Democracia dirècta
From Wikipedia, the free encyclopedia
La democracia dirècta es un regim politic ont los ciutadans exercisson de biais dirècte lo poder, sens l'intermediari de representants. Inicialament equivalent al concèpte de democracia dempuèi l'antiquitar grèga, la qualificacion progressiva dels regims representatius coma democracia menèt a vegada a l’usatge del qualificatiu « dirècta » per destriar tecnicament las practicas que s’apròchan de l’experiéncia del sègle de Périclès. Aplicada al sol sector economic, la democracia dirècta es sovent nomenada autogestion.
La democracia ateniana al sègle VI AbC, es l’exemple topic de la democracia dirècta antica. Inspirèt fòrça pensaires pendent los sègles, de Jean-Jacques Rousseau a Hannah Arendt e Cornelius Castoriadis.
Unas democracias actualas contenon d’elements dirèctes mas sempre dins l’encastre d'un regim representatiu.
Las modalitats d'exercici del poder al sen de las teorias, de las organizacions, de las ciutats e dels païses avent estat raportat a la democracia dirècta son pro variablas, partejan pasmens de principis e practicas, d’entre que l'egalitat politica dels ciutadasn (o membres) al subjècte de la deliberacion e las deliberacions (orizontalitat del poder), la revocabilitat dels manadatats o dels elegits eventuals, lo mandat imperatiu, la reünion en assemblada[1], e la presa de decision a la majoritat, au consensus[2], o encora a l'unanimitat[3]. La designacion per tiratge al sòrt, la rotacion dels mandats o encara l’impossiblitat de los renovelar constitussion tanben de practicas sovent associadas a la democracia derècta.
Los teoricains e los activistas anarquistas, qu’apartenon al corrent del socialisme libertari, son tanben de defensaires notables de la democracia dirècta (coma alternativa al parlementarisme que fòrça critican), l'espandissent al domèni de la produccion (autogestion, democracia, economic...).
Fòrça païses possedisson de mecanismes (referendum, assembladas localas, iniciativa populara) que venon de la democracia dirècta o semidirècta.