1], fr. Alpes bernoises^[1]) – pasmo górskie, część Alp Zachodnich w Szwajcarii, w kantonach Vaud, Uri i Valais. Wznoszą się stromo po północnej stronie doliny górnego Rodanu. Najwyższym szczytem jest Finsteraarhorn, który osiąga 4274^[2] m n.p.m. Pasmo to graniczy z: Préalpes de Savoie na zachodzie, Schweizer Voralpen na północy, Alpami Glarneńskimi na wschodzie, Alpami Lepontyńskimi na południowym wschodzie, Alpami Pennińskimi na południu oraz Masywem Mont Blanc^{[uwaga 1]} na południowym zachodzie.

Alpy Berneńskie

Finsteraarhorn i jego otoczenie
Kontynent	Europa
Państwo	Szwajcaria
Najwyższy szczyt	Finsteraarhorn (4274 m n.p.m.)
Jednostka dominująca	Alpy Zachodnie
Położenie na mapie Alp; granice pasma wg SOIUSA
Położenie na mapie Szwajcarii Alpy Berneńskie
46°25′30″N 7°41′37″E

Eiger, Mönch i Jungfrau

Finsteraarhorn

Eiger

Dolina Lauterbrunnental

Jezioro Oeschinen

Obserwatorium Sphinx na przełęczy Jungfraujoch; w tle wierzchołek Jungfrau

Dolina Lötschental

Widok z przełęczy Grosse Scheidegg (1961 m n.p.m.) w kierunku szczytu Eiger i przełęczy Kleine Scheidegg

Zbudowane z łupków krystalicznych i granitów, na zachodzie i północy – ze skał osadowych. Północne przedgórza noszą nazwę Schweizer Voralpen. Między przełęczami Gemmi i Grimsel zwarta grupa górska zwana masywem Aare lub Finsteraarhorn, silnie zlodowacona z formami glacjalnymi. W części zachodniej oddzielone grupy: Wildstrubel – 3243 m, Wildhorn – 3248 m, Les Diablerets – 3210 m, na wschodzie: Alpy Urneńskie. Lasy bukowe, bukowo-jodłowe i świerkowe, zastąpione częściowo przez polany. Blisko górnej granicy lasu rośnie limba i modrzew europejski, w piętrze subalpejskim – kosodrzewina. Powyżej 2000 m są hale alpejskie, a wyżej skąpa roślinność subniwalna.

W Alpach Berneńskich znajdują się następujące lodowce: Aletschgletscher, Fieschergletscher, Unteraargletscher, Unterer Grindelwaldgletscher, Oberaletschgletscher, Mittelaletschgletscher, Gauligletscher, Langgletscher, Oberer Grindelwaldgletscher, Kanderfirn, Tschingelfirn, Rosenlauigletscher, Glacier de la Plaine Morte, Wildstrubelgletscher, Glacier de Tsanfleuron oraz Glacier des Diablerets.

Znane ośrodki turystyki międzynarodowej: Interlaken, Grindelwald, Wengen, Lauterbrunnen, Mürren, Kandersteg, Adelboden, Lenk, Gstaad.

Alp Berneńskie dzielą się na:

• Alpy Urneńskie,
• Alpy Vaud,
• łańcuch główny.

Najwyższe szczyty to:

Finsteraarhorn – 4274 m, Aletschhorn – 4195 m, Jungfrau – 4158 m, Mönch – 4107 m, Schreckhorn – 4078 m Grosses Fiescherhorn – 4049 m, Grünhorn – 4043 m, Lauteraarhorn – 4042 m, Hinter Fiescherhorn – 4025 m, Gletscherhorn – 3983 m, Eiger – 3970 m, Rottalhorn – 3969 m, Ebnefluh – 3962 m, Agassizhorn – 3946 m, Bietschhorn – 3934 m, Trugberg – 3933 m, Klein Grünhorn – 3913 m, Gross Wannenhorn – 3905 m, Mittaghorn – 3892 m, Fiescher Gabelhorn – 3876 m, Nesthorn – 3820 m, Dreieckhorn – 3811 m, Schinhorn – 3797 m, Breithorn (Lötschental) – 3785 m, Breithorn (Lauterbrunnen) – 3779 m, Grosshorn – 3754 m, Sattelhorn – 3745 m, Wetterhorn – 3708 m,

Balmhorn – 3698 m, Silberhorn – 3695 m, Blüemlisalphorn – 3671 m, Doldenhorn – 3647 m, Altels – 3636 m, Tschingelhorn – 3562 m, Gspaltenhorn – 3442 m, Ewigschneehorn – 3331 m, Ritzlihorn – 3282 m, Wildhorn – 3248 m, Les Diablerets – 3246 m, Wildstrubel – 3243 m, Wellhorn – 3196 m, Mättenberg – 3107 m, Löffelhorn – 3098 m, Grand Muveran – 3061 m, Sparrhorn – 3026 m, Torrenthorn – 3003 m, Dent de Morcles – 2980 m, Eggishorn – 2934 m, Uri-Rotstock – 2932 m, Schwarzhorn – 2930 m, Gross Sidelhorn – 2881 m, Albristhorn – 2764 m, Sulegg – 2412 m, Niesen – 2366 m, Hohgant – 2202 m, Stockhorn – 2192 m.

Przełęcze:

Lauitor – 3700 m, Mönchjoch – 3560 m, Jungfraujoch – 3470 m, Strahleggpass – 3351 m, Grünhornlücke – 3305 m, Oberaarjoch – 3233 m, Passo Gauli – 3206 m, Petersgrat – 3205 m, Lötschenlücke – 3204 m, Lauteraarsattel – 3156 m, Beichgrat – 3136 m, Lammernjoch – 3132 m, Triftlimmi – 3109 m, Sustenlimmi – 3103 m, Gamchilucke – 2833 m, Passo Tschiugel – 2824 m, Schnidejoch – 2756 m,

Hohtürli – 2707 m, Lötschenpass – 2695 m, Sefinenfurgge – 2616 m, Wendenjoch – 2604 m, Furtwangsattel – 2558 m, Furkapass – 2436 m, Rawilpass – 2415 m, Gemmipass – 2329 m, Surenenpass – 2305 m, Sustenpass – 2262 m, Sanetschpass – 2234 m, Jochpass – 2215 m, Grimselpass – 2164 m, Kleine Scheidegg – 2061 m, Pas de Cheville – 2049 m, Grosse Scheidegg – 1962 m.

Schroniska:

• Monchsjochhutte – 3660 m,
• Mittellegihütte – 3355 m,
• Berglihütte – 3299 m,
• Finseraarhornhutte – 3048 m,
• Mutthornhütte – 2901 m,
• Konkordiahütte – 2850 m,
• Schreckhornhütte – 2530 m,
• Eiger-Ostegghütte – 2317 m,
• Glecksteinhütte – 2317 m,
• Wildhornhütte – 2303 m,
• Gaulihutte – 2205 m,
• Bäregghütte – 1775 m.

Uwagi

1. Masyw Mont Blanc według SOIUSA i Partizione delle Alpi jest częścią Alp Graickich.

Przypisy

1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, s. 289; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
2. Karten der Schweiz – Schweizerische Eidgenossenschaft: map.geo.admin.ch. [dostęp 2016-12-02].

Bibliografia

• Alpy Berneńskie

Kontrola autorytatywna (Alpine subsection):

• VIAF: 242961098
• GND: 4005781-1
• NKC: ge138018

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3868186
• Britannica: place/Bernese-Alps
• БРЭ: 1861133
• Catalana: 0002956
• DSDE: Berneralperne