14 Wileński Batalion Strzelców

14 Wileński Batalion Strzelców „Żbików” (14 bs) – batalion piechoty Polskich Sił Zbrojnych.

14 Wileński Batalion Strzelców

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1943
Rozformowanie	1947
Nazwa wyróżniająca	Wileński; „Żbiki”
Tradycje
Rodowód	14 Pułk Piechoty
Kontynuacja	14 Brygada Obrony Terytorialnej
Dowódcy
Pierwszy	mjr Ludwik Ziobrowski
Ostatni	ppłk Jacek Bętkowski
Organizacja
Dyslokacja	Budrio (II 1946)[1]
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	5 Wileńska Brygada Piechoty

Formowanie i zmiany organizacyjne

Batalion został sformowany 25 października 1942 roku, w obozie Khánaqín, w Iraku, w składzie 4 Brygady Strzelców. Jednostka została zorganizowana na bazie 14 pułku piechoty "Żbików", według etatów brytyjskich.

W marcu 1943 roku 14 batalion "Żbików" został podporządkowany dowódcy 5 Wileńskiej Brygady Piechoty, a w jego struktury włączony 11 batalion strzelców.

Po wojnie batalion, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe i komunikacyjne w rejonie Budrio^[2].

Żołnierze batalionu

Dowódcy batalionu

• mjr Jacek Bętkowski^[3] (VIII – XI 1943)
• mjr/ppłk Ludwik Ziobrowski (XI 1943 – VI 1945)^[4][5]
• ppłk Jacek Bętkowski (19 XII 1945 – 1947)^[6]

Zastępcy dowódcy batalionu

• kpt./mjr Stanisław Mieczysław Kwasnowski (do 16 V 1944)^[5]
• kpt./mjr Józef Marian Smerczyński (16-31 V 1944 i od 15 IX 1944)^[7]
• kpt. dypl. Kazimierz Samulski (1 VI – 15 IX 1944)^[8]

Oficerowie

• kpt. Marian Janicki †12 V 1944

Organizacja batalionu

• kompania dowodzenia
  • pluton łączności
  • pluton saperów
  • pluton gospodarczy
• cztery kompanie strzeleckie
  • poczet dowódcy
  • trzy plutony strzeleckie
    • trzy drużyny strzelców
    • sekcja moździerzy
• kompania wsparcia
  • pluton moździerzy
  • pluton rozpoznawczy (13 carierów)
  • pluton przeciwpancerny (działa 6-funtowe)

Batalion etatowo liczył 39 oficerów i 744 szeregowych. Posiadał 55 samochodów

Odznaka batalionu

Zatwierdzona rozkazem dowódcy 2 Korpusu nr 109 z 24 sierpnia 1945 roku.

Wykonana w srebrze; wymiary 45 × 28 mm. Oznaka ma formę głowy żbika. Noszona na berecie po lewej stronie, w odległości 5 cm od orzełka, na sukiennej lub plastykowej podkładce w barwach piechoty^[9].

Przypisy

1. Żak 2014 ↓, s. 125.
2. Żak 2014 ↓, s. 143.
3. Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 86.
4. Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 601.
5. Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 69.
6. Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 71.
7. Panecki (red.) 1994 ↓, s. 239.
8. Panecki (red.) 1994 ↓, s. 238.
9. Partyka 1997 ↓, s. 80.

Bibliografia

• Wojciech Narębski: Działania 5 Wileńskiej Brygady Piechoty podczas kampanii włoskiej 1944–45. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 2005. ISBN 83-87865-49-4.
• Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939–1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
• Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
• 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 1997. ISBN 83-87103-20-9.
• Andrzej Suchcitz (red.): 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947 Zarys dziejów. Londyn: Funusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, 2012. ISBN 978-09559724-0-9.
• Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939–1945 zeszyt nr 15. Londyn: 1974.
• Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08291-X.